Hành trình 10 năm thu thập chứng cứ vi phạm, dẫn đến phimmoi bị khởi tố

Ai đã khởi kiện phimmoi.net?

Ngày 19/8/2021, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã khởi tố vụ án hình sự liên quan đến website phim lậu phimmoi.net (phimmoi), truy tìm các cá nhân liên quan để phục vụ công tác điều tra. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử ở Việt Nam, cơ quan cảnh sát điều tra khởi tố một vụ án xâm phạm quyền tác giả trên Internet.

Ngày 23/8/2021, Văn phòng Luật sư Phan Law đã ra thông báo chính thức về vụ việc này. Theo đó, để có được tín hiệu khởi đầu đáng mừng nay, phải nói đến tinh thần tiên phong, mạnh dạn của các chủ thể quyền, đại diện các chủ thể quyền như VSTV (K+), BHD, các nhà sản xuất phim điện ảnh quốc tế, VTV, Ủy ban Bản quyền Hàn quốc (KCC). Mặc dù trong bối cảnh hiện tại có rất nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc xử lý xâm phạm bản quyền, nhất là xâm phạm bản quyền trên Internet, bao gồm cả các vấn đề pháp lý và công nghệ thông tin.

Ngoài ra Việt Nam chưa từng có tiền lệ xử lý xâm phạm bản quyền bằng biện pháp hình sự, nhưng các chủ thể quyền với sự nhận thức rõ ràng về việc bảo vệ tài sản trí tuệ của mình, đã kiên trì nỗ lực suốt một thời gian dài theo đuổi vụ việc này. Cùng chung quyết tâm như vậy, Phan Law đã đồng hành cùng các chủ thể quyền, góp sức vào công cuộc đấu tranh bảo vệ bản quyền nói chung và bản quyền đối với tác phẩm điện ảnh nói riêng.

Nhưng bước đi đầu tiên diễn ra vào năm 2012 khi Phan Law nhận được yêu cầu rà soát vi phạm online từ các chủ thể quyền riêng lẻ. Trên cơ sở đó, hệ thống dữ liệu về các đơn vị vi phạm online và các chứng cứ có liên quan đã được thiết lập toàn diện. Công việc rà soát thu thập chứng cứ vẫn được tiếp tục duy trì trong suốt một thời gian sau này. Nổi cộm nhất trong số các đơn vị xâm phạm là phimmoi (phimmoi.net - PV) với quy mô, hậu quả gây ra cho các nhà cung cấp nội dung trên lãnh thổ Việt Nam nói riêng và toàn thế giới nói chung là không thể tính toán được.

Vì vậy, từ tháng 8/2019, đại diện cho nhóm các chủ thể quyền bao gồm: VSTV (K+), Canal+, BHD cùng cả nhà sản xuất phim điện ảnh quốc tế, Phan Law đã gửi toàn bộ các tài liệu chứng cứ vi phạm của phimmoi kèm theo các văn bản đề nghị cơ quan điều tra vào cuộc. Trong quá trình này, Phan Law với tư cách là đơn vị đại diện pháp lý của các chủ thể quyền đã luôn phối hợp hết sức mình và đáp ứng các yêu cầu của cơ quan điều tra nhằm xác minh, làm rõ thông tin, tài liệu. Nhờ đó, đầu năm 2020, cơ quan điều tra đã ra văn bản đồng ý ghi nhận và tiến hành điều tra hành vi phạm tội của phimmoi, và đến nay là quyết định khởi tố vụ án hình sự liên quan đến phimmoi đã được đưa ra.

Có thể nói đây là dấu mốc cực kỳ quan trong trong việc xử lý vi phạm bản quyền phim tại Việt Nam, Việt Nam đã ký kết tham gia vào Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mà vấn đề xử lý hình các đối tượng có hành vi vi phạm quyền tác giả là một trong các yêu cầu cốt lõi của Chương 18 về Sở hữu trí tuệ, cụ thể là Điều 18.77 quy định về Thủ tục và hình phạt hình sự. Việc xử lý phimmoi bằng biện pháp hình sự có thể xem là động thái đầu tiên của thực thi quyền sở hữu trí tuệ theo CPTPP, tạo nên tiền lệ cho các vụ án hình sự khác liên quan đến hành vi vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan trên Internet sau này.

“Chúng tôi bày tỏ sự tin tưởng rằng vụ án này sẽ được giải quyết một cách đúng đắn, hiệu quả và hơn hết là tương xứng với hành vi, hậu quả mà phimmoi đã gây ra cho các chủ thể quyền và cho xã hội Việt Nam. Ngay lúc này, sự đồng lòng, quyết tâm từ những chủ thể quyền các nhà sản xuất phim, cơ quan, ban ngành có liên quan sẽ tạo ra sức mạnh to lớn để mang tiếng nói của các chủ thể quyền tới các cơ quan nhà nước có thể quyền”, Luật sư Phan Vũ Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Phan Law nói.

