Tháng 2 âm lịch hàng năm là thời điểm đồng bào Hà Nhì ở vùng cao Bát Xát (Lào Cai) làm lễ tảo mộ cho người đã mất. Gia đình nào có điều kiện sẽ xây 'nhà mới' cho người đã khuất và tổ chức lễ tảo mộ linh đình.
Buổi tối hôm trước khi diễn ra lễ tảo mộ, những người trong gia đình và bà con trong thôn đến giúp chủ nhà gấp giấy tiền vàng thành chim hạc, hoa, đồ vật để hôm sau làm lễ.
Lễ tảo mộ có sự tham gia của đại diện các gia đình trong thôn. Mọi người giúp nhau mang đồ đạc lên rừng nơi có phần mộ của người đã mất.
Thịt lợn, thịt gà và các món ăn được chế biến ngay tại rừng để dâng cúng người đã mất.
Mọi người trong gia đình và dân làng cùng nhau sửa sang lại phần mộ thật chu đáo. Trước đó mấy hôm, gia chủ đã xây “nhà mới” cho người đã mất.
Những người phụ nữ Hà Nhì cũng xúc đất đắp lên mộ để làm lý.
Sau khi các gia đình đặt lễ vật lên mộ thì chủ nhà thực hiện nghi lễ cúng tại bàn thờ thần rừng Gạ Ma Do.
Sau lễ cúng, những người già ăn cơm tại mâm trước mộ.
Một phong tục độc đáo là phụ nữ trong gia đình sẽ mang kẹo và nước ngọt đến chia cho tất cả những người tham gia lễ tảo mộ, còn đàn ông thì đi mời rượu các mâm.
Nghi lễ tảo mộ thể hiện tình cảm sâu sắc của người Hà Nhì dành cho người đã mất, đồng thời là nét đẹp văn hóa mang tính cộng đồng cao, được lưu giữ qua nhiều thế hệ.
Theo PV/Báo Lào Cai
Theo PV/Báo Lào Cai