Kinh doanh online: Đừng đưa tất cả lên sàn và chờ đợi may mắn

Tại hội nghị “Nâng cao kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực thương mại điện tử trong thời đại công nghệ số” tổ chức tại Bắc Ninh ngày 23/12, ông Nguyễn Văn Phương – Phó Giám đốc Sở Công Thương Bắc Ninh cho rằng, dù sinh viên có lợi thế về sức trẻ và khả năng bắt nhịp công nghệ rất nhanh, nhưng nhiều em vẫn "loay hoay" khi tham gia vào môi trường kinh doanh số thực tế.

Theo ông Phương, những vướng mắc phổ biến thường xuất phát từ việc thiếu một phương pháp triển khai hệ thống. Sinh viên dễ rơi vào tình trạng "làm nhiều nhưng thiếu định hướng", từ khâu xây dựng nhân hiệu, sản xuất nội dung ngắn cho đến quy trình vận hành gian hàng.

"Nhiều em còn lúng túng trong việc chọn công cụ, dễ chạy theo trào lưu, dẫn đến hiệu quả không ổn định và khó duy trì kinh doanh bền vững", ông Phương nhấn mạnh.

Ông Cao Quí Long – chuyên gia từ Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX) thuộc Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho rằng sinh viên hiện nay thường mắc lỗi "đưa tất cả sản phẩm lên sàn và chờ đợi may mắn". Ông khẳng định, việc thạo công cụ chỉ là bước khởi đầu, quan trọng hơn cả là phải hình thành tư duy bán hàng có hệ thống.

Ông Long gợi ý sinh viên cần tổ chức cấu trúc sản phẩm theo vai trò rõ ràng. Trong đó, nhóm sản phẩm "phễu" để thu hút khách mới, nhóm sản phẩm chủ lực để giữ chân khách và tạo doanh thu ổn định, và nhóm sản phẩm cao cấp hoặc các gói combo để tối đa hóa giá trị đơn hàng. Khi sản phẩm được tổ chức bài bản, nội dung truyền thông mới có cơ sở để triển khai đúng hướng và đo lường được hiệu quả.

Bổ sung góc nhìn về thị trường, bà Trần Quỳnh Trang – chuyên gia từ Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, với dự báo thương mại điện tử Việt Nam sẽ vượt mốc 30 tỷ USD vào năm 2025, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ, TikTok Affiliate không còn là hoạt động thử nghiệm mà đang trở thành một nghề nghiệp mới đòi hỏi tính chuyên nghiệp và kỷ luật cao.

Xu hướng "shoppertainment" (mua sắm kết hợp giải trí) đang thay đổi căn bản hành vi người dùng. Khách hàng trẻ hiện nay không còn mặn mà với quảng cáo truyền thống mà tin tưởng vào các nội dung trải nghiệm, đánh giá thực tế từ các KOC (người tiêu dùng có ảnh hưởng).

Tuy nhiên, bà Trang cũng đặc biệt lưu ý về tính pháp lý và đạo đức nghề nghiệp. Để tham gia hiệu quả, sinh viên phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thương mại điện tử, quảng cáo và bảo vệ người tiêu dùng. Tài khoản tham gia phải chính chủ, nội dung phải phù hợp thuần phong mỹ tục và bảo đảm tính minh bạch.

"Xây dựng kịch bản có dẫn dắt, giải quyết đúng vấn đề người xem quan tâm và kêu gọi hành động rõ ràng chính là chìa khóa để chuyển đổi từ người xem sang người mua", bà Trang chia sẻ.

Nhấn mạnh vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) trong quy trình kinh doanh số, ông Cao Quí Long đánh giá AI như một "trợ lý thông minh", giúp tối ưu hóa từ khâu lên ý tưởng, viết kịch bản video đến phân tích hành vi người xem.

AI được đánh giá là đặc biệt phù hợp với sinh viên ngành ngân hàng – những người có nền tảng về phân tích dữ liệu, quản trị tài chính và đánh giá hiệu quả kinh doanh. Việc ứng dụng AI giúp các em vận dụng kiến thức chuyên ngành vào thực tiễn: từ tối ưu chi phí nội dung đến quản lý dòng tiền và đo lường hiệu quả tiếp thị liên kết.

Dù vậy, ông Long cũng đưa ra lời cảnh báo: "Phần lớn AI hiện nay vẫn là trí tuệ nhân tạo hẹp, chỉ hiệu quả khi được con người định hướng đúng. Hiểu đúng bản chất AI là điều kiện để công nghệ hỗ trợ tư duy chứ không phải thay thế tư duy".

Do đó, sinh viên cần rèn luyện kỹ năng đặt câu lệnh, xác định mục tiêu rõ ràng và đặc biệt là nâng cao ý thức bảo mật thông tin, trách nhiệm đạo đức trước rủi ro về dữ liệu và tin giả.