Thanh tra Chính phủ "vạch" hàng loạt sai phạm tại Vinafood 2

Ngày 7/12, Thanh tra Chính phủ đã ra thông báo số 3610/TB-TTCP thông báo Kết luận thanh tra việc chấp hành quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn và tài sản tại Tổng công ty Lương thực Miền Nam và một số đơn vị thành viên.

Tại kết luận thanh tra, cơ quan thanh tra của Chính phủ đã chỉ nhiều sai phạm về việc quản lý, sử dụng vốn và tài sản tại Tổng công ty Lương thực Miền Nam (Vinafood 2) và các đơn vị thành viên.

Nên đọc

Cụ thể, đối với Công ty mẹ: Việc thực hiện cho vay và bảo lãnh vốn cho một số đơn vị (CTCP Tô Châu, Công ty TNHH Bình Tây, Công ty TNHH MTV Lương thực Sài Gòn, CTCP Lương thực Hậu Giang) không đúng thẩm quyền quy định, vượt quá quyền được giao với số tiền hơn 1.780 tỷ đồng. 

Hậu quả là Vinafood 2 phải trả nợ thay cho vốn vay một số khoản cho đơn vị thành viên, một số khoản khó thu hồi vốn vay, một số khoản có nguy cơ phải trả nợ thay với tổng số này lên tới khoảng 258 tỷ đồng.

Việc đầu tư góp vốn, mua cổ phần tại các doanh nghiệp khác trái quy định với tổng số tiền lên tới gần 150 tỷ đồng. Ngoài ra, Vinafood 2 còn chi phí môi giới hoa hồng năm 2013 với số tiền 100 tỷ đồng chưa đảm bảo công khai và thông qua Hội đồng Thành viên đúng quy định; hạch toán chưa đúng chi phí môi giới 108 tỷ đồng; chi chưa đúng quy định phí ủy thác hơn 6 tỷ đồng và không thu hồi chi phí thỏa thuận liên hiệp hơn 2,6 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Vinafood 2 cũng chưa thực hiện đúng quy định của Nhà nước về thua mua lúa gạo tạm trữ, không giao dịch mua trực tiếp của người nông dân, không tổ chức liên kết được thành hệ thống trong mua bán nên chưa thực hiện đúng chính sách Nhà nước với mục đích tạm trữ lúa gạo để đảm bảo cho người nông dân có lãi tối thiểu 30%.

Cũng theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, Vinafood 2 và các đơn vị thành viên đã vi phạm quy định trong quản lý và sử dụng đất đai, công tác đầu tư xây dựng. Theo đó, Vinafood 2 và các đơn vị thành viên đã sử dụng đất không hiệu quả, để trống, một số cơ sở nhà đất cho thuê không đúng mục đích với tổng diện tích đất vi phạm là 195.788 m2.

Đối với công tác đầu tư xây dựng: Vinafood 2 và các công ty thành viên có nhiều sai phạm và trình tự thủ tục đầu tư, thẩm định và phê duyệt dự án, nhiều dự án tiến độ triển khai còn chậm, không đưa vào sản xuất hoặc kinh doanh không hiệu quả.

Cụ thể, như việc đầu tư các dự án thủy sản với giá trị thực hiện 556 tỷ đồng, nhưng không được Thủ tướng phê duyệt trong mục tiêu, chiến lược, kế hoạch dài hạn theo quy định. Khi thực hiện dự án, không thẩm định thiết kế cơ sở, chưa được cấp phép xây dựng đã khởi công, không thẩm định hoặc thẩm định dự án không đúng quy định…

Ngoài ra, Tổng công ty còn nhận chuyển nhượng và đầu tư các dự án với giá trị hơn 242 tỷ đồng khi thị trường thủy sản gặp khó khăn, không tính đến hiệu quả và sự phù hợp của dự án trong tổng thể dây chuyền sản xuất dẫn đến nguyên liệu không đủ, hiệu quả sử dụng thấp, chi phí  giá thành sản xuất cao, sản xuất kinh doanh thua lỗ, không hiệu quả.

Bên canh đó, việc đầu tư kho chứa đến nay mới thực hiện được 35/40 dự án với tổng giá trị đầu tư là 1.758 tỷ đồng. Quá trình triển khai dự án chậm, hiệu suất sử dụng kho chưa thấp (chỉ đạt 30% thiết kế), hệ số thiết bị được sử dụng chưa cao (40%) dẫn đến hàng năm phải khấu hao lớn làm giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Hơn nữa, tại dự án chợ chuyên doanh Thốt Nốt thì thẩm định dự án sơ sài, bổ sung hạng mục dây chuyển đồ lúa sai quy định không mang lại hiệu quả, sử dụng vốn nhà nước vượt quy định 88,5 tỷ đồng (tính hết giai đoạn I), nghiệm thu thanh toán không đúng chi phí vận chuyển đất gần 218 tỷ đồng; nghiệm thu sai khối lượng giá trị dự án Xí nghiệp Chế biến Lương thực Thới Bình 264 triệu đồng.

Từ những sai phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị ngoài việc xử lý tài chính với tổng số tiền lên tới  205 tỷ đồng. Đồng thời, kiến nghị Bộ Tài Chính cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Vinafood 2 thực hiện chỉ đạo kiểm điểm và xử lý theo quy định đối với các cá nhân liên quan đến việc quản lý, sử dụng vốn sai quy định với số tiền 9.920 tỷ đồng và gần 63 triệu USD.

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Bộ Công an sớm có kết luận điều tra và xử lý theo quy định pháp luật đối với hai vụ việc tại Công ty Lương thực Vĩnh Long và Công ty Cổ phần Lương thực Hậu Giang mà Thanh tra Chính phủ đã chuyển hồ sơ sang Bộ Công an từ 24/10/2014. Đồng thời, tiếp nhận hồ sơ từ Thanh tra Chính phủ để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với việc đầu tư góp vốn thành lập Công ty Vận tải biển Hoa Sen của công ty mẹ.

Trước đó, vào đầu tháng 10 vừa qua, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đã có ý kiến về về việc giám sát tài chính năm 2014 và 6 tháng đầu năm 2015 của Tổng công ty Lương thực Miền Nam (Vinafood 2).

Theo đó, Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính thực hiện ngay các biện pháp giám sát chặt chẽ đối với Tổng công ty Lương thực Miền Nam, đặc biệt là giám sát về tiêu thụ sản phẩm tồn đọng, thu hồi công nợ phải thu khó đòi, tái cơ cấu ngành nghề sản xuất kinh doanh (đặc biệt là ngành nuôi trồng, chế biến thủy sản).

Ngoài ra, Tổng công ty Lương thực Miền Nam cũng sẽ bị giám sát về công tác thoái vốn đầu tư tại các doanh nghiệp khác theo tiến độ, đề án đã được duyệt và tăng cường quản lý vốn, tài sản và bảo toàn vốn Nhà nước tại Tổng công ty theo quy định.