Mỹ thừa nhận nâng cấp B-2 Spirit vì ai

Oanh tạc cơ tàng hình B-2 được ra đời ở thời điểm bước ngoặt khi công nghệ fly-by-wire (Hệ thống điều khiển máy bay bằng điện tử) được sử dụng rộng rãi. Fly-by-wire là hệ thống điện - điện tử thay thế cách điều khiển thủ công truyền thống.

Phi công vẫn ra lệnh điều khiển, nhưng chuyển động của cần lái và tay ga sẽ chuyển thành tín hiệu điện tới máy tính kiểm soát bay. Máy tính sau đó điều khiển hệ thống thủy lực để tạo ra chuyển động theo ý muốn phi công.

Tuy nhiên, động cơ phản lực là một điểm yếu trong các thiết kế tàng hình vì nó dễ lọt vào tầm ngắm của radar do khí thải của động cơ sẽ tạo thành các điểm nóng có thể phát hiện được bằng cảm biến hồng ngoại.

Máy bay tàng hình B-2 Spirit.

Để khắc phục nhược điểm này, các cửa hút khí của Spirit được bố trí trên đỉnh cánh và luồng không khí có thể đi qua các ống dẫn hình chữ S đến 4 động cơ turbine phản lực F118 ở trong máy bay. Ngoài ra, Spirit còn sử dụng các cửa hút gió thứ cấp để hút không khí lạnh xung quanh và trộn luồng khí này với khí nóng phát ra từ máy bay, sau đó đẩy ra ngoài để khuếch tán nhiệt.

Một đặc tính quan trọng khác của B-2 là được chế tạo bằng vật liệu hấp thụ radar. Lớp vỏ ngoài của máy bay chủ yếu được tạo thành từ vật liệu carbon không dẫn điện kết hợp với titan. Những bộ phận dễ bị phát hiện bởi radar, chẳng hạn như cửa hút, các cạnh của cánh, được phun thêm lớp phủ bằng vật liệu hấp thụ radar.

Bên cạnh đó, vỏ ngoài cũng được phủ bằng một chất liệu có tính đàn hồi để làm phẳng các đường nối, ốc vít hoặc khớp nối giữa các vật liệu khác nhau vốn có thể tạo ra vết nứt trên thân máy bay.

B-2 Spirit có các khoang đặc biệt, được thiết kế để giải phóng hóa chất nhằm che phủ vệt khói mà máy bay tạo ra trên bầu trời nhằm che dấu vết nhưng chúng chẳng bao giờ được sử dụng. Thay vào đó, Spirit có các cảm biến LIDAR phát hiện các vệt khói này và giúp phi công điều chỉnh độ cao để loại bỏ chúng.

Những đặc điểm của B-2 giúp máy bay tàng hình này có thể vượt qua được hầu hết hệ thống phòng thủ đối phương khi mới ra đời. Nhưng công nghệ tên lửa phòng không đã phát triển vượt bậc trong hai thập kỷ qua, đặc biệt là Nga đã trang bị hệ thống S-400 có khả năng đối phó với mục tiêu tàng hình và sắp tới là S-500 còn ưu việt hơn rất nhiều.

Sức mạnh của phòng thủ Nga khiến cơ hội để B-2 vượt qua là gần như không còn. Đây chính là lý do khiến Không quân Mỹ quyết định thực hiện gói nâng cấp B-2 với trang bị mới mạnh mẽ và tin cậy hơn.

Chương trình nâng cấp với tên gọi Hiện đại hóa hệ thống quản lý phòng thủ - DMS-M được coi là gói nâng cấp quy mô lớn nhất kể từ khi máy bay này chính thức hoạt động trong Không quân Mỹ.

DMS-M ban đầu được lên kế hoạch thực hiện từ năm 2017, nhưng đã bị trì hoãn nhiều lần. Yêu cầu nâng cấp máy bay B-2 được Không quân Mỹ đề nghị từ năm 2020, khi các hệ thống điều khiển cũ trên khoang của dòng máy bay ném bom chiến lược này đã xuống cấp và không đáp ứng được các yêu cầu chiến đấu hiện đại.

Trong gói DMS-M, máy bay B-2 sẽ được nâng cấp triệt để các hệ thống trên khoang, gồm antena, vi xử lý, hệ thống điều khiển và hiển thị thông tin trên khoang.

Điều này giúp tăng khả năng nhận biết tình huống chiến đấu của kíp phi công, cũng như nâng cao khả năng chiến đấu của máy bay trong môi trường đối kháng điện tử phức tạp nhất.

Giám đốc chương trình B-2 Spirit của Northrop Grumman, Richard Sullivan cho biết, giống như các dòng máy bay hiện đại của Mỹ như F-22 và F-35, khả năng tàng hình của B-2 phụ thuộc vào khả năng phát hiện và nhận biết chùm sóng radar chiếu tới.

Hệ thống máy bay trên máy bay sẽ căn cứ vào tín hiệu radar để tính toán đường bay để tối ưu khả năng tàng hình ở mức độ cao nhất. Tuy nhiên, hệ thống máy bay tính gần 30 năm tuổi trên máy bay B-2 không thể đáp ứng được các yêu cầu mới về khả năng tàng hình, cũng như những chức năng về dự báo tình trạng máy bay và lập kế hoạch tấn công tự động. Gói nâng cấp DMS-M sẽ giúp giải quyết những vấn đề nói trên.

Cùng với gói nâng cấp DMS-M, trong vòng 4 năm tới, Không quân Mỹ cũng đề nghị gói tài chính trị giá 10,3 tỷ USD để mua sắm các máy bay B-2 mới với hệ thống nâng cấp tương tự như dòng máy bay ném bom tương lai B-21 Raider.

Chương trình này được thực hiện đồng thời với việc phát triển và chế tạo máy bay ném bom mới B-21. Không quân Mỹ dự kiến sẽ bắt đầu thay thế dần các phi đội máy bay ném bom B-1B Lancer và B-2 Spirit bằng máy bay B-21 mới từ những năm 2030.