Tìm hiểu tập tục đón Tết Nguyên đán của một số quốc gia và vùng lãnh thổ châu Á

1. Trung Quốc - Đài Loan 

Giống với Việt Nam, Tết cổ truyền ở Trung Quốc cũng được coi là một trong những lễ hội lớn nhất trong năm. Ngày lễ này còn được gọi là Xuân Tiết (Tết xuân), và mọi người thường đến  các đền chùa để cầu nguyện cho một năm mới an khang, hạnh phúc.

Vào thời khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ, giao thừa, các gia đình sẽ cùng sum họp trong một bữa cơm hạnh phúc để cùng nhau chào đón một giai đoạn mới của thời gian. Bữa ăn giao thừa rất quan trọng với người Trung Quốc vì nó thể hiện sự đầm ấm và hạnh phúc. 
Ngoài ra, phong tục trao phong bì đỏ tiền lì xì vẫn được duy trì. Hầu hết trẻ em đang đi học đều nhận được tiền lì xì vào những ngày đầu năm mới. 

Tại Đài Loan (Trung Quốc), mọi người rất coi trọng sự sum họp trong ngày Tết. Kể cả khi một thành viên trong gia đình không thể về kịp, những người còn lại vẫn sẽ để dành một ghế trong bàn ăn cho người đó, thể hiện rằng gia đình họ vẫn có mặt đông đủ, không thiếu một ai. 

Dân Đài Loan còn chuộng việc treo các cuộn giấy màu đỏ trước cửa nhà mình. Trên các cuộn giầy này là những lời chúc năm mới thành công, phát tài, dồi dào sức khỏe cùng hy vọng cho tất cả mọi người trong gia đình và xã hội. 

2. Hồng Kông

Ngày tết tại Hồng Kông khá nhộn nhịp và vui vẻ với 3 lễ hội đặc trưng cho văn hóa nước này, đó là lễ hội hoa chào năm mới, lễ hội pháo hoa và lễ hội đua ngựa đầu Xuân. 

Lễ hội hoa thường được tổ chức từ khoảng ngày 25 đến 30 Tết. Tại đây có rất nhiều loài hoa được bày bán với những ý nghĩa tượng trưng khác nhau. Hoa thủy tiên, cây quất, mẫu đơn tượng trưng cho sự may mắn, phát tài, cây đào là hiện thân của sự lãng mạn, ngọt ngào còn cây quýt giúp mang lại sự đầm ấm cho gia đình gia chủ. 

Lễ hội pháo hoa rực rỡ sắc màu sẽ diễn ra tại cảng Victoria giữa khu Wan Chai và khu Tsim Sha Tsui trong những ngày đầu tiên của năm mới. 
Lễ hội đua ngựa đầu xuân: theo tín ngưỡng của người Hồng Kông, sự may mắn và hạnh phúc sẽ đến với bạn nếu bạn đến xem và đặt cược cho con ngựa yêu thích của mình trong lễ hội này.

3. Thái Lan

Songkran là cách mà người Thái Lan gọi ngày Tết cổ truyền của dân tộc mình. Ngày mừng năm mới của họ là từ 13/4 đến 15/4.  Đây là thời điểm người Thái tỏ lòng kính trọng với Đức Phật, dọn dẹp nhà cửa, té nước vào người cao tuổi nhằm tỏ lòng tôn kính. 

Những người lớn tuổi yêu cầu thế hệ trẻ hơn bỏ qua những hành vi và lời nói khó chịu của họ trước đó. Sau đó, họ sẽ buộc những đoạn dây nhỏ vào cổ tay chúng như một phần của nghi lễ cầu nguyện.

Lễ hội năm mới được tổ chức cùng với các cuộc thi sắc đẹp cũng như các cuộc diễu hành. Đặc biệt, người dân Thái Lan còn tham gia vào lễ hội té nước lên nhau bằng xô, chậu, súng bắn nước, bóng bay... Họ quan niệm rằng người bị té nhiều nước nhất là những người may mắn nhất của năm mới. 

4. Mông Cổ 

Tết Âm lịch tại Mông Cổ được gọi là Tsagaan Sar, kéo dài từ mùng 1 đến mùng 3 âm lịch. Trước giao thừa, một nghi lễ vô cùng quan trọng được diễn ra khi tất cả nam giới phải lên một ngọn đồi hay núi gần đó để cầu nguyện. Sau khi cầu nguyện, mỗi người chọn một hướng đi mà theo tử vi là hợp với họ để xuất hành. 

Việc xuất hành đầu năm nếu đúng hướng sẽ mang lại may mắn cho mọi người. Trong những ngày đầu năm, người Mông Cổ còn dùng sữa ngựa để rửa sạch bát đũa trong nhà. Ngoài ra còn có tục lệ uống trà và ăn những món ăn từ sữa ngựa. Đây được coi là hành động tẩy sạch những tội lỗi từ năm trước.

5. Triều Tiên

Trước kia, người Triều Tiên đón Tết Nguyên đán vào tháng 10 và tháng 11, gần đây mới chuyển dần sang mồng 1 tháng Giêng Âm lịch như một số nước Á Đông khác. Tết của người Triều Tiên cũng kéo dài hàng tuần với nhiều phong tục truyền thống như dán hình động vật lên cửa để cầu may, mời thầy saman (phù thủy) đến cúng tế và xem bói, tổ chức đón trăng mọc…

Đêm 30 Tết, các gia đình quét dọn trong nhà ngoài hiên, treo câu đối, tranh Tết, làm cơm Tết và may quần áo Tết. Sáng sớm mồng 1, mọi người dậy sớm, chỉn chu quần áo đón Tết, quây quần bên người ông cao tuổi nhất trong nhà để tổ chức nghi lễ Cha-rye (lễ tạ ơn gia tiên), sau đó cũng ăn ttok-kuk giống người Hàn Quốc.

