T-4 Sotka - Máy bay bí mật nhất thời Liên Xô

T-4 "Sotka" trong Bảo tàng Trung tâm Không quân Nga ở Monino

Sau khi Thế chiến II kết thúc, sự bình yên được mọi người mong đợi từ lâu đã không đến. Tuy không có những hoạt động quân sự tích cực, nhưng sự hiềm khích nói chung vẫn tiếp tục leo thang trên tình hình chính trị toàn cầu.

Hai lực lượng đối lập - các quốc gia thuộc phe xã hội chủ nghĩa do Liên Xô đứng đầu và các quốc gia tư bản chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Hoa Kỳ - đã ở trong tình trạng của cái gọi là “Chiến tranh lạnh”.

Đối với chính sách răn đe kẻ thù, cần phải có vũ khí mới. Trong khi đó, sự phát triển kỹ thuật quân sự của Hoa Kỳ và các nước đồng minh vượt xa các cơ chế trong nước của Liên Xô.

Máy bay chở vũ khí hạt nhân

Các nhà thiết kế quân sự Nga phải đối mặt với một nhiệm vụ hết sức khó khăn – phải chế tạo ra thiết bị quân sự (trước hết là máy bay) có khả năng mang vũ khí hạt nhân.

Các kỹ sư quân sự Liên Xô đã cố gắng thiết kế các máy bay và tên lửa mang vũ khí hạt nhân, nhưng chúng thua kém xa so với các máy bay cực kỳ hiện đại của Mỹ.

Sự thua kém đáng kể đến mức máy bay và tàu ngầm của Liên Xô thậm chí không thể tìm thấy mục tiêu: đơn giản là vì không có trong tay công nghệ hiện đại. Vì vậy, không thể nói gì đến cuộc chiến hiệu quả chống lại các tên lửa hiện đại của đối phương.

Ảnh: militaryarms.ru

Một nhiệm vụ khó khăn được đặt ra cho các nhà thiết kế máy bay Liên Xô là trong một thời gian rất ngắn phải phát triển cho được máy bay và hệ thống tên lửa có thể tiêu diệt tàu địch. Và phiên bản thành công nhất là máy bay T-4, được đặt tên là “Sotka”.

Loại máy bay M-56 mà Liên Xô đang có lúc ấy mang những đặc tính kỹ thuật hoàn toàn không phù hợp với nhiệm vụ: nó chỉ có thể đạt tốc độ không quá 3.000 km / h và có tải trọng bom rất nhỏ - chỉ có 9 tấn trong khi trọng lượng cất cánh rất lớn (230 tấn).

Theo truyền thống, nhiều người cho rằng máy bay chiến đấu phải bay nhanh hơn máy bay ném bom, nhưng vào đầu những năm 1960, Liên Xô đã tạo ra máy bay ném bom – chở tên lửa siêu âm T-4 có khả năng đạt tốc độ tối đa 3200 km / h.

Máy bay mới phải có các thông số hoàn toàn khác: khối lượng cất cánh không được vượt quá 100 tấn, độ cao tối thiểu là 24.000 mét, tầm bay phải trong phạm vi 6.000-8.000 km và tầm bay của tên lửa ít nhất phải là 600-800 km. Một chiếc máy bay có những thông số như vậy sẽ rất khó phát hiện và để tiêu diệt nó thậm chí còn khó hơn.

Thiết bị kỹ thuật của "Sotka"

Một tính năng đặc biệt của máy bay mới "Sotka" là được cài đặt hệ thống điều khiển tự động mới về cơ bản.

Máy bay quân sự mới đã sử dụng động cơ RD36-41 do Liên hiệp Saturn sản xuất. Trang bị vũ khí bao gồm hai tên lửa X-45, có khả năng bám theo ở độ cao 30.000 mét với tốc độ vượt quá âm thanh 6-7 lần.

