Gia Cát Lượng tuy rất giỏi trong việc lập sách lược, nhưng về dùng người, ông mãi mãi cũng không thể theo kịp được Lưu Hoàng thúc.

Trên phim ảnh và trong tiểu thuyết, Lưu Bị rất nghe lời Gia Cát Lượng, điều gì cũng hỏi quân sư có cao kiến gì và khi Lượng đề đạt thì chỉ thực hiện theo. Tuy nhiên điều đó liệu có phải sự thực lịch sử.

Mối quan hệ giữa Lưu Bị và Gia Cát Lượng là tấm gương sáng cho đời sau noi theo. Tuy nhiên, phía sau đó vẫn có những mâu thuẫn mà người ngoài nhìn vào không thể nhận ra được.