Thị trường nhân lực: Bao giờ DN Việt lên ngôi?

Có thể nói bảng xếp hạng HR Insider của VietnamWorks trong năm qua chỉ là một “lát cắt” trên thị trường lao động, song đã nhấn nhá những tín hiệu đáng chú ý ở thị trường này: Sự tăng trưởng ở cả nhu cầu tuyển dụng nhân lực lẫn nhu cầu tìm việc làm đang cho thấy các DN nói chung gần như vẫn tiếp tục tiến trình tái cấu trúc nhân sự lao động. Cùng với đó, sự cạnh tranh của khu vực dịch vụ với tỷ lệ ứng tuyển lao động cao (thông qua bảng xếp hạng top 50 chiếm phần lớn là các DN ngành dịch vụ), phần nào khẳng định sự dịch chuyển theo đúng định hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế và đóng góp của lĩnh vực này trong thành phần kinh tế nói chung. Và tất nhiên, ở chiều ngược lại, phía các DN đặc biệt ngành dịch vụ cũng đang chịu áp lực khá căng để không ngừng chứng minh và duy trì sức hấp dẫn của mình trong thu hút tuyển dụng lao động.

Ngoại dẫn nội

Dẫn đầu trong top 10 của 50 Cty hàng đầu, theo bảng xếp hạng này, có những cái tên của các Tập đoàn đa quốc gia đang đóng quân tại VN. Mở đầu là TopCom - nhà phân phối chính thức của hãng Piaggio tại Việt Nam, với hơn 500 nhân viên và mạng lưới các showroom theo tiêu chuẩn 3S của châu Âu ở TP HCM và Hà Nội. Tiếp theo và lần lượt là Panasonic, Mizuho, Res, Orion, Posco, Sony, LG, Kyocera, PWC. Như vậy, sự hiện diện của các ngành hàng từ linh kiện điện tử, phân phối sản phẩm tiêu dùng cho đến giáo dục và ngân hàng cho thấy dường như ở các Cty, tập đoàn nước ngoài tại Việt Nam, sức hấp dẫn không có sự phân biệt về lĩnh vực hay ngành hàng mà nằm ở những yếu tố khác. Báo cáo của HR Insider không nêu chi tiết các yếu tố hấp dẫn của các lĩnh vực hay ngành hàng trong thu hút tuyển dụng nhân sự nhưng một chuyên gia trong ngành cho rằng có thể các yếu tố như: Chế độ lương thưởng cao, môi trường làm việc chuyên nghiệp và thử thách… đã hấp dẫn các ứng viên tuyển dụng.

Ngoài ra, cũng phải nói rằng có một yếu tố xuất phát từ nội tại của các DN dẫn đầu trên thị trường trong các ngành hàng nêu trên, chính là bản thân DN nhu cầu tuyển dụng cao, và có các chiến lược tăng mức độ nhận biết thuận lợi cho việc thu hút tuyển dụng.

Trong một thống kê độc lập của Trung tâm Dự báo Nhu cầu Nhân lực và Thông tin Thị trường Lao động thuộc Sở Lao động Thương binh Xã hội TP HCM, các số liệu xác thực riêng trong quý IV/2014, các nhóm ngành có xu hướng tuyển dụng tăng như: kinh doanh – bán hàng, tài chính – tín dụng – ngân hàng, marketing – quan hệ công chúng, dịch vụ thông tin tư vấn – chăm sóc khách hàng, dịch vụ du lịch – nhà hàng – khách sạn, dệt may – giày da, công nghệ thông tin…. Cùng với đó, nhu cầu tìm việc trong quý IV/2014 tăng 23,20%, nhu cầu tìm việc cao tập trung ở các nhóm ngành nghề như: kế toán – kiểm toán (21,12%), hành chính – văn phòng (9,04%), kinh doanh – bán hàng (8,07%), quản lý điều hành (5,07%), kỹ thuật công trình xây dựng (5,55%), Công nghệ thông tin (5,22%)… Đây cũng gần như là các ngành có sự tương thích ngành nghề của các DN dẫn đầu về tuyển dụng trong Top 10, thậm chí 20 của bảng xếp hạng HR Insider của VietnamWorks.

Cung bắt gặp cầu đương nhiên sẽ dẫn đến sự tương hỗ giúp sức hấp dẫn của các DN tuyển dụng tăng lên, và tỷ lệ hồ sơ đăng tuyển cũng sẽ hâm nóng mức độ cạnh tranh ở các DN lớn.

Ai bảo DN tư nhân không hấp dẫn?

Xem tiếp bảng xếp hạng HR Insider của Vietnamworks, cũng có thêm nhiều điểm gây bất ngờ. Hai DN Việt Nam nối bước các DN ngoại lọt thứ hạng từ 20 trở lên trong bảng 50, một thuộc về DN có vốn sở hữu Nhà nước và kinh doanh trong ngành hàng khá đặc biệt và một thuộc về một DN xuất khẩu nông sản tư nhân.

