Doanh nghiệp ngoại chiếm lĩnh thị trường thiết bị y tế

Theo thông tin công bố năm 2012 của Vụ Kế hoạch – Tài chính Bộ Y tế, quy mô thị trường thiết bị và vật tư y tế Việt Nam năm 2010 ước đạt 515 triệu USD, tương đương 6 USD trên đầu người.

Tiến sĩ Đặng Việt Hùng – Vụ Kế hoạch – Tài chính Bộ Y tế khi ấy cho rằng, thị trường này sẽ tiếp tục tăng trưởng 10-11% mỗi năm.

"Do mô hình dịch tễ thay đổi, nhu cầu đầu tư trang thiết bị y tế tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng do chi phí y tế tăng nhanh trong lúc xu hướng bệnh lý không lây nhiễm như ung thư, tim mạch, bệnh lý chuyển hóa, chấn thương tăng cao và tập trung vào các thiết bị chẩn đoán hình ảnh, phòng mổ, hồi sức cấp cứu, xét nghiệm chuyên sâu để thay thế thiết bị cũ, lạc hậu", ông Hùng nhận xét.

Tuy nhiên, tốc độ phát triển của thị trường đã nhanh hơn dự đoán. Năm 2016, tổng vốn đầu tư vào trang thiết bị y tế tại Việt Nam là 950 triệu USD. Đến năm 2017, con số này tăng lên 1,1 tỷ USD. Ông Hứa Phú Doãn - Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội trang thiết bị y tế TP HCM cho biết, tăng trưởng đầu tư cho trang thiết bị y tế đạt 18% mỗi năm trong 5 năm gần đây.

Hưởng lợi chính từ sự nhộn nhịp này là các nhà sản xuất trang thiết bị y tế nước ngoài. Ông Doãn cho biết, 90% được nhập từ Nhật Bản, Đức, Mỹ, Trung Quốc và Singapore. Trong đó, "cuộc đua tam mã" thuộc về Mỹ, Đức và Nhật Bản. Các thiết bị nhập khẩu chuyên ngành chẩn đoán hình ảnh như: máy cộng hưởng từ, máy CT, máy siêu âm, X-Quang chiếm 30% sản lượng nhập khẩu.

"Bộ Y tế đã có chủ trương nâng cao năng lực sản xuất trang thiết bị y tế trong nước từ 20 năm trước nhưng đến nay vẫn dậm chân tại chỗ. Hiện chỉ khoảng 50 doanh nghiệp nội địa lớn, nhưng chủ yếu là sản xuất giường, tủ y tế. Những phân khúc máy móc cao cấp hơn thì hợp tác lắp ráp cho đối tác Nhật Bản, Hàn Quốc", ông Doãn nói rằng tỷ lệ nội địa hóa ngành này còn thấp hơn sản xuất ôtô ở Việt Nam.

Năm 2015, Tạp chí The Establish Post đánh giá Thiết bị y tế là một trong 4 ngành hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài khi nhắm đến Việt Nam, bên cạnh Điện tử, Công nghệ thông tin - Truyền thông và Dệt may. Sau 3 năm, sức hấp dẫn dường như không hạ nhiệt.

Ông Nguyễn Khắc Luận - Chủ tịch Vinexad, đơn vị tổ chức Vietnam Medi Pharm Expo vào đầu tháng sau nói rằng, sự kiện năm nay thu hút được 350 doanh nghiệp từ 20 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng 20% so với năm 2017. Ấn Độ, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, Malaysia, Nhật Bản...là những nhà cung cấp đã lên kế hoạch mở các cụm gian hàng lớn.

Bệnh viện công, vốn chiếm 70% thị phần tiêu thụ, vẫn là khách hàng lớn nhất của các nhà sản xuất này. Ba nhóm khách còn lại bao gồm bệnh viện có vốn đầu tư nước ngoài, bệnh viện tư và các viện nghiên cứu, trường đại học.

"Vốn đầu tư từ nhà nước sẽ tiếp tục chiếm vai trò quan trọng và bệnh viện công sẽ có xu hướng tự chủ nhiều hơn trong việc tìm kiếm nguồn tài chính cho đầu tư trang thiết bị y tế", ông Hùng nhận định xu hướng.

Tuy nhiên, bệnh viện công cũng là thị trường tiêu thụ cần giám sát chặt. Tháng 5 năm ngoái, một kết quả của Kiểm toán Nhà nước cho biết. công tác đầu tư, mua sắm, quản lý và sử dụng trang thiết bị y tế năm 2015 tại một số cơ sở khám chữa bệnh có nhiều lãng phí.

Ngoài một số thiết bị không dùng hết công năng, đáng chú ý là tình trạng giá trúng thầu cùng một vật tư được các bệnh viện phê duyệt có mức chênh lệch cao. Cá biệt phát hiện trường hợp gói thầu gây thiệt hại 10,77 tỷ đồng ngân sách nhà nước. 

Ngay sau đó, Bộ Y tế lập tức có công văn gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố có bệnh viện được xác định có sai sót để chấn chỉnh.

Nên đọc