Phimmoi thu về nhiều tỷ mỗi tháng từ các hoạt động bất hợp pháp

Từ những năm 2010, phimmoi.net bắt đầu được biết đến và nổi lên ở Việt Nam, website này cung cấp quyền truy cập vào nhiều nội dung vi phạm, cả phim điện ảnh và phim truyền hình, bao gồm nội dung từ các hãng phim Hollywood.

Theo tài liệu cho Phan Law cung cấp, phimmoi có thể được xem là website xem phim lậu có “thâm niên” hoạt động vào hàng top hiện nay ở Việt Nam. Theo đó, tham khảo các thống kê từ những trang web uy tín, số liệu ước tính về lượt xem mà phimmoi thu được như sau:

Theo website thống kê lượng truy cập Alexa, phimmoi có thứ hạng 15 tại Việt Nam và 2.182 trên toàn cầu tính đến 27/7/2018. Trang web này ước tính có khoảng 50 triệu khách truy cập hàng tháng.

Theo dữ liệu từ SimilarWeb, phimmoi đã có sự tăng trưởng 22% trong tổng số lượt truy cập kể từ tháng 4/2018 từ 45,1 lên 55 triệu vào tháng 6/2018. Trong đó 95,62% lưu lượng truy cập đến từ Việt Nam.

Đến năm 2020, sau hàng loạt chính sách chặn truy cập của nhà mạng, vị trí của phimmoi.net là 832 trên toàn thế giới, và đứng vị trí thứ 27 trong toàn bộ website trong ngành công nghiệp giải trí toàn cầu.

Theo một báo cáo từ International Intellectual Property Alliance (IIPA), website phimmoi có lượng truy cập là 862.000.000 lượt trong 12 tháng (từ tháng 6/2019 đến tháng 5/2020).

Tính đến ngày 27/7/2018, phimmoi có kho thư viện phim đa dạng gồm 3.830 tựa phim điện ảnh và 2.697 phim truyền hình, bao gồm các tựa phim Hollywood mới phát hành, trong đó có một số phim chưa được phát hành ở bất kỳ nơi nào trên thế giới. Bên cạnh đó, website này luôn cập nhật bổ sung nội dung thường xuyên nhằm đảm bảo độ hot và thu hút người truy cập.

Từ những số liệu trên, không khó để dự đoán rằng phimmoi có được doanh thu từ hoạt động khá khả quan. Dựa trên phân tích quảng cáo từ hệ thống SimilarWeb, từ tháng 7/2018, hầu hết nguồn quảng cáo của website phimmoi là từ Skimlinks với 31,65%, MGID (30,40%), Propeller Ads Media (23,62%) và PopAds (14,33%).

Theo dữ liệu từ HypeStat, trang web này kiếm được khoảng 58.290 USD mỗi tháng từ doanh thu quảng cáo. Ngoài ra nguồn doanh thu còn được bổ sung bởi các trang web lưu trữ. Bên cạnh đó, theo giá thị trường quảng cáo đen, phimmoi thu phí một ô quảng cáo lên đến 25 triệu đồng/tuần, một đoạn TVC trước khi chiếu phim cũng có giá 20.000 đồng/1.000 lượt xem.

Bên cạnh các dữ liệu được ghi nhận trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam nói trên, phimmoi còn được biết đến ở một số quốc gia trên thế giới như Mỹ, Pháp, Canada và Hà Lan.

Nếu xét về số liệu các tác phẩm điện ảnh mà website phimmoi đang lưu trữ và vi phạm thì website này vi phạm “cộm cán” có quy mô và tầm cỡ quốc tế.

Xét ở góc độ cạnh tranh, các đơn vị vi phạm bản quyền (bao gồm phimmoi) được coi như là các đơn vị cạnh tranh trực tiếp (một cách không hợp pháp) với các nhà sản xuất nội dung chân chính. Như các số liệu ở trên, doanh thu mà phimmoi thu được có thể rất lớn, nhưng thiệt hại của các nhà làm phim chân chính có thể thiệt hại hơn nhiều lần. Thông thường 1 lượt đọc quảng cáo trên phimmoi được thực hiện khi xem 1 bộ phim chỉ vào khoảng 20 VNĐ, nhưng 1 lượt mua/thuê phim chính quy giá trị khoảng 45.000 - 90.000 VNĐ, vé vào rạp xem phim còn cao hơn, khoảng 80.000 - 140.000 VNĐ/vé. Nên có thể thấy, thiệt hại của các nhà sản xuất là cực kỳ to lớn, gấp hàng ngàn lần so với doanh thu bất chính của website này.

Ngoài việc thu hút người xem trực tuyến, phimmoi còn là kênh tạo ra bản sao cho tác phẩm điện ảnh và cứ thế lan truyền P2P đến người dùng qua nhiều phương thức khác nhau. Nên có thể nói, thiệt hại của các nhà sản xuất phim, trên thực tế còn lớn hơn rất nhiều lần các con số có thể đo đếm được.