Tại sao Mỹ đồng ý cung cấp máy bay thế hệ thứ 5 cho UAE?

Kết nối đồng minh giữa các cựu thù

Theo trang tin quân sự Defense News, UAE đã đề xuất phía Mỹ cung cấp hợp đồng vũ khí cả gói trị giá tới hơn 23 tỷ USD, bao gồm việc mua 50 máy bay chiến đấu F-35, 18 tổ hợp máy bay không người lái MQ-9B Reaper và trang bị, vũ khí đi kèm.

Đánh giá về hợp đồng trên, Phó giám đốc Trung tâm Chiến lược và Công nghệ Nga, Konstantin Makienko cho rằng, hợp đồng cung cấp vũ khí mới cho UAV không chỉ mang giá trị lớn về kinh tế, mà còn thể hiện sự cân bằng chiến lược của Mỹ với các đồng minh thân cận tại khu vực Cận Đông, đặc biệt là giữa UAV và Israel. Hai quốc gia từng là đối đầu nhau trong các cuộc chiến tranh Ả rập ở thế kỷ 20 đã quyết định bình thường hóa quan hệ để đối phó với các mối nguy cơ mới trong tương lai.

UAE là quốc gia thứ 2 tại khu vực Cận Đông được Mỹ cung cấp máy bay chiến đấu F-35.

Phát biểu về quyết định cung cấp vũ khí hiện đại cho UAE, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhấn mạnh: “Hợp đồng trên thể hiện mối quan hệ ngày càng bền chặt giữa Mỹ và UAE. Chúng tôi sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu nâng cao năng lực phòng thủ của UAE để đối phó với các mối đe dọa ngày càng tăng trong khu vực”. Theo lời ông Mike Pompeo, Hiệp ước Abraham bình thường hóa quan hệ giữa Israel và UAE là một trong những tác nhân chính khiến Mỹ thay đổi quan điểm về việc cung cấp vũ khí hiện đại cho quốc gia Cận Đông này. Việc củng cố năng lực quân sự của các đồng minh trong khu vực cũng là ưu tiên chiến lược dài hạn của Mỹ.

Hiệp ước Abraham được Israel và UAE thông qua ngày 15/9/2020. UAE là quốc gia Ả rập thứ 3 cũng là quốc gia Cận Đông đầu tiên ký hiệp ước bình thường quan hệ với Israel, sau Ai Cập (1979) và Jordan (1994). Trước khi ký hiệp ước, Israel và UAE từng có quan hệ khá nồng ấm và có chung quan điểm về nhiều vấn đề trong khu vực. Điều này cũng giúp xoa dịu phần nào giới lập pháp của Mỹ vốn luôn coi Israel là đối tác chiến lược quan trọng nhất tại Trung Đông và việc duy trì lợi thế chiến lược của Jerusalem trong khu vực đã được quy định thành luật tại Mỹ.

Việc cùng lúc cung cấp các loại khí tài quân sự hiện đại cho cả Israel và UAE không chỉ giúp tăng cường năng lực quốc phòng của hai nước, mà còn mở ra cơ hội thúc đẩy hợp tác sâu rộng giữa các 2 quốc gia đồng minh, từng là cựu thù của nhau này.

“Trang bị quân sự hiện đại sẽ giúp UAE có nhiều khả năng phối hợp với Israel trong các tình huống khẩn cấp. Cùng với đó, hợp đồng này không phá vỡ cam kết của Washington trong việc duy trì lợi thế công nghệ quân sự của Israel tại khu vực”, Ngoại trưởng Mỹ, Mike Pompeo nhấn mạnh.

Duy trì vị thế độc tôn cung cấp vũ khí ở Trung Đông

Việc cung cấp cho UAE các đơn vị máy bay chiến đấu F-35 đã giúp giải được “cơn khát” của Abu Dhabi về các loại khí tài quân sự hiện đại. Chính vì việc không thể tìm được nguồn cung từ Mỹ, UAE từng đánh tiếng muốn hợp tác với Nga phát triển dòng máy bay chiến đấu thế hạng nhẹ thế hệ 5 mới dựa trên nền tảng máy bay Mig-29.

Việc cung cấp F-35 có thể coi là thắng lợi chung cho cả UAE và Mỹ. Trong khi UAE có được máy bay chiến đấu hiện đại bậc nhất thế giới, thì Mỹ cũng thu được khoản lợi nhuận khổng lồ thông qua hợp đồng cả gói nói trên. Trong nhiều năm tới, Mỹ còn tiếp tục thu lợi hàng tỷ USD nữa thông qua các gói nâng cấp, bảo trì và cung cấp vũ khí cho UAE.

Trong nhiều thập niên qua, UAE đã chi hàng chục tỷ USD mua sắm trang bị quân sự từ Mỹ và phương Tây để đổi lại sự đảm bảo an ninh chiến lược từ các siêu cường.

Mặt khác, việc Mỹ cung cấp UAE cho máy bay thế hệ thứ 5 đã gián tiếp phá vỡ chương trình hợp tác giữa Abu Dhabi và Moscow phát triển máy bay chiến đấu mới được công bố tại triển lãm quân sự IDEX 2017. Hợp đồng này giúp duy trì thế độc tôn của Mỹ tại thị trường vũ khí Cận Đông, vốn được coi là “mỏ vàng” của thế giới.

“Với những điều đang diễn ra có thể nhận định hợp đồng cung cấp máy bay F-35 cho UAE chính là tín hiệu đèn đỏ cho cho chương trình hợp tác phát triển máy bay chiến đấu hạng nhẹ thế hệ thứ 5 giữa Nga và UAE”, chuyên gia quân sự Nga Ruslan Pukhov đánh giá.