'Chính sách xanh' thúc đẩy đầu tư tác động tăng trưởng mạnh

Thông tin được các chuyên gia chia sẻ tại diễn đàn "Đầu tư tác động Việt Nam 2025 với chủ đề “Thúc đẩy tăng trưởng bền vững: Mở khóa đầu tư tác động cho tương lai Việt Nam” ngày 10/12 tại Hà Nội. Sự kiện do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Quỹ Đầu tư Tác động (IIX) tổ chức, cùng sự hỗ trợ từ Bộ Các vấn đề Toàn cầu Canada (GAC).

Tại sự kiện, PGS, TS Hồ Sỹ Hùng - Chủ tịch VCCI cho biết, khu vực doanh nghiệp hiện đóng góp khoảng 60% GDP, 98% kim ngạch xuất khẩu và tạo việc làm cho 85% lao động cả nước, trở thành lực lượng xung kích trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Không chỉ tạo ra các giá trị kinh tế, ngày càng có nhiều doanh nghiệp quan tâm đầu tư các dự án giúp giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, không ai bị bỏ lại phía sau và đó chính là hình thức đầu tư tạo tác động.

Đầu tư tác động tại Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ nhờ các động lực chính sách quan trọng, bao gồm cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, danh mục phân loại xanh quốc gia 2025 và kế hoạch hành động quốc gia về kinh tế tuần hoàn đến năm 2035.

Ngày càng có nhiều doanh nghiệp đem đến các giải pháp thực tiễn trong những lĩnh vực then chốt như nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, giáo dục, y tế, năng lượng tái tạo, trao quyền kinh tế cho phụ nữ và hòa nhập tài chính. Những doanh nghiệp này không chỉ tạo ra tác động xã hội và môi trường rõ ràng, mà còn mang lại lợi nhuận tài chính cho các nhà đầu tư tác động.

Theo báo cáo của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư năm 2022, cả nước có khoảng 22.000 doanh nghiệp tạo tác động xã hội (SIB), chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, hoạt động trong các lĩnh vực nông nghiệp, giáo dục, y tế, thủ công mỹ nghệ…

Chỉ sau vài năm, nghiên cứu mới đây do Quỹ đầu tư tác động (IIX) tổng hợp cho thấy con số này đã tăng lên khoảng 26.000 doanh nghiệp vào năm 2025. Những doanh nghiệp ấy không chỉ tạo ra việc làm và dịch vụ có ý nghĩa xã hội, mà còn thu hút ngày càng nhiều nguồn vốn đầu tư từ trong nước lẫn quốc tế.

Kết quả từ Chỉ số Đầu tư Tác động Việt Nam (Chỉ số Cam) 2025 càng khẳng định xu hướng tích cực này: Việt Nam đạt 51/100 điểm, tiếp tục đứng đầu khu vực ASEAN và vượt trên mức trung bình toàn cầu là 44 điểm. Trong đó, điểm thành tựu về bình đẳng giới của Việt Nam là 49 điểm - cao hơn mức trung bình toàn cầu, thể hiện sự nỗ lực lớn trong trao quyền cho phụ nữ và nhóm yếu thế thông qua các mô hình kinh doanh vì mục tiêu xã hội.

Việt Nam đạt kết quả tốt ở ba lĩnh vực chính, như giới (51), khí hậu (44) và tác động cộng đồng (58). Đáng chú ý, 65% doanh nghiệp tạo tác động được đánh giá do phụ nữ lãnh đạo, và ngày càng nhiều doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ mang lại giải pháp khí hậu hiệu quả.

Theo Chủ tịch VCCI, những con số này cho thấy hệ sinh thái đầu tư tác động của chúng ta đang từng bước trưởng thành, đóng góp ngày càng rõ nét vào tăng trưởng kinh tế bền vững và phát triển xã hội.

"Việc Việt Nam tiếp tục dẫn đầu ASEAN trong Chỉ số Cam là niềm tự hào lớn. Để duy trì đà này, các SIB cần nâng cao năng lực cốt lõi và tư duy thị trường; nhà đầu tư cần ưu tiên các lĩnh vực có tác động lớn và tăng cường hợp tác với các định chế tài chính phát triển và nguồn vốn thiện nguyện", Chủ tịch VCCI nói.

Sự phát triển mạnh mẽ của đầu tư tác động tại Việt Nam cũng nhận được sự hỗ trợ tích cực từ cộng đồng quốc tế. Ngài Jim Nickel - Đại sứ Canada tại Việt Nam khẳng định, cam kết đồng hành cùng Việt Nam trở thành trung tâm đầu tư tác động hàng đầu Đông Nam Á.

Thông qua các chương trình hợp tác phát triển, Canada chia sẻ kinh nghiệm về tài chính hỗn hợp, xây dựng hệ sinh thái và huy động nguồn vốn tư nhân. Điển hình là Dự án Sẵn sàng cho Đầu tư Tác động tại Việt Nam (IIRV) do IIX thực hiện dưới sự hỗ trợ của GAC.

Giáo sư Durreen Shahnaz - Nhà sáng lập kiêm Giám đốc Điều hành IIX, chia sẻ: "Thông qua Dự án IIRV, chúng tôi đã hỗ trợ gần 250 doanh nghiệp tạo tác động và huy động thành công 17,5 triệu đô la Canada vốn tư nhân. Những doanh nghiệp này đang tạo ra tác động thật sự: trao quyền kinh tế cho phụ nữ, tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và tạo sinh kế bền vững".

Nhà sáng lập kiêm Giám đốc Điều hành IIX nhận định, Việt Nam đang đứng trước thời điểm then chốt và có tiềm năng rất lớn để dẫn đầu khu vực. Nếu được hỗ trợ đúng mức, Việt Nam hoàn toàn có thể mở khóa hàng tỷ USD phục vụ mục tiêu phát triển bền vững...