"Hiến kế" bảo đảm cung ứng an toàn điện, nước mùa khô 2023

Truyền thông sâu rộng tiết kiệm điện, nước

Hội thảo đã thu hút sự tham dự của đại diện các cơ quan điều độ hệ thống điện quốc gia, khí tượng thủy văn; các chủ hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn; các công ty điện lực, cấp nước; các chuyên gia về thủy lợi, thủy điện cùng các sở, ngành hữu quan, UBND các quận, huyện TP Đà Nẵng.

Theo Trung tâm dự báo Khí tượng thuỷ văn quốc gia, sau 3 năm ảnh hưởng của La Nina gây mưa lũ lớn, ENSO hiện đang chuyển sang thái trung tính. Dự báo hiện tượng El Nino có thể xuất hiện vào nửa cuối mùa hè năm 2023 và duy trì đến năm 2024. Đáng lưu ý El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở đa phần diện tích cả nước với mức phổ biến từ 25 đến 50%.

Mưa ít đã dẫn đến hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước, cạn kiệt hồ chứa ngay đầu mùa cạn năm 2023 và dự báo còn kéo dài sang đầu năm 2024. Nhiều địa phương đã, đang và sẽ trải qua những đợt nắng nóng với nền nhiệt độ liên tục được ghi nhận vượt mốc lịch sử. Nhưng do tình trạng thiếu hụt điện năng vì cạn kiệt hồ chứa nên buộc phải thực hiện phương án cúp điện tại một số khu vực trong giờ cao điểm.

Phó Giám đốc Sở TN&MT Đà Nẵng Võ Nguyên Chương nêu rõ, trước tình hình trên, việc vận hành, khai thác hợp lý các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn; sử dụng nước ở hạ du có hiệu quả, tiết kiệm là giải pháp có ý nghĩa quyết định nhằm bảo đảm ưu tiên cấp điện, cấp nước sinh hoạt cho TP Đà Nẵng đến cuối mùa cạn 2023. Bên cạnh đó cũng không được mất cảnh giác với khả năng xảy ra mưa lũ bất thường như trong những năm El Nino trước đây.

“Hơn bao giờ hết, tinh thần tiết kiệm phải được truyền tải sâu rộng để mỗi người dân, doanh nghiệp có ý thức cao nhất trong khai thác, sử dụng điện, nước vì sự phát triển chung của toàn xã hội. Thiên tai, nhân tai ngày càng khốc liệt, nếu không có sự cộng đồng trách nhiệm trong việc sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường, bảo vệ trái đất thì những cơn thịnh nộ của thiên nhiên là không thể chống đỡ.”, ông Võ Nguyên Chương nhấn mạnh.

Đề xuất vận hành hồ chứa theo nhu cầu cung cấp điện

Trưởng phòng Điều hành giao dịch thị trường điện (Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia - EVNNLDC) Nguyễn Thế Cường cho biết cuối tháng 3 đến đầu tháng 4/2023, EVNNLDC đã huy động cao các nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện tăng cao trong các đợt nắng nóng tại miền Bắc và miền Trung. Do vậy, mực nước một số hồ chứa thủy điện bị giảm thấp hơn so với quy định tại Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn (Quy trình 1865).

Như tin đã đưa, trước tình hình nêu trên, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ TN&MT) cùng chính quyền TP Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã liên tiếp có văn bản yêu cầu các thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn chấm dứt ngay việc xả nước không đúng theo Quy trình 1865. Đồng thời điều chỉnh chế độ vận hành các nhà máy thủy điện đến ngày 10/6 để tích nước, đưa mực nước hồ về mức quy định nhằm bảo đảm cấp nước an toàn cho sản xuất, sinh hoạt của vùng hạ du đến cuối mùa cạn 2023, đặc biệt là bảo đảm cấp nước cho TP Đà Nẵng.

Tại hội thảo chiều 31/5, ông Nguyễn Thế Cường cho biết từ cuối tháng 4 đến nay, EVNNLDC đã chấp nhận suy giảm công suất/bất khả dụng của các tổ máy thủy điện nhằm mục đích giữ nước. “Đến thời điểm hiện tại, cơ bản mực nước các hồ chứa trên hệ thống sông Vu Gia – Thu Bồn đã bảo đảm mực nước/khoảng mực nước mùa cạn theo quy định tại Phụ lục 3 trong Quy trình 1865”, đại diện EVNNLDC khẳng định tại hội thảo.

Bà Đặng Nguyễn Thục Anh - Phó trưởng phòng Khoáng sản và Tài nguyên nước (Sở TN&MT Đà Nẵng) xác nhận, nhờ có cảnh báo sớm ngay từ đầu mùa cạn 2023 cũng như sự phối hợp chặt chẽ, quyết liệt của Đà Nẵng và Quảng Nam trong công tác giám sát, điều hành vận hành các thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn nên đến thời điểm này nhiều hồ chứa thủy điện lớn như Đăk Mi 4, Sông Bung 4, Sông Bung 2 đã tích đủ nước theo quy định của Quy trình 1865; các hồ A Vương, Sông Tranh 2 còn thiếu không đáng kể.

Theo đại diện EVNNLDC, từ nay đến cuối mùa khô 2023 với tình hình thủy văn diễn biến ngày càng bất lợi, nhu cầu tiêu thụ điện tiếp tục có xu hướng tăng cao do nắng nóng bởi hiện tượng El Nino thì nhu cầu sử dụng nước trong các hồ chứa thủy điện sẽ ngày càng gia tăng. Do vậy cần có sự phối hợp hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro giữa các ngành, các đơn vị.

EVNNLDC đề nghị tăng cường tuyên truyền tích trữ nước ngọt, sử dụng nước hiệu quả, tiết kiệm triệt để, chống thất thoát, lãng phí. Thực hiện các giải pháp tiết kiệm điện tại cơ quan, công sở; chiếu sáng công cộng; tăng cường tuyên truyền tiết kiệm điện với nhiều hình thức. Đặc biệt, EVNNLDC đề xuất cho phép các hồ chứa thủy điện chủ động vận hành theo nhu cầu cung cấp điện của hệ thống khi đã đảm bảo mực nước tối thiểu theo Quy trình 1865.