Tổ hợp radar mới chuyên tìm và diệt máy bay không người lái của Nga

Theo truyền thông Nga, tổ hợp radar mới 117Zh6 RLK-MC Valdai đã vượt qua tất cả các vòng kiểm tra, thử nghiệm cần thiết và sẵn sàng đưa vào sử dụng. Dự kiến, tổ hợp mới này sẽ tăng cường sức mạnh phòng không hiện có của quân đội Nga, sẵn sàng đối phó và tiêu diệt với các mục tiêu UAV khác nhau của đối thủ.

Vô hiệu hóa UAV cỡ nhỏ

Hệ thống radar 117Zh6 RLK-MC Valdai được phát triển bởi Nhà máy cơ điện Lianozovski (LEMZ) thuộc Tập đoàn Almaz-Antey. Dự án bắt đầu vào năm 2016, với mục tiêu là tạo ra một tổ hợp radar có khả năng phát hiện và theo dõi các vật thể với khu vực tán xạ cực thấp. Đồng thời có thể phân biệt các mục tiêu UAV trên không hoặc nhiều vật thể khác, đồng thời có thể phân biệt chúng với các loài chim trên bầu trời. Tổ hợp này cũng có chế độ áp chế hoặc vô hiệu hóa các mục tiêu được phát hiện.

Hệ thống radar 117Zh6 RLK-MC Valdai do Nga chế tạo.

Dự án phát triển sau đó được định danh là Valdai, là "tổ hợp radar dành cho mục tiêu nhỏ" (RLK-MC). Đối với khách hàng nước ngoài, một biến thể xuất khẩu có tên gọi là ROSC-1 sẽ ra mắt trong thời gian tới.

Năm 2018, nhà máy Nhà máy cơ điện Lianozovski hoàn thành công việc chế tạo, sau đó nguyên mẫu đầu tiên đã được giới thiệu tại triển lãm Army. Nguyên mẫu Valdai sau đó tiếp tục được trưng bày tại một số triển lãm khác.

Tháng 4-2019, Bộ Quốc phòng Nga đã công bố sử dụng 117Zh6 RLK-MC Valdai trong cuộc diễn tập của lực lượng tên lửa chiến lược. Tổ hợp Valdai sử dụng để che chắn các hệ thống tên lửa trên các tuyến đường tuần tra tránh khỏi tầm quan sát và các cuộc tấn công đường không có thể xảy ra của đối phương.

Tháng 2-2021, tờ Krasnaya Zvezda đã đăng bài phỏng vấn người đứng đầu Cục nghiên cứu phát triển và hỗ trợ công nghệ tiên tiến của Bộ Quốc phòng Nga, Thiếu tướng Andrei Goncharov. Theo đó, ông Goncharov cho biết, Valdai đã vượt qua các cuộc kiểm tra cấp nhà nước và chuẩn bị được trang bị cho các lực lượng vũ trang.

Tiếp cận mục tiêu theo cách đặc biệt

Hiện nay, nhiệm vụ phát hiện các máy bay không người lái cỡ nhỏ, bao gồm UAV thương mại, là rất khó khăn. Các mục tiêu trên không như vậy có đặc điểm là khu vực tán xạ cực thấp (dưới 0,05-0,1 mét vuông), tốc độ không quá 30-50 m/s, độ cao hoạt động hàng trăm mét, cùng với khả năng bay lơ lửng và cơ động nhanh.

Các radar thường khó nhận được tín hiệu trên màn hình đối với các mẫu thiết bị mới như vậy. Ngoài ra, tùy thuộc vào chủng loại và chế độ, các mục tiêu UAV này có thể thực hiện liên lạc vô tuyến chủ động với người điều khiển, hoặc hoạt động ở chế độ vô tuyến tĩnh.

Hệ thống điều khiển của radar Valdai.

Việc phát triển các phương pháp và thiết bị phát hiện các mục tiêu như trên là một nhiệm vụ phức tạp. Do đó, để đảm bảo khả năng phát hiện đáng tin cậy và theo dõi ổn định các mục tiêu, dự án chế tạo radar Valdai đã đưa ra cách tiếp cận mới, liên quan đến việc sử dụng đồng thời một số phương tiện trinh sát khác nhau.

Theo đó, 117Zh6 RLK-MC Valdai được bố trí trên xe tự hành có khung gầm ba trục, thùng kín. Về cấu trúc, tổ hợp được chia thành nhiều bộ phận, trong đó có một mô-đun điều khiển từ xa, một mô-đun radar, một mô-đun quang điện tử, một mô-đun tìm hướng cho các nguồn tín hiệu vô tuyến và một mô-đun đối phó. Tổ hợp được cung cấp nguồn điện riêng và các phương tiện liên lạc đặc biệt.

Thành phần chính của tổ hợp là mô-đun radar khảo sát ba tọa độ hoạt động trong băng tần X (bước sóng 3 cm). Ăng-ten gương được lắp đặt dưới mái vòm vô tuyến, có thể được bố trí nhô lên trên nóc xe, cung cấp khả năng hiển thị toàn diện ở các góc nâng từ 0 độ đến 30 độ. Phạm vi phát hiện tối thiểu là 300 m.

