Bài 2: YouTube “trảm” Yeah1, các YouTuber thiệt hại và chao đảo lớn cỡ nào?

Sau sự cố nhà cung cấp mạng lưới đa kênh (MCN) Yeah1 bị YouTube ngừng hợp tác do Yeah1 vi phạm chính sách của YouTube đã khiến hơn 1.500 kênh YouTube ở Việt Nam do Yeah1 quản lý rơi vào tình cảnh bơ vơ.

Theo quy định của YouTube, một kênh phải có nội dung tốt, có trên 1.000 người theo dõi, 4.000 giờ xem và không vi phạm bản quyền thì mới bắt đầu được xem xét để bật tính năng kiếm tiền. Chính sách phê duyệt trực tiếp từ YouTube khá gắt, phải xem xét cả mấy tháng, duyệt lên duyệt xuống, bắt sửa lại mới cho bật tính năng kiếm tiền.

Trong khi đó vẫn nhiều nội dung nhảm nhí, nội dung bạo lực, sex liên quan đến trẻ em vẫn bị lọt lưới, được đăng phát trên khá nhiều kênh YouTube. Sở dĩ những kênh độc hại này bị lọt lưới là do một số đối tác của YouTube, được YouTube tin tưởng giao quyền cho phê duyệt các đối tác trực thuộc và kiểm duyệt nội dung đã cố tình qua mặt.

Điều đó dẫn đến những nội dung vi phạm, kể cả những nội nội dung bị cấm như nội dung phản động, chính trị cũng được phê duyệt để phát tán dễ dàng trên YouTube.

Sau khi YouTube chấm dứt hợp tác với Yeah1, câu hỏi đặt ra là những nhà làm nội dung trên YouTube (các YouTuber - đối tác của Yeah1) sẽ bị thiệt hại như thế nào? Câu trả lời là thiệt hại khá lớn.

Theo phân tích của anh Đặng M.T (một đối tác của YouTube), ngoài tính năng kiếm tiền từ YouTube thì một số kênh lớn của các nghệ sĩ, hay người nổi tiếng còn có hợp đồng quảng cáo riêng. Các kênh này giờ buộc phải hủy hợp đồng đã ký, vừa mất doanh thu, vừa bị phạt hợp đồng, thiệt hại đáng kể.

Đó chưa kể là chi phí họ phải bỏ ra để đầu tư sản xuất nội dung đưa lên kênh, chắc chắn sẽ lỗ nặng. Việc Yeah1 bị YouTube chấm dứt đối tác làm thiệt hại khá lớn tới giới làm nội dung YouTuber chân chính.

Đối với những kênh chuyên sản xuất nội dung nhảm nhí bám vào Yeah1 để ăn theo tiền quảng cáo, đa số người theo dõi là thanh thiếu niên, những kênh kiểu này dù nội dung không tốt nhưng view cao, được giới trẻ chia sẻ nhiều nên thu từ quảng cáo cũng khá cao.

Có thể nói, nhiều kênh trên YouTube đang dựa vào giới trẻ Việt để kiếm tiền nhờ đăng những nội dung “bẩn”, làm ảnh hưởng xấu đến thế hệ trẻ.

Theo anh Đặng M.T, Yeah1 bị trảm, những kênh thuộc Yeah1 sau khi đi ra khỏi mạng Yeah1 có thể theo 2 hướng: Một là, nhập vào một mạng khác, nếu kênh này có nội dung tốt, có uy tín là được các MCN chấp nhận duyệt. Hai là đợi YouTube duyệt trực tiếp, quá trình này khá lâu và trong thời gian chờ kênh sẽ mất doanh thu, chi phí sản xuất nội dung sẽ khó thu hồi.

“Nếu các kênh trong hệ thống Yeah1 muốn trở lại kiếm tiền như cũ thì lựa chọn tốt nhất là đi tìm một đối tác khác của YouTube ở Việt Nam”, ông Nguyễn Lê Tân, Giám đốc Trung tâm Nội dung số của Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC phát biểu.

Theo ông Nguyễn Lê Tân cho rằng, quy chiếu theo chính sách của YouTube thì việc Yeah1 bị ngừng hợp tác vì chọn lọc các kênh vào hệ thống không đảm bảo các tiêu chuẩn và nguyên tắc của YouTube, dẫn tới việc Yeah1 bị ngừng hợp đồng trên toàn hệ thống, bao gồm cả các công ty mà Yeah1 có cổ phần.

Phân tích về thiệt hại của Yeah1, ông Lê Tân cho hay, sau sự cố này Yeah1 bị thiệt hại nhiều nhất, đầu tiên là Yeah1 mất nguồn doanh thu chủ lực. Đồng thời cũng sẽ “biến mất” trên bản đồ Network YouTube – một lợi thế kinh doanh rất lớn của Yeah1.

Thêm nữa, Yeah1 sẽ mất toàn bộ cộng đồng mà họ vun đắp được. Yeah1 cũng mất luôn một mảng lớn trong hệ sinh thái số mà họ xây dựng trong nhiều năm qua.

Khả năng để sau này Yeah1 quay trở lại hợp tác với YouTube cũng sẽ khá khó khăn, vì nhóm làm chính sách của YouTube hoạt động độc lập, không có tiếp xúc với kênh riêng, họ cứ theo chính sách mà làm, nếu trong lịch sử có dấu vết đen thì sau này muốn hợp tác trở lại rất dễ bị từ chối.

Dù có quan hệ với các văn phòng của Google ở các khu vực cũng không can thiệp được nếu thực sự vi phạm nặng.

Đại diện một đối tác khác của YouTube cũng cho biết, việc Youtube sẽ chấm dứt Thỏa thuận lưu trữ nội dung (CHSA) với Yeah1. Bản chất đây là thoả thuận win-win hai bên cùng có lợi, nên khi YouTube ngừng hợp đồng cũng sẽ bị thiệt hại. Hơn nữa Yeah1 đã hợp tác với Facebook nên không dễ gì Google để Yeah1 đẩy mạnh nội dung chảy sang Facebook.

Cách đây 5 năm, mỗi lần YouTube sang Việt Nam chỉ có lịch gặp 4 đối tác là POPS, Yeah1 ở TP. HCM và VTC, VTV ở Hà Nội. Tuy nhiên từ khi Facebook triển khai nền tảng video thì YouTube thay đổi chính sách và làm việc với bất kỳ tổ chức, cá nhân nào có nhiều nội dung. Yeah1 cũng là một trong những tổ chức đầu tiên ở Việt Nam Facebook cho thực hiện “live stream” mặc dù hồi đó còn sơ khai và chất lượng hơi kém.

“Dù gì thì ai sở hữu nội dung vẫn là “Vua” nên các nhà sản xuất nội dung không phải sợ mấy đơn vị sở hữu nền tảng, chưa kể chính các nền tảng lớn như YouTube và Facebook cũng đang còn phải cạnh tranh gay gắt với nhau”, vị đại diện trên chia sẻ.