Tết đến, trong tâm tưởng ai cũng nghĩ đến hoa đào. Hà Nội, đào Thất Thốn (Nhật Tân) như biểu tượng gắn với sự si mê truyền thống. Bằng ấy thời gian, đến nay đào Thất Thốn tại làng Nhật Tân, Tây Hồ, Hà Nội còn giữ nét đặc trưng vốn có?
Thất Thốn xưa và nay trăm triệu
Đào bích từ xưa đến nay được biết đến là quý hiếm bậc nhất. Đào Thất Thốncòn được tôn vinh nhiều hơn thế bởi không phải người yêu đào Nhật Tân nào cũng kiên trì để cho Thất Thốn ra hoa đón Tết. Ai đã say đào Thất Thốn đều có một nhận xét chung: Mọi cái đẹp nhất, tinh túy nhất của đào đều được thể hiện trên cây đào Thất Thốn.
Đào Nhật Tân trong những ngày giáp Tết
Theo những người trồng đào có tiếng ở Nhật Tân thì không ai rõ ThấtThốn có từ bao giờ. Tương truyền, đào Thất Thốn nghĩa là 7 thốn, mỗi thốn cành cây, tức độ dài bằng đốt ngón tay, có thể trổ tới bảy bông hoa, nên gọi là ThấtThốn.
Thất Thốn đối với người mới chơi thường nhận xét không đặc biệt, có phần xù xì, mốc meo không đẹp. Chính trong sự không đặc biệt ấy mới lộ ra cái đẹp, sức sống mãnh liệt. Sắc hoa Thất Thốn thắm, đậm, đầy đặn, thắm tươi và ngọt ngào,đượm hạnh phúc cho xuân, cho Tết.
Thân đào Thất Thốn xù xì, sùi phồng
Anh Việt Bắc, chủ vườn đào tại làng đào Nhật Tân chia sẻ: “Với Thất Thốn, từ gốc đến cành đều có mấu xù xì, sùi phồng, đây mới chính là cái riêng của nó.Thất Thốn khó kiếm, khó trồng nên giá cao hơn đào thường, thấp thì 10 triệu mà cao cũng cỡ vài chục hay trăm triệu đồng”.
Thất Thốn nhạy cảm
Nhiều người cho rằng, đào Thất Thốn hiện giờ gần như không còn nữa bởi tác động của kinh tế thị trường, vì lợi nhuận trong những ngày giáp Tết nên tìm mọi cách cho đào nở hoa nhanh, làm mất đi giá trị cổ xưa của Thất Thốn.
Đi tìm câu trả lời cho băn khoăn này, PV đã gặp nghệ nhân Lê Hàm, người đã có hơn 25 năm kinh nghiệm trồng đào và cũng là một trong số ít những người còn giữ niềm đam mê với đào quý Thất Thốn tại làng đào Nhật Tân.
Nghệ nhân Lê Hàm tâm sự: “Trên mảnh đất hơn 300 mét vuông nhà tôi có khoảng 100 cây đào Thất Thốn đượctrồng cẩn thận để phục vụ cho khách chơi hoa Tết.
Thất Thốn có ba loại: Một loại nuôi gốc từ bé, một loại tận dụng gốc đào cũ, đã già 70-80 năm tuổi để ghép mắtvà một loại gốc đào rừng. Đào Thất Thốn nếu mà nói chăm sóc thì dễ hơn những loại khác bởi nó rất khỏe, chống chịu bệnh tốt nhưng sinh trưởng chậm. Trồng cây Thất Thốn mất một khoảng thời gian rất dài nên hiện nay người ta phải “đi tắt”,dùng thân cây khác đưa mắt vào. Tuy nhiên, hoa thì không thay đổi vì theo công nghệ sinh học đây là nhân bản vô tính, vẫn có màu đỏ thậm, cánh hoa bung nở từ 4-5cm.
Hoa Thất Thốn đỏ thậm, cánh nở rộng
Việc dùng “lối đi tắt” cho đào Nhật Tân thực chất không phải làm mất đi giátrị cốt lõi, mà đây là một bước cải tiến mới trong công nghệ trồng đào. Ngoài việc ghép mắt, do thời tiết không ổn định, bắt đầu từ tháng 10 âm lịch tôi còn trang bị một hệ thống điều hòa hai chiều để có thể cho ra hoa vừa đúng dịp ngày Tết. Hiện vườn đào gồm có 3 “lô cốt” sử dụng điều hòa như nhà kính, quây tôn kín. Phải kì công như vậy, bởi đào Thất Thốn rất nhạy cảm, không thể nở hoa ở nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh, từng thời kỳ cần liên tục căn chỉnh nhiệt độ hợp lý”.
Anh Lê Hàm chia sẻ thêm: “Trước đây Thất Thốn được trồng ngoài đồng,sau quy hoạch đất, phải chuyển sang chỗ khác. Dân ở đây cũng lo hoa mất đi sắc đỏ truyền thống do không được trồng ở đất chuyên sâu. May mắn nhờ có những nghiên cứu cải tạo trong quá trình trồng đào nên vẫn giữ được cái hồn của đào ThấtThốn. Dù có áp dụng những kiến thức mới, tân tiến để trồng đào thì cây đào ThấtThốn vẫn không hề mất đi giá trị thực của nó, bởi mình đã để cả cái tâm, cái say với đào vào quá trình chăm sóc, chứ không vì lợi nhuận kinh doanh”.
Anh Lê Hàm chăm chút cho những đứa con của mình
PV đã tiếp xúc với những người có tâm thưởng với Thất Thốn, họ nói: Đối với bất cứ người nào chơi đào, yêu đào cũng đều mong muốn Thất Thốn vẫn nguyên vẹn giá trị như thuở ban đầu. Bởi, họ bỏ tiền ra không phải để mua “xác”đào mà để mua “hồn” đào.
Ông Hoàng Văn Cảnh (Khoái Châu, Hưng Yên) tâm sự: “Tôi đã đến tận Nhật Tân, Hà Nội với hi vọng có thể mua được đào Thất Thốn chuẩn. Những năm gần đây nhiều chủ vườn hãm đào “thần tốc” làm mất đi cái đẹp tự nhiên của đào. Vì vậy, tôi chỉ tin tưởng những chủ đào lâu năm ở Nhật Tân. Xam ấy cũng đi vì một khi đã yêu đào thì không thể dừng được”.
Anh Nguyễn Hòa Lượng (Tây Hồ, Hà Nội) không nản lòng: “Thời điểm này để tìm được Thất Thốn7 hoa 3 chồi là rất khó, tuy nhiên chỉ cần tìm hàng chuẩn của người trồng chuẩn ngay tại làng hoa Nhật Tân thì giá cả không thành vấn đề."
Đào Thất Thốn đang nở hoa. Người trồng đào cứ tự hào về cái tên "Thất Thốn" xưa mà mỉm cười mỗi độ Tết đến xuân về!
Nên đọc