6. Hàn Quốc

Tết Nguyên đán theo tiếng Hàn gọi là Seollah hay Won Dan (theo âm tiếng Trung Quốc là Tết Nguyên đán). Người  Hàn Quốc quan niệm, sau một năm tất bật lo toan cuộc sống, Tết là thời điểm để các thành viên trong gia đình sum họp bên nhau, thờ cúng tổ tiên, thưởng thức những món ăn truyền thống và cầu chúc một năm mới hạnh phúc, tài lộc. Vào dịp này, những ai ở xa gia đình đều thu xếp công việc để trở về quê nhà thăm gia đình, họ hàng. 

Các gia đình dọn dẹp vệ sinh sạch sẽ nhà cửa trước ngày 30 Tết. Buổi tối trước giao thừa, tất cả đều tắm gội bằng nước nóng để tẩy trần, tương tự như tục tắm nước lá mùi vào đêm trừ tịch ở Việt Nam. Trong đêm giao thừa, người ta sẽ đốt các thanh tre trong nhà vì vì tục truyền tiếng nổ của các thanh tre sẽ làm cho ma quỷ khiếp sợ bỏ chạy.

Người dân Hàn Quốc thường không ngủ trong đêm giao thừa bởi theo truyền thuyết, nếu ngủ thì đến khi thức dậy sẽ bị bạc trắng cả lông mi và đầu óc kém minh mẫn. 

Ngày mùng Một Tết, mọi người đều mặc hanbok (trang phục truyền thống Hàn Quốc) và tiến hành nghi lễ cúng bái tổ tiên vào buổi sáng. Nghi lễ này gọi là Chesa, do trưởng nam trong nhà đứng ra thực hiện. Đồ cúng, rượu gạo được bày trên mặt bàn giữa nhà, trên đó cũng đặt các bài vị tổ tiên viết lên giấy sớ để đốt đi sau khi cúng. Sau khi chủ gia đình thắp hương, khấn mời tổ tiên, cả nhà sẽ cùng bái lạy làm lễ.

Người Hàn Quốc cũng thường uống trà vào dịp Tết như trà thơm camip ướp lá cây hồng, trà saenggang ướp gừng, trà kyepicha ướp quế, trà insam trộn với sâm, đặc biệt nhất là trà omija chỉ có ở Hàn Quốc, có đủ cả năm vị ngọt, chua, mặn, cay và đắng.

Sau bữa cơm gia đình, mọi người sẽ đi chúc Tết, đi thăm mộ tổ tiên và du xuân, viếng chùa. Trẻ em sẽ được chơi các trò chơi truyền thống được tổ chức ở các nơi công cộng như kéo co, thả diều, bập bênh và yut-nori - một trò chơi dân gian.

7. Singapore

Diễn ra cùng thời điểm với Tết Nguyên đán của người Việt Nam, những ngày Tết ở Singapore thường diễn ra Lễ hội mùa Xuân với 3 sự kiện nổi bật: Lễ hội Hoa đăng, Lễ hội Singapore River Hongbao và Lễ hội đường phố Chingay.

Hơn một nửa dân số của quốc gia này đến từ Trung Quốc, chính vì thế, Tết ở Singapore mang hơi hướng từ của Trung Quốc. Không khí lễ hội ở đây diễn ra trong khoảng 1 tháng từ mùng 1/1 đến trung tuần tháng 2 Âm lịch. 

8. Ấn Độ

Tết ở Ấn Độ bắt đầu từ ngày 31/10 và kéo dài trong 5 ngày. Ngày Tết này còn có một cái tên khác là Diwali – lễ hội ánh sáng. Đây là sự kết hợp các nghi lễ tôn giáo đa dạng, phức tạp như Hindu, Muslim… Trong thời gian lễ hội, toàn đất nước Ấn Độ được thắp sáng bằng những ngọn nến và đèn lồng truyền thống; ai cũng cầu nguyện mọi điều tốt lành và tặng quà cho nhau.

Đây còn được gọi là Lễ hội ánh sáng vì mọi người có phong tục thắp đèn dầu bấc vải (gọi là dipa) để ăn mừng chiến thắng của thần Krishna trước Narakasura, biểu tượng cho chiến thắng của cái thiện trước cái ác.

9. Indonesia 

Dù Tết không phải là một lễ hội tôn giáo song người Indonesia gốc Trung Quốc vẫn đón mừng Tết đến tại chùa, nhà thờ và đền, dựa vào tín ngưỡng.

Đừng ngạc nhiên nếu ai chào mừng bạn bằng câu “Selamat Hari Raya” vào dịp Tết Âm lịch. Câu chúc mừng này có nghĩa là chúc một lễ hội vui vẻ và nó được dùng trong tất cả những dịp lễ hội lớn.

10. Bhutan

Cũng giống như Tết cổ truyền ở Việt Nam, Tết Losar là một trong những ngày lễ quan trọng nhất của đất nước Bhutan và được tổ chức rất long trọng theo Âm lịch. Tết Losar diễn ra trong vòng 15 ngày và ba ngày đầu tiên của năm mới được xem là quan trọng nhất đối với người dân Bhutan.

Vào ngày cuối cùng của năm cũ, các gia đình Bhutan đều tất bật dọn dẹp nhà cửa và dâng lên bàn thờ tổ tiên nhiều thực phẩm và hoa quả để tạ ơn thần linh và tổ tiên đã ban tặng cho họ cuộc sống ấm no trong năm cũ.

Nên đọc