Bảo vệ ‘lá phổi xanh’ của Trái đất - Bài cuối: Vì một đại dương xanh và bền vững

Nâng cao nhận thức bảo vệ đại dương

Theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, đại dương nuôi sống nhân loại và mọi sự sống trên trái đất nhưng những hiểu biết của chúng ta về đại dương còn rất hạn chế. Các tác động và hậu quả thảm khốc gây ra cho đại dương đang được báo động ở nhiều nơi trên thế giới. Vì vậy chủ đề Ngày Đại dương thế giới năm 2024 là “Hiểu biết sâu sắc hơn về đại dương” (Awaken new depths) kêu gọi các quốc gia và tổ chức cùng khám phá, đánh thức những hiểu biết về đại dương; cùng nỗ lực thay đổi để bảo vệ đại dương.

Hưởng ứng Ngày Đại dương thế giới, Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam (từ 1-8/6) hàng năm là dịp để Việt Nam khẳng định tiềm lực và quyết tâm phát triển bền vững các ngành kinh tế biển, đồng thời với bảo vệ tài nguyên môi trường và chủ quyền quốc gia trên biển.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản đề nghị các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức các hoạt động tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của chủ đề Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam và Ngày Đại dương thế giới năm 2024 theo hướng tiết kiệm, hiệu quả, sáng tạo; đổi mới phương thức, hình thức truyền thông, ứng dụng công nghệ, kết hợp các kênh thông tin, mạng xã hội, chú trọng vào các hoạt động thực tiễn có sức lan tỏa, ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhận thức của cộng đồng.

Nội dung tuyên truyền tập trung về quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, luật pháp quốc tế về biển, đảo; các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Việt Nam trên biển; vị trí, vai trò, tầm quan trọng của biển, đảo và đại dương; tài nguyên, môi trường biển, đảo. Cùng với đó là các công trình phát triển khoa học và công nghệ, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hợp tác quốc tế hiệu quả nhằm từng bước xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển… Đặc biệt, các ngành, địa phương phát động phong trào thi đua, các hoạt động có sự tham gia của cộng đồng như Chiến dịch ra quân làm sạch biển; thu gom, xử lý rác thải nhựa …

Tại bãi biển Thiên Cầm (Hà Tĩnh), Đoàn Thanh niên Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) phối hợp với Đoàn cơ sở Cơ quan Tỉnh đoàn Hà Tĩnh, Đoàn Thanh niên Cơ quan Bộ Giao thông vận Tải và Tổ chức quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam cùng các đơn vị có liên quan tổ chức ra quân làm sạch bãi biển năm 2024 với chủ đề “Thanh niên hành động vì đại dương không rác nhựa”. Đây là sự kiện mở đầu các hoạt động hưởng ứng Ngày Đại dương thế giới và Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam.

Bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Cục Biển và Hải đảo Việt Nam Phan Quốc Huy cho rằng, giải quyết ô nhiễm nhựa đại dương sẽ là một quá trình lâu dài, cần huy động sự tham gia hiệu quả hơn nữa của toàn xã hội, cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế. Qua đó quản lý, xử lý chất thải nhựa, biến thách thức nhựa thành cơ hội trên cơ sở phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức ứng dụng công nghệ cao, đóng góp vào nỗ lực chung toàn cầu.

Chương trình “Thanh niên hành động vì đại dương không rác nhựa” phát huy tinh thần xung kích, trách nhiệm của tuổi trẻ hướng về biển đảo quê hương, giữ vững chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Chương trình sẽ là động lực khuyến khích ngư dân, cộng đồng dân cư tích cực thu gom rác thải nhựa, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, góp phần bảo vệ môi trường biển.

Sau buổi lễ ra quân, hơn 250 đoàn viên, thanh niên cùng các lực lượng đã ra quân làm sạch 3 km đường dọc bờ biển Thiên Cầm.

Quản lý, sử dụng bền vững không gian biển

Gắn với chủ đề Ngày Đại dương thế giới năm 2024, thực hiện Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Bộ Tài nguyên và Môi trường xác định chủ đề trọng tâm của Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam năm 2024 là “Quản lý, sử dụng bền vững không gian biển”.