Cùng với hệ thống radar, việc tìm kiếm mục tiêu còn được thực hiện bởi mô-đun tìm hướng các nguồn tín hiệu vô tuyến. Nhiệm vụ của nó là xác định các kênh điều khiển và liên lạc của UAV, cũng như xác định vị trí của phương tiện và người điều khiển nó. Tổ hợp này cũng bao gồm một camera ảnh nhiệt nhận chỉ định mục tiêu từ thiết bị vô tuyến và có khả năng theo dõi mục tiêu liên tục.

Dữ liệu từ radar và công cụ tìm hướng được đưa đến thiết bị tính toán, với các đặc tính cụ thể. Đặc biệt, một hệ thống thích ứng mới để lựa chọn mục tiêu di động đã được phát triển. Ngoài ra, dữ liệu từ máy định vị được xác định theo thông tin từ thiết bị trinh sát. Mô-đun quang điện tử được dùng để thu thập thông tin và theo dõi kết quả của các biện pháp đáp trả.

Tổ hợp RLK-MC Valdai có thể chiến đấu độc lập chống lại các máy bay không người lái. Đối với hoạt động này, radar sẽ sử dụng thêm một mô-đun gây nhiễu, có khả năng triệt tiêu các tín hiệu điều khiển và điều hướng của UAV.

Dữ liệu về tình hình trên không và các mục tiêu cỡ nhỏ cũng có thể được cung cấp cho đài chỉ huy phòng không hoặc cho những bộ phận tác chiến khác. Để thực hiện điều này, các phương tiện giao tiếp hiện đại đã được phát triển cho tổ hợp.

Radar của tổ hợp Valdai còn có khả năng phát hiện máy bay không người lái Mavic hoặc Phantom hiện đại ở cự ly ít nhất 5-6km. Đối với các mục tiêu lớn hơn, phạm vi phát hiện vượt quá 15km. Ngoài ra, radar có thể xác định chính xác tọa độ và chuyển thông tin đó cho các phương tiện thứ ba, có hệ thống vũ khí hỏa lực mạnh để tiêu diệt.

Sử dụng đa nhiệm

Hệ thống radar Valdai (phiên bản xuất khẩu ROSC-1) có thể được sử dụng ở các khu vực cần phát hiện nhanh các mục tiêu trên không, nhằm chống lại các nguy cơ tiềm tàng. Với sự hỗ trợ của công nghệ mới này, lực lượng quân sự có thể đảm bảo nhiệm vụ bảo vệ khu vực trước các loại UAV hạng nhẹ và siêu nhẹ, mang thiết bị trinh sát hoặc các loại đầu đạn. Ngoài ra, tổ hợp Valdai cũng có thể đảm bảo an toàn cho các sân bay dân sự.

Phiên bản dân sự của hệ thống radar Valdai.

Bên cạnh đó, tổ hợp radar này có thể hoạt động độc lập và là một phần của các hệ thống khác nhau. Một số phức hợp có thể được nối mạng và có thể hoạt động như một bộ phận của hệ thống phòng không đa thành phần. Trong trường hợp này, Valdai sẽ đảm nhận nhiệm vụ vô hiệu hóa các mục tiêu khó tiêu diệt nhất, sau khi chúng vượt qua được các lớp phòng thủ khác.

Radar có tính cơ động cao, cho phép nhanh chóng tổ chức phòng nhanh chóng thủ một khu vực nhất định. Đồng thời, có thể chuyển đổi và triển khai thực hiện bảo vệ nhiều mục tiêu khác nhau.

Hiện tổ hợp này có thể được chế tạo trên cả 2 phiên bản là xe tự hành và khoang container. Valdai có thể trang bị trong hệ thống phòng không của các lực lượng mặt đất hoặc trong đơn vị phòng không của Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga.

Ngoài ra, thiết bị này cũng được thử nghiệm trong các đơn vị hỗ trợ cho Lực lượng tên lửa chiến lược. Theo các phương tiện truyền thông, Lực lượng Vệ binh Nga cũng bày tỏ quan tâm đến tổ hợp này, khi phải thường xuyên đối mặt với các nguy cơ đến từ UAV.

Các Lực lượng vũ trang Nga là khách hàng đầu tiên sử dụng tổ hợp RLK-MC Valdai. Cho đến nay, radar này đã thành công vượt qua tất cả các kiểm tra và thử nghiệm cần thiết. Trong tương lai gần, khi mọi thủ tục cần thiết được thông qua, tổ hợp Valdai sẽ được biên chế chính thức trong các đơn vị chiến đấu của quân đội Nga.

Matxcơva hiện có nhiều phương tiện trinh sát và tác chiến điện tử, nhưng các tổ hợp chuyên dụng để chống lại các UAV cỡ nhỏ vẫn chưa vượt ra khỏi phạm vi bó hẹp. Sự ra đời của tổ hợp radar Valdai mới khiến tình hình thay đổi. Đây sẽ là vũ khí có khả năng giải quyết hiệu quả nhiều nhiệm vụ cấp thiết đặt ra đối với quân đội Nga trong giai đoạn hiện nay.