Thiết bị thử giúp Nga tránh sai lầm như Mỹ tại Bikini

Trong chương trình "Thanh tra Quân sự", Vladimir Chipko - Viện trưởng Viện Nghiên cứu-Khoa học Trung ương số 12 của Bộ Quốc phòng Liên bang Nga đã nói về việc tạo ra một thiết bị để mô phỏng vụ nổ nguyên tử có công suất vài megatons.

Theo tiết lộ, một đường ống chung đặc biệt được trang bị đồng thời các cùng các khối chất nổ để tạo sóng xung kích mạnh và các khối hỗn hợp hỏa thuật để tạo bức xạ ánh sáng, nhằm mô phỏng các tác nhân vụ nổ hạt nhân.

Vụ nổ hạt nhân trên đảo Bikini.

Tính năng của đặc biệt của thiết bị thử nghiệm mới là tính toán công suất của vụ nổ hạt nhân. Các thiết bị hiện đại thuộc loại này được thiết kế để mô phỏng vụ nổ của đầu đạn hạt nhân có công suất vài kiloton. Với thiết bị mới, công suất thực sự có thể mô phỏng tăng lên hàng ngàn lần.

Các đường ống thử nghiệm mới có chiều dài khoảng 450m, đường kính 12m giúp đánh giá ảnh hưởng của vụ nổ hạt nhân có công suất nhất định đối với thiết bị, xe máy quân sự, con người, tòa nhà và công trình.

Phân tích dữ liệu thu được cho phép phát triển các hệ thống bảo vệ đáng tin cậy, điều chỉnh cách tiếp cận và quan điểm và hướng dẫn phòng chống vũ khí hạt nhân.

Với thiết bị mô phỏng mới có thể giúp Nga tránh được những hậu quả đáng tiếc như những vụ thử hạt nhân theo kiểu cũ của Mỹ trên đảo Bikini. Trong thời Chiến tranh lạnh, Mỹ đã thực hiện hai vụ thử hạt nhân quy mô lớn trên đảo san hô Bikini, một mang tên Castle Bravo và vụ kia là Crossroads.

Đảo san hô Bikini thuộc quần đảo Marshall, nhưng nằm biệt lập trong Thái Bình Dương và cách quốc gia Papua New Guinea hơn 2.000km về phía đông. Sau khi kết thúc Chiến tranh thế giới 2, Mỹ nhận ra rằng địa thế và vị trí chơi vơi của đảo giữa đại dương sẽ là địa điểm lý tưởng để thử hạt nhân.

Thế là vào một ngày chủ nhật tháng 2/1946, quân đội Mỹ yêu cầu cư dân chuẩn bị mọi thứ để rời đảo tạm thời để thử vũ khí. Những tưởng rằng mình sẽ có thể quay về nơi chôn nhau cắt rốn chỉ sau đó một thời gian ngắn sau khi các vụ thử hạt nhân kết thúc nên cư dân đảo không mảy may lo lắng, họ thanh thản khăn gói ra đi.

Nhưng điều họ không ngờ rằng những tác hại phóng xạ từ những vụ thử này đã khiến Bikini đã trở thành hòn đảo chết suốt hơn 70 năm sau đó, quãng thời gian dài của cả một đời người.

Cùng năm đó, đợt thử đầu tiên mang tên Crossroads được bắt đầu, nhưng đã bị dừng lại vì các lý do an toàn sau khi một vụ nổ trong chuỗi thử nghiệm đã tạo ra những đợt sóng thần khủng khiếp vào ngày 25/7/1946.

Vụ nổ dưới đáy biển mang tên Baker đã đẩy tung lên không trung hơn 1 triệu mét khối nước biển bị nhiễm phóng xạ nặng và tạo những đợt sóng thần cao hơn 30m nhấn chìm nhiều đoàn tàu chiến neo đậu gần đó.

Chính vì vậy, người Mỹ phải đợi đến 8 năm sau, vào năm 1954 họ mới tiếp tục những thử nghiệm hạt nhân trên đảo và lần này những hậu quả vô cùng tai hại một lần nữa tàn phá đảo Bikini và nhiều đảo lân cận.

Cư dân tại Bikini rời đảo chuẩn bị cho thử hạt nhân.

Vụ nổ ngày 1/3/1954 trong vụ thử Castle là để thử nghiệm hiệu quả của một loại bom khinh khí thế hệ mới có kích thước nhỏ hơn, có thể được vận chuyển bằng máy bay nhưng sức công phá vẫn có thể san bằng được nguyên cả một thành phố.

Quả bom này có sức mạnh 1.000 lần hơn so với quả bom thả xuống Hiroshima và hiện nay đây vẫn là quả bom có sức công phá lớn nhất của quân đội Mỹ. Và có hai hệ lụy kinh khủng từ vụ thử Castle Bravo đó là:

Các nhà khoa học Mỹ đã đánh giá thấp sức công phá của quả bom (trên thực tế mạnh hơn gấp đôi so với tính toán ban đầu trên lý thuyết) và kế đến là những cơn gió mạnh trên biển đã thổi tung bụi phóng xạ lan qua các hòn đảo có người ở trong khu vực quá nhanh khiến cư dân không kịp trở tay.

Vấn đề đặc biệt nghiêm trọng khi trên những hòn đảo lân cận, trẻ con nhầm tưởng những đám bụi mờ từ trên trời rơi xuống là tuyết nên chúng bốc ăn. Và phải hai ngày sau đó, người dân trên các đảo chung quanh mới được quân đội Mỹ đến đưa ra khỏi vùng nguy hiểm.

Những luồng gió mạnh từ đại dương thậm chí đã thổi đám mây bụi phóng xạ sang tận châu Âu. Và dù những vụ thử hạt nhân tại Bikini chính thức bị chấm dứt vào năm 1958, nhưng do môi trường bị nhiễm phóng xạ nặng nên người dân không thể quay lại đảo được.

Tổng thống Mỹ khi đó là Johnson hứa rằng sẽ làm tất cả những gì cần thiết và thông báo triển khai một kế hoạch dọn sạch đảo Bikini trong vòng 8 năm. Đến năm 1976, tức 30 năm sau vụ thử hạt nhân đầu tiên trên đảo, đa số cư dân cũ đã được phép quay lại đảo, nhưng thật buồn là trong một đợt khảo sát môi trường vào hai năm sau đó, năm 1978, nước Mỹ lại công bố rằng cư dân trên đảo vẫn bị phơi nhiễm phóng xạ ở mức cao nguy hiểm.

Cư dân một lần nữa phải rời đảo khi đa số họ do tuổi đã cao nên vĩnh viễn không còn cơ hội quay về cố hương Bikini. Hiện nay, mặc dù con người có thể an toàn dạo chơi tại đảo Bikini, nhưng nguồn thức ăn và nước uống tại đây vẫn còn bị nhiễm xạ cao - những hậu quả Mỹ không thể lường trước khi thực hiện những vụ thử hạt nhân tại hòn đảo này.