Nên xây dựng văn hóa công ty theo mô hình startup?

Xây dựng lại công ty bằng mô hình start-up

Không giống như công ty hoạt động lâu năm, các công ty startup không tuân theo bất cứ hình mẫu nào.

Do đó, bạn không thể “bê” nguyên mọi thứ của một công ty startup áp dụng vào công ty đang muốn tổ chức, tái cấu trúc lại được.

Theo Rana Gujral – nhà đồng sáng lập, CEO Công ty TIZE chuyên cung cấp phần mềm dịch vụ cho doanh nghiệp, khi gặp khó khăn, các doanh nhân nên xây dựng lại văn hóa công ty theo mô hình startup thay vì mở rộng hợp tác hay tìm đối tác kinh doanh mới.

Trước TIZE, Gujal từng là Phó Chủ tịch điều hành Công ty Cricut chuyên sản xuất máy cắt điện tử. Năm 2014, công ty này rơi vào khó khăn buộc Gujal cùng ban quản lý phải lên kế hoạch thay đổi mọi thứ. Khi đó, họ phải suy nghĩ và hành động như một startup.

Kinh nghiệm trên đã giúp Gujal nhận ra, việc thay đổi cơ cấu tổ chức không những giúp vực dậy tinh thần làm việc của nhân viên mà còn tác động sâu sắc đến văn hóa công ty. Ngay đến “gã khổng lồ” công nghệ Samsung cũng áp dụng phương pháp này khi vào đầu năm 2016, Hãng cho ra mắt một dự án lớn với mục đích tái tạo văn hóa công ty theo mô hình startup.

Tuy nhiên, không giống như công ty hoạt động lâu năm, các công ty startup không tuân theo bất cứ hình mẫu nào. Do đó, bạn không thể “bê” nguyên mọi thứ của một công ty startup áp dụng vào công ty lớn được.

Ảnh minh họa

Sau đây là 5 điều Gujal rút ra được từ mô hình tổ chức công ty startup có thể dễ dàng áp dụng cho nhiều công ty khác:

1. Tạo không gian mở

Startup thường là những công ty được thành lập với quy mô nhỏ, do đó công ty không hề tồn tại bộ máy quản lý cồng kềnh hay cần có các biểu đồ kinh doanh phức tạp như các tập đoàn lớn. Tuy vậy, môi trường làm việc của công ty startup phải thường xuyên được đổi mới nhằm tạo điều kiện tốt nhất giúp nhân viên dễ tuôn trào ý tưởng.

Do đó, hãy chắc chắn bạn đang tạo ra môi trường làm việc thoải mái cho mọi người trong công ty, bằng cách thiết kế không gian mở, kê thêm bàn chơi bi-a, v v… Các công ty lớn cũng có thể tận dụng các mạng xã hội để tăng tính kết nối cộng đồng.

Dù làm cách nào, điều quan trọng là bạn phải tạo được môi trường nơi mọi người cảm thấy họ là một phần trong đó.

2. Giảm bớt hệ thống cấp bậc

Khi làm việc tại startup, bạn có thể dễ dàng nhìn thấy sự đóng góp của mình vào quá trình phát triển công ty. Nhưng tại các công ty lớn, những đóng góp này của bạn sẽ giống như muối bỏ biển. Đồng thời, sẽ không ai thúc đẩy bạn phải nỗ lực hơn nữa vì rõ ràng công ty sẽ vẫn tồn tại dù có hay không có bạn.

Bài học rút ra ở đây là, hãy để nhân viên cảm thấy họ được làm chủ công việc và mong muốn cống hiến cho công ty. Bằng cách cắt giảm bớt hệ thống cấp bậc, bạn sẽ tạo cơ hội bình đẳng giúp mọi người có quyền theo đuổi dự án và nhìn thấy sức ảnh hưởng của mình.

3. Chia nhỏ bộ phận

Những team (nhóm) nhỏ giữ chức năng chuyên biệt có xu hướng làm được nhiều việc hơn các phòng ban lớn. Hãy để các team của bạn trao đổi với nhau nhiều hơn cùng thời gian ngắn hơn. Thử bắt đầu bằng việc chia nhỏ một dự án “khó nhằn” thành những dự án nhỏ và giao chúng cho các nhóm – mỗi nhóm từ 3 đến 4 người thuộc các phòng ban khác nhau, chịu trách nhiệm quản lý.

Việc chia nhỏ dự án đồng nghĩa với việc rút ngắn thời gian hoàn thành, giảm phụ thuộc vào nhau và tăng tính linh hoạt giữa các nhóm.