Bám sát chủ đề, nhiều địa phương trong cả nước, đặc biệt là các tỉnh, thành phố có biển đã tổ chức nhiều hoạt động hiệu quả gắn với đặc thù địa của địa phương.

UBND quận Đồ Sơn phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Phòng phát động Chiến dịch làm sạch biển với chủ đề “Vì một đại dương xanh”. Các đại biểu tham dự chương trình đã tổ chức thành nhóm nhỏ dọn vệ sinh, thu gom rác thải trên khu vực bãi biển 295 - Khu I Đồ Sơn.

Trước đó, UBND huyện Cát Hải tổ chức Ngày Chủ nhật xanh, toàn dân chung tay vì huyện đảo Cát Hải xanh, sạch, đẹp. Huyện huy động 55 người, gồm các lực lượng: Công an, đoàn viên thanh niên, Ban Quản lý Vịnh… dọn rác tại các bãi cạn trên Vịnh.

Cũng trong chuỗi hoạt động này, Đoàn Thanh niên Bộ đội Biên phòng thành phố Hải Phòng phối hợp với Huyện đoàn Cát Hải, UBND xã Việt Hải và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Làng sinh thái Việt Hải tổ chức Chương trình “Hành trình vì biển, đảo quê hương”. Tại chương trình, gần 100 đoàn viên thanh viên dọn dẹp vệ sinh môi trường, thu gom rác thải tại bờ kè ven biển, tuyến đường chính từ cầu Cảng vào trung tâm xã Việt Hải.

Tỉnh Quảng Bình đã triển khai Chiến dịch “Clean up Viet Nam - lần 6.” với chủ đề “Đánh bại ô nhiễm nhựa,” Chiến dịch thu hút hơn 500 cán bộ, đoàn viên thanh niên, tình nguyện viên và người dân tham gia hưởng ứng.

Cán bộ, đoàn viên thanh niên, tình nguyện viên và người dân đã tham gia vệ sinh môi trường và thu gom rác thải từ bãi biển Mỹ Cảnh đến bãi biển và khu vực Quảng trường biển Bảo Ninh, Tượng đài Mẹ Suốt, công viên Đồng Hải; vớt rác hai bên bờ trên sông Nhật Lệ (thành phố Đồng Hới), bờ kè cầu Nhật Lệ, khu vực Trạm gác Đồn Biên phòng Nhật Lệ...

Dự án “Huế - Đô thị giảm nhựa ở miền Trung Việt Nam” (Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam) phối hợp với Công ty Cổ phần Môi trường và Công trình Đô thị Huế tổ chức sự kiện Hue Plogging 2024 với thông điệp “Đường chạy xanh, biển trong lành” tại bãi biển Thuận An, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Đây là lần thứ hai Huế tổ chức sự kiện đi bộ nhặt rác, làm sạch bãi biển.

32 đội với hơn 350 người tham gia thi đi bộ nhặt rác trên quãng đường gần 5km từ bãi biển trung tâm Thuận An đến bãi tắm cộng đồng của Tổ dân phố An Hải, phường Thuận An. Qua khoảng 4 giờ đi bộ nhặt rác, các “hiệp sĩ biển” đã thu gom được gần 2 tấn rác.

Huyện đảo Phú Quý (Bình Thuận) phát động du khách không mang rác thải nhựa lên đảo. Đây là một trong những hoạt động thiết thực hướng đến loại bỏ hoàn toàn rác thải nhựa tại đảo Phú Quý.

Ông Lê Quang Vinh, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện đảo Phú Quý khẳng định ngay từ bây giờ, 100% chuyến tàu vận chuyển khách tuyến Phan Thiết-Phú Quý không sử dụng chai nhựa, sản phẩm nhựa, túi nylon sử dụng một lần; 100% canô đưa khách ra đảo hòn Tranh và các đảo nhỏ không sử dụng sản phẩm nhựa; vận động du khách không vứt rác xuống biển, không mang rác thải nhựa lên đảo.

Các doanh nghiệp vận tải hành khách tuyến Phan Thiết-Phú Quý cũng chuyển sang sử dụng các loại túi, bao bì thân thiện với môi trường, các loại sản phẩm sử dụng nhiều lần; thực hiện tốt phương châm “Phú Quý - Điểm đến nói không với rác thải nhựa.”.