Vì sao hai dự án nhà máy xử lý rác thải rắn tại Đà Nẵng chậm triển khai?

"Núi" rác Khánh Sơn quá tải

Tại cuộc họp báo mới đây giới thiệu Hội thảo và Triển lãm quốc tế về Giải pháp và Công nghệ xử lý chất thải tại các đô thị Việt Nam (WETV) sẽ diễn ra tại Đà Nẵng ngày 25 – 26/8, các phóng viên nêu vấn đề hai nhà máy xử lý chất thải rắn 1.000 tấn/ngày và 650 tấn/ngày được TP Đà Nẵng thông tin đã lâu nhưng người dân thấy chậm triển khai.

Trong khi đó, bãi rác Khánh Sơn (phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu) đang dần quá tải. Người dân, du khách đi lên các khu du lịch nổi tiếng như Bà Nà Hills, Núi Thần Tài khi ngang qua đây đều phải chứng kiến "núi" rác bốc mùi hôi, rất phản cảm đối với hình ảnh của một TP du lịch, TP môi trường.

Các phóng viên đặt câu hỏi: Hai nhà máy nêu trên chậm triển khai là do khó thu hút nhà đầu tư hay do chưa được TP bố trí vốn tương xứng với mục tiêu phát triển “TP môi trường”? Và liệu việc tiếp tục chôn lấp rác thải tại bãi rác Khánh Sơn sẽ còn kéo dài tới khi nào thì mới được xử lý một cách căn hơn bằng những công nghệ tiên tiến, hiện đại, không gây ô nhiễm môi trường?

Theo TS.KTS Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở TN&MT Đà Nẵng, hiện việc xử lý rác của TP vẫn thực hiện bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh do Ngân hàng Thế giới tài trợ đầu tư tại bãi rác Khánh Sơn từ năm 2007. Tuy nhiên đến nay phương pháp này không còn phù hợp do đô thị ngày càng phát triển, không còn quỹ đất để chôn lấp rác thải. Đồng thời trong quá trình xử lý chôn lấp rác thải, mặc dù đặt ra rất nhiều yêu cầu kỹ thuật nhưng vẫn rò rỉ nước rỉ rác, phát tán mùi hôi… gây ô nhiễm môi trường.

Trước tình hình này, TP Đà Nẵng đã đầu tư nâng cấp hệ thống kỹ thuật của bãi rác Khánh Sơn. Đến nay đã hoàn thiện toàn bộ hệ thống thu gom nước rỉ rác, bổ sung bạt phủ và hệ thống phun khí xử lý mùi hôi…; qua đó giúp nâng công suất tiếp nhận của bãi rác này. Đồng thời đã đầu tư xây dựng hoàn chỉnh hộc chôn lấp số 6 tại đây.

Hiện 5 hộc chôn lấp rác xây dựng từ năm 2007 đã cơ bản hết khả năng tiếp nhận. Dự kiến từ quý II/2023 sẽ đưa hộc chôn lấp số 6 vào hoạt động, tiếp tục thu gom và xử lý rác thải bằng phương pháp chôn lấp hợp vệ sịnh. “Cùng với đó, Đà Nẵng tiếp tục hoàn thiện việc kêu gọi và đầu tư xây dựng các nhà máy xử lý rác với công nghệ tiên tiến hơn nhằm thay thế cho phương thức chôn lấp hợp vệ sinh”, ông Tô Văn Hùng cho biết.

Khó khăn, vướng mắc lớn nhất vẫn là về luật

Trước đó, đầu tháng 6/2022, Sở TN&MT Đà Nẵng đã công bố thông tin mới gọi các nhà đầu tư quan tâm thực hiện dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt 1.000 tấn/ngày đêm theo hình thức PPP tại khu vực bãi rác Khánh Sơn với tổng diện tích hơn 29.000m2, trong đó diện tích xây dựng nhà máy phù hợp với quy hoạch chi tiết được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt. Tổng mức đầu tư dự án dự kiến hơn 800 tỷ đồng, thời gian thực hiện dự kiến năm 2023 - 2024.

Theo Sở TN&MT Đà Nẵng, dự án này áp dụng công nghệ xử lý chất thải tổ hợp (bao gồm phân loại, xử lý chất thải sau phân loại), giảm diện tích chôn lấp, tạo ra các sản phẩm có ích. Khi đi vào hoạt động, dự án sẽ góp phần giảm thiểu những tác động hiện trạng của hoạt động chôn lấp chất thải rắn như mùi hôi, nước rỉ rác…, giảm quỹ đất chôn lấp và tăng tỷ lệ tận dụng, tái chế nguyên liệu.

Tại cuộc họp báo ngày 19/8 để giới thiệu sự kiện WETV, ông Tô Văn Hùng cho biết đến thời điểm này quá trình kêu gọi đầu tư dự án nhà máy xử lý rác công suất 1.000 tấn/ngày theo hình thức PPP của TP Đà Nẵng đang triển khai các bước, các quy trình theo đúng hướng dẫn của quy định pháp luật hiện hành về thực hiện đối tác công tư. “Tuy nhiên rất khó khăn, vướng mắc”, ông Tô Văn Hùng nói.

Đối với dự án nhà máy xử lý chất thải rắn 650 tấn/ngày của Công ty CP Môi trường Việt Nam, ông Tô Văn Hùng cho biết, dự kiến nhà đầu tư sẽ triển khai thi công vào Quý IV/2022 và đưa vào vận hành khai thác nhà máy này từ cuối năm 2024. Lãnh đạo TP Đà Nẵng đã chỉ đạo các sở, ngành hữu quan tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc cho nhà đầu tư.

Ông Tô Văn Hùng khẳng định, khó khăn vướng mắc lớn nhất hiện nay đối với dự án này cũng là về luật chứ hoàn toàn không có chuyện TP Đà Nẵng thiếu vốn, không có nhà đầu tư quan tâm, hay không có công nghệ. Hiện nhà đầu tư đã rất sẵn sàng, công nghệ cũng rất sẵn sàng, TP Đà Nẵng cũng rất cần, nhưng quá trình triển khai lại vướng rất nhiều thứ, đặc biệt là việc áp dụng các quy định pháp luật về đầu tư.

“Lãnh đạo TP đã chỉ đạo và chúng tôi đang tập trung phối hợp với các sở, ngành hữu quan để tháo gỡ những vướng mắc, chồng chéo nhằm đảm bảo khi không còn khả năng chôn lấp rác ở bãi rác Khánh Sơn nữa thì cùng lúc sẽ có các nhà máy xử lý rác được đưa vào hoạt động. Điều này lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng đã cam kết với cử tri TP, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng rác thải phát sinh hàng ngày mà không có giải pháp để xử lý”, ông Tô Văn Hùng nói.