Ở trường hợp thứ nhất, PV Drilling, DN kinh doanh trong lĩnh vực cung cấp giàn khoan, dịch vụ kỹ thuật về khoan và giếng khoan, dịch vụ cung ứng nhân lực trong lĩnh vực khoan và giếng khoan dầu khí với 276 hồ sơ ứng tuyển vào vị trí, đã được xếp thứ 16. Cái bất ngờ không phải là sức hấp dẫn thu hút nhân sự của PV Drilling, bởi một DN Dầu khí, thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam PVN, nếu có lọt vào top hấp dẫn cũng chẳng có gì là lạ vì nhân viên ngành dầu khí là “nhân viên Nhà nước” đặc biệt, thường có lương thưởng và các chế độ đãi ngộ cao không chỉ cho người làm mà còn cho cả gia đình thân nhân; mà bất ngờ nằm ở chỗ với lượng hồ sơ ứng tuyển, chứng tỏ nguồn cung việc làm với các nhân sự tìm việc trong lĩnh vực ngách như giàn khoan, dịch vụ kĩ thuật giếng khoan… là khá tốt!  Hoàn toàn nằm ngoài dự báo về khan hiếm nhân lực ngành công nghiệp dầu khí. Liệu điều này có tỷ lệ nghịch với xu thế trượt dốc của giá dầu trong nửa cuối năm 2014?

Với trường hợp thứ hai, Cty CP Phúc Sinh, xếp hạng thứ 19 và DN Việt Nam thứ hai trong bảng xếp hạng top 20, cũng là DN tư nhân duy nhất trong top này hiện diện có thể ví như một kì tích. Kì tích bởi CTCP Phúc Sinh không chỉ là một DN tư nhân, nơi mà hễ nói đến môi trường làm việc, người ta sẽ dễ dàng hình dung đến chế độ “một chủ” – chủ DN quyết định và “thò tay” mọi thứ, mà các chế độ lương thưởng cũng khó có thể sánh với các DN quốc doanh hay DN nước ngoài. Tuy nhiên, rõ ràng Phúc Sinh phải có lí do để trở thành Cty hấp dẫn trong bảng xếp hạng, với tỷ lệ cạnh tranh 262 hồ sơ ứng tuyển/ vị trí. Theo tìm hiểu của DĐDN, Phúc Sinh có chế độ lương cao vì đây là Cty xuất khẩu nông sản thành công nhất trong ngành kể cả trong giai đoạn khó khăn từ 2011 của ngành hàng này nói riêng. Năm 2014, Phúc Sinh đạt doanh thu 4.700 tỷ đồng và theo ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Cty CP Phúc Sinh, việc Cty có doanh thu cao chính nhờ phần đóng góp quan trọng nhất, từ “tài sản lớn nhất” của Cty là nhân sự, vì vậy Cty cũng luôn áp dụng chế độ lương thưởng đặc biệt cho nhân viên.

Chi tiết hơn, bà Nguyễn Thị Bích - Trưởng phòng nhân sự của Phúc Sinh cho biết năm 2014, riêng trong 40 nhân sự làm việc tại văn phòng, Cty Phúc Sinh đã dành tới 20 suất để cho nhân viên đi công tác Châu Âu – một điều mà ít các DN tư nhân “dám” làm, “dám chi”. “Điểm hấp dẫn ở Phúc Sinh không chỉ là chế độ lương thưởng, chúng tôi được Cty gần như “lo trọn gói” về ăn, uống và giải khát tại Coffee House cho khối nhân viên văn phòng. Ở mỗi nhà máy tại DakLak và Bình Dương, cũng đều có bếp ăn dành cho khối cán bộ, công nhân làm việc. Môi trường làm việc chuyên nghiệp, năng động và rất ổn định khiến Phúc Sinh tuy không tự “PR” cho mình, vẫn thu hút được nhiều nhân tài, nhân sự trẻ mong muốn khởi nghiệp tốt”, bà Bích khẳng định.

Có thể nói bảng xếp hạng HR Insider của VietnamWorks trong năm qua chỉ là một “lát cắt” trên thị trường lao động, song đã nhấn nhá những tín hiệu đáng chú ý ở thị trường này. Hi vọng năm 2015, cùng với kế hoạch tái khởi động khối DN tư nhân, sẽ xuất hiện nhiều hơn những DN tư nhân như Phúc Sinh, thay thế các DN ngoại trong bảng xếp hạng hấp dẫn về mức độ tuyển dụng! Cũng chỉ có như vậy, nền kinh tế mới có nền tảng để thực sự vững mạnh!