Nợ công toàn cầu lên mức kỷ lục 92 nghìn tỷ USD: Sức ép cho các nước nghèo

Bà Nirmala Sitharaman, Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ, cho biết rằng vấn đề chính trong chương trình nghị sự kéo dài hai ngày này là nỗ lực giải quyết vấn đề nợ của các quốc gia nghèo nhất thế giới đang chịu gánh nặng từ cuộc khủng hoảng nợ công toàn cầu. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều ý kiến không đồng nhất giữa các quốc gia, đặc biệt là các quốc gia chủ nợ lớn trong việc giải quyết vấn đề này.

Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ cho biết: "Cuộc thảo luận của chúng tôi nhấn mạnh cam kết của Ấn Độ và Mỹ trong việc thúc đẩy tích cực chương trình nghị sự G20. Cam kết này bao gồm việc giải quyết các vấn đề quan trọng toàn cầu, chẳng hạn như tăng cường vai trò của các ngân hàng phát triển đa phương, hành động cùng nhau về biến đổi khí hậu, đặc biệt là tạo điều kiện thuận lợi để đạt được sự nhất trí trong việc giải quyết vấn đề nợ nần gia tăng của các quốc gia thu nhập thấp và trung bình".

Trong khi đó, Bà Janet Yellen, Bộ trưởng Tài chính Mỹ, cho rằng cần phải làm việc với các tổ chức tài chính và cơ quan liên quan để triển khai sớm các gói hỗ trợ. "Đầu tiên, chúng tôi sẽ làm việc với Ngân hàng Thế giới và các cơ quan liên quan để thúc đẩy việc áp dụng chính sách tài chính ưu đãi mục đích cho các thách thức toàn cầu. Điều này sẽ cho phép chúng tôi triển khai các biện pháp hỗ trợ ưu đãi cho các lĩnh vực có tác động lớn nhất".

Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh nợ công toàn cầu đạt mức chưa từng có với con số 92.000 tỷ USD trong năm ngoái, trong đó các quốc gia đang phát triển đang phải gánh một khoản nợ không tương xứng. Từ năm 2000, nợ công toàn cầu đã tăng hơn 5 lần, vượt xa GDP toàn cầu. Gần 30% tổng nợ toàn cầu thuộc về các quốc gia đang phát triển.

Triển vọng chính sách giải quyết nợ công

Theo tuyên bố của G20, các tiến bộ đã đạt được đến thời điểm này trong việc giải quyết nợ công chưa mang tính tích cực. Đặc biệt, Trung Quốc, quốc gia chủ nợ lớn nhất thế giới hiện nay, vẫn chưa đồng ý với quan điểm của nhiều nước G20 khác về tái cơ cấu nợ. Điều này có nghĩa là Bắc Kinh chưa chấp nhận quan điểm của nhiều quốc gia G20 khác về việc giảm gánh nặng tài chính đối với các quốc gia đang phát triển thông qua việc kéo dài thời hạn trả nợ, giảm lãi suất hoặc thậm chí là xóa bỏ một phần nợ.

Quy luật từ xưa đến nay luôn là có nợ thì phải trả, nhưng nợ công không hoàn toàn giống như nợ thông thường trong xã hội. Một quốc gia chịu áp lực nợ công quá lớn, không thể tiếp tục vay mượn, có thể đe dọa đến cả an sinh xã hội. Đồng thời, nền kinh tế của một quốc gia nếu bị át chặt bởi nợ công, cũng có thể gây tác động tiêu cực lên nền kinh tế toàn cầu. Đó chính là lý do giải quyết nguy cơ nợ công toàn cầu đang được Ấn Độ, với vai trò Chủ tịch luân phiên của G20, xem là một trong những ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự G20 năm nay.

Tuy rằng một quốc gia không thể trốn tránh việc trả nợ, nhưng G20 đang muốn thúc đẩy một cách tiếp cận thông minh hơn để tái cơ cấu nợ công cho các quốc gia thu nhập trung bình, nhằm đảm bảo họ không bị đè nén bởi sức ép và kiểm soát của các chủ nợ.

Hơn một nửa số quốc gia thu nhập thấp trên thế giới hiện đang đối diện với nguy cơ rơi vào tình trạng túng quẫn hoặc đã rơi vào tình trạng đó, và con số này gấp đôi so với năm 2015. Các biện pháp giải quyết nợ cho Ghana và Sri Lanka cũng đang được kỳ vọng sẽ "đạt được thành công nhanh chóng".