Ảnh: i.ytimg.com

Nhiệm vụ của “Sotka” là xác định các mục tiêu hải quân (hàng không mẫu hạm) và tiêu diệt nó. Để làm được điều này, chúng đã được trang bị một trạm radar và thiết bị điện tử hiện đại, cho phép thực hiện các nhiệm vụ phức tạp đó.

Cabin của “Sotka” cũng có tính công nghệ cao, có màn hình hiện đại để phân tích tình hình chiến đấu. Ngoài các thiết bị có độ chính xác cao, các vật liệu được tạo ra bằng các công nghệ độc đáo đã được sử dụng để đảm bảo các đặc tính bay của máy bay.

Những phát triển này cho đến hiện nay vẫn được sử dụng không chỉ trong ngành công nghiệp quân sự, mà còn trong nhiều lĩnh vực của nền kinh tế quốc gia. Tổng cộng, đã có 600 bằng sáng chế và phát minh mới đã được áp dụng trong khi phát triển mô hình này.

Một tính năng khác của mô hình mới là khả năng thay đổi cấu hình của cánh; điều này làm cho nó trở nên đa năng (vừa được sử dụng làm máy bay ném bom vừa làm nhiệm vụ trinh sát, giúp giảm đáng kể chi phí sản xuất).

Chuyến bay đầu tiên và sau đó bị lãng quên

Chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của T-4 diễn ra vào ngày 22/8/1972. Các chuyên gia quan sát và các phi công đã đã ghi nhận những chỉ số bay và kỹ thuật chuyến bay của phiên bản này là rất cao và dễ điều khiển. Các chuyên gia quân sự yêu cầu phải sản xuất 250 chiếc theo mô hình này để phục vụ cho nhu cầu của lực lượng phòng không.

Máy bay mới đã được lên kế hoạch sản xuất hàng loạt tại Tushino, nhưng vì những lý do khó hiểu nên phát triển độc đáo của các nhà thiết kế máy bay Liên Xô đã không được đưa vào sản xuất hàng loạt.

Lý do chính xác dừng dự án “Sotka” vẫn chưa được nói rõ. Rất có thể, đây là cả một chuỗi lý do phức tạp, trong đó nổi bật lên là các lý do sau:

1. Do sự thay đổi yêu cầu về kỹ thuật đối với máy bay và khối lượng công việc chung của Phòng thiết kế Sukhoi trong quá trình tạo ra máy bay tiêm kích T-10 – sau này là Su-27.

2. Ủy ban quốc phòng của BCH Trung ương ĐCSLX và đại diện của Không quân cho rằng dự án này không có triển vọng.

3. Phòng thiết kế Sukhoi không có năng lực sản xuất cần thiết để tiến hành các thử nghiệm mở rộng cho T-4, Nhà máy sản xuất động cơ Tutaev không thể thực hiện đơn đặt hàng như vậy, nhưng người ta cũng không chuyển đơn đặt hàng cho Nhà máy hàng không Kazan của Phòng thiết kế Sukhoi.

4. Máy bay trinh sát - tấn công siêu thanh T-4 quá đắt.

5. Năm 1969, Không quân đã đưa ra các yêu cầu kỹ thuật và chiến thuật mới cho một máy bay chiến lược đa năng, mà T-4 không còn đáp ứng được. Đó là lý do tại sao Phòng thiết kế Sukhoi bắt đầu phát triển một phiên bản của máy bay với cánh quét biến thiên - T-4M. Và sau đó, họ đã trình bày dự án T-4MS (sản phẩm-200), khác biệt đáng kể so với T-4 ban đầu.

Ảnh từ trang https://i.ytimg.com

Tổng cộng trong toàn bộ thời gian sản xuất từ ​​1966 đến 1974, chỉ có 4 chiếc được sản xuất. Và cái chết của nhà thiết kế chính P.O. Sukhoi, năm 1975, đã làm cho người ta chóng quên đi cái tên “Sotka”.

Bản sao duy nhất còn sót lại của máy bay ném bom siêu thanh T-4 hiện nằm trong khuôn viên Bảo tàng Trung tâm Không quân Liên bang Nga ở Monino.