4. Xây dựng dự án thử nghiệm

Khác với những tập đoàn lớn, các công ty startup thường chạy dự án thử nghiệm và đề ra các điều chỉnh cần thiết dựa trên phản hồi của khách hàng trước khi ra mắt dự án hoàn chỉnh.

Hãy áp dụng điều này cho công ty của bạn. Thay vì ra mắt một thương hiệu sản phẩm mới, sau đó vật lộn điều chỉnh theo phản hồi khách hàng, hãy xây dựng một dự án thí điểm và từng bước hình thành, phát triển sản phẩm/dịch vụ đáp ứng đúng nhu cầu thực tế của khách hàng.

5. Sẵn sàng thay đổi

Kẻ thù lớn nhất của startup chính là tư duy theo lối mòn. Việc bạn từ chối thay đổi hay thậm chí do dự trước những ý tưởng mới mẻ có khả năng giết chết sức sáng tạo và sự độc đáo của công ty.

5 mô hình khởi nghiệp dành cho start-up

Dưới đây là các mô hình hình khởi nghiệp phổ biến:

1. Khởi nghiệp xuất phát từ sở thích, đam mê

Có rất nhiều doanh nghiệp trẻ chọn cách khởi nghiệp xuất phát từ sở thích và đam mê, rồi từ đó tạo động lực để phát triển.

Những nhà kinh doanh dạng này thuộc nhóm những người sống vì đam mê và thú vui cá nhân, làm không vì ai trừ chính họ, vừa làm vừa hưởng, vừa kiếm tiền vừa thỏa mãn đam mê. Điểm bắt đầu kinh doanh có thể đơn giản nhưng chỉ cần đáp ứng như cầu thực tế, thì việc người tiêu dùng hưởng ứng chỉ còn là vấn đề thời gian.

2. Khởi nghiệp kinh doanh nhỏ, doanh nghiệp hộ gia đình

Đây là một mô hình kinh doanh phổ biến chúng ta dễ dàng bắt gặp, đó là một tiệm tạp hóa, một cửa hàng quần áo hay một cửa hàng làm tóc… Chủ cửa hàng thường là một cá nhân hoặc gia đình, kiêm nhiệm nhiều vai trò từ quản lý đến lao động chính.

Với số vốn không quá lớn, nên mục tiêu của hình thức kinh doanh này thường là để nuôi sống bản thân và gia đình. Tuy không phải là một start-up lớn, nhưng mô hình kinh doanh này là một phần không thể thiếu trong cuộc sống và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế.

3. Khởi nghiệp hướng chuyển nhượng, doanh nghiệp “nuôi để bán”

Nhiều start-up với số vốn nhỏ không đặt mục tiêu trở thành các tập đoàn tiền tỷ mà mục đích của họ là xây dựng ý tưởng để bán cho doanh nghiệp lớn hơn. Những thương vụ mua bán có thể đạt đến giá trị hàng tỷ đô, mang đến lợi nhuận kinh tế vô cùng lớn cho nhà đầu tư. Ví dụ như câu chuyện của Linkedin – trang mạng xã hội cho người lao động và nhà tuyển dụng – đã chính thức về tay Microsoft với mức giá 26,2 tỷ đô la Mỹ.

4. Khởi nghiệp hướng xã hội, phi thương mại

Đây thường là tổ chức cộng đồng, thuộc chính phủ hoặc phi chính phủ. Họ được xây dựng để làm từ thiện, giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn. Khác với các start-up khác, mục đích của họ không phải để làm giàu mà muốn hướng đến những điều tốt đẹp cho cộng đồng. Tuy nhiên những start-up này vẫn phải gọi vốn để duy trì các hoạt động xã hội, họ thường gọi vốn bằng việc gây quỹ, gọi quyên góp hoặc tài trợ từ các cá nhân, tổ chức, mạnh thường quân.

5. Khởi nghiệp có khả năng tăng trưởng, tham vọng lớn

Trên thực tế, hình thức doanh nghiệp này không nhiều. Tuy nhiên, họ lại là những sắc màu nổi trội nhất, không thể thiếu của làng khởi nghiệp thế giới. Đó là câu chuyện về sự ra đời của Google đã mở đầu cho cuộc cách mạng thông tin toàn cầu. Tương tự vậy, Facebook đã tạo nên kỷ nguyên mới của việc kết nối, chia sẻ và trao đổi thông tin trực tuyến.