Bứt phá khỏi cách làm cũ, phát triển theo hướng kinh tế tri thức trong liên kết vùng

"Thực tế, các địa phương hiện nay đều đang tận dụng những lợi thế sẵn có của mình để phát triển kinh tế nhanh hơn. Kết quả là, mặc dù các tỉnh đã có chương trình ký kết hợp tác nhưng vẫn chưa khai thác hết các điều khoản đã ký kết", ông Anh Tuấn nêu.

Đề cập đến liên kết chuỗi giá trị nông sản, TS Vũ Mạnh Hùng - Vụ trưởng Vụ NN&PTNT (Ban Kinh tế Trung ương) nhìn nhận, liên kết chuỗi giá trị nông sản cần phải đóng vai trò chủ chốt để sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, ổn định về đầu ra, tạo sức cạnh tranh và nâng cao chuỗi giá trị cho nông sản Việt.

Tuy vậy, thách thức lớn hiện nay là việc liên kết kinh tế trong lĩnh vực nông nghiệp tuy có cải thiện nhưng vẫn còn khá lỏng lẻo, chuỗi giá trị kém hiệu quả và thiếu hành động tập thể.

Trong bối cảnh nền nông nghiệp đang được chuyển dịch cơ cấu mạnh mẽ, việc xây dựng và phát huy mô hình sản xuất nông nghiệp theo liên kết chuỗi và liên kết vùng là hướng đi đúng đắn. Trong đó, không thể thiếu vai trò của HTX, nông dân và DN trong chuỗi giá trị nông nghiệp.

Vụ trưởng Vụ NN&PTNT đề xuất, để tăng tính liên kết kinh tế trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở Việt Nam, cần kết hợp quy hoạch vùng nông nghiệp chuyên môn hóa với quy hoạch phát triển ngành hàng nhằm tập trung nguồn lực và chính sách cho những sản phẩm thế mạnh của vùng. Qua đó, sớm hình thành vùng kinh tế nông nghiệp phát triển và ngành hàng nông sản mạnh. Để làm được điều này, đòi hỏi sự phối hợp và hợp tác thiết thực của các DN.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục cải thiện môi trường pháp luật, đặc biệt là ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn chất lượng, hoàn thiện khung pháp lý và các chính sách hỗ trợ trực tiếp của Nhà nước tạo điều kiện cho liên kết phát triển.

Với các DN, đặc biệt là các DN vừa và nhỏ, TS Vũ Mạnh Hùng cho rằng, cần nâng cao hơn nữa nhận thức về hiệu quả của liên kết kinh tế. Từ đó, chủ động tìm kiếm, lựa chọn và thiết lập các mối liên kết phù hợp ở nhiều lĩnh vực khác nhau, như liên kết về thị trường, liên kết trong chuỗi giá trị của nông sản. Đặc biệt, cần chú trọng quan tâm, thu hút được các DN, HTX làm hạt nhân liên kết để xây dựng chuỗi giá trị nông sản.

Ông Nguyễn Văn Thịnh cho rằng, cần phải bứt phá khỏi cách làm cũ và thực hiện liên kết vùng theo hướng kinh tế tri thức, kinh tế xanh và tiếp cận cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

"Khi bàn về tính liên kết, ông cha ta thường nói “ngựa chạy có bầy, chim bay có bạn”, hoặc là “góp gió thành bão”, “hợp quần gây sức mạnh”, “muốn đi xa phải đi cùng nhau”. Tôi tin rằng, nếu có sự liên kết vùng một cách thực chất và hiệu quả hơn thì kinh tế của các địa phương sẽ phát triển lớn mạnh hơn và các doanh nghiệp, hợp tác xã cũng phát huy được vai trò, tiềm năng của mình", ông Thịnh nói.

Ở góc độ địa phương, bà Lê Thị Tâm - Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ninh Bình kiến nghị, để các HTX phát triển chuỗi giá trị các cấp, các ngành, tổ chức cần tạo điều kiện để cho các HTX phát triển, thúc đẩy liên kết.

"Các HTX rất mong cơ quan quản lý có thêm các chính sách hỗ trợ kỹ thuật, công nghệ, quy hoạch vùng nguyên liệu, cơ sở hạ tầng để HTX nâng cao năng lực, xây dựng sản phẩm OCOP đưa ra thị trường, chứng minh được chất lượng và có thương hiệu riêng”, bà Tâm bày tỏ.

Tại diễn đàn, các diễn giả có chung kỳ vọng, trong bối cảnh hiện nay, các địa phương sẽ có sự dẫn dắt mạnh hơn trong liên kết vùng, trở thành điểm tựa cho DN, HTX đi vào guồng máy liên kết, cùng nhau “kéo” sức tăng trưởng kinh tế phục hồi tốt và phát triển bền vững trong thời gian tới.