Không vì ngăn thiểu số gian lận mà buộc số đông doanh nghiệp chịu thiệt

Thay mặt Hiệp hội Điều, Hiệp hội Sắn, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Tây Ninh và hàng chục ngàn doanh nghiệp chế biến nông, thủy sản, Đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã "thực sự lắng nghe, thấu hiểu" khi kịp thời trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) vào những ngày cuối của kỳ họp.

Đánh giá về nội dung bổ sung tại khoản 1 Điều 5, đại biểu Trần Hữu Hậu cho rằng đây là "chiếc phao" cứu sinh về dòng tiền cho các doanh nghiệp xuất khẩu. Quy định mới sẽ giúp doanh nghiệp không phải tạm ứng hàng chục ngàn tỷ đồng để nộp thuế rồi chờ hoàn lại.

Phân tích sâu về bài toán chi phí cơ hội, đại biểu cho rằng, "về số tiền có vẻ như doanh nghiệp không mất gì, nhưng về giá trị thì doanh nghiệp mất rất nhiều. Không chỉ là trả lãi cho khoản tiền vay để trả cho khoản nộp thuế trước mà số tiền ấy nếu được đưa vào kinh doanh sẽ sinh thêm lợi nhuận".

Theo ông Hậu, trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt trên thương trường quốc tế, việc tiết giảm được bất kỳ chi phí nào cũng giúp nông sản Việt vững vàng hơn. Việc sửa đổi cũng giúp xóa bỏ cơ chế "xin - cho" vốn dễ phát sinh tiêu cực trong thủ tục nộp - hoàn thuế.

Liên quan đến khoản 5 Điều 9, đại biểu Hậu nhận định việc sửa đổi sẽ mang lại "tác động kép": vừa giúp giảm giá thành thức ăn chăn nuôi, vừa giải quyết bài toán môi trường cho các phụ phẩm như bã sắn, bã bia, vỏ tôm...

Ông dẫn chứng sinh động từ ngành sắn: "Trong hơn 20 triệu tấn sắn tươi đưa vào chế biến, mỗi năm thải ra hơn 4 triệu tấn bã sắn. Lượng bã khổng lồ này là nỗi lo lớn về nguồn gây ô nhiễm. Nếu không chịu thuế GTGT, nó sẽ có thêm điều kiện trở thành thức ăn chăn nuôi giá trị".

Tuy nhiên, đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra sự thiếu thống nhất trong thực thi hiện nay. Cùng một mặt hàng bã sắn, nhưng 5 cơ quan thuế tại 3 thành phố lớn lại có 3 cách hiểu khác nhau: nơi coi là không chịu thuế, nơi áp 5%, nơi lại áp 10%.

Từ đó, ông Hậu kiến nghị Chính phủ cần quy định rõ ràng trong văn bản hướng dẫn, đồng thời xem xét đưa các phế phẩm như vỏ lụa, gốc sắn vào diện không chịu thuế để khuyến khích sản xuất phân bón hữu cơ.

Đại biểu đoàn Tây Ninh cũng ủng hộ bãi bỏ quy định buộc doanh nghiệp mua hàng phải chịu trách nhiệm về tính tuân thủ thuế của người bán (điểm c khoản 9 Điều 15). Ông Hậu gọi đây là trách nhiệm "bất khả thi và đầy rủi ro", bởi doanh nghiệp không có quyền hạn và công cụ để kiểm tra đối tác.

"Một xã hội muốn phát triển thì phải vận hành trên niềm tin vào việc tốt, khuyến khích việc tốt. Không thể chỉ vì việc để ngăn chặn hành vi gian lận của một số doanh nghiệp mà phải bắt phần đông doanh nghiệp phải khó khăn, thiệt thòi", đại biểu nhấn mạnh.

Ông khẳng định nhiệm vụ thu đúng, thu đủ là của cơ quan thuế và tin tưởng rằng Luật Quản lý thuế (sửa đổi) sẽ có công cụ kiểm soát chặt chẽ hơn, thay vì đẩy rủi ro về phía người nộp thuế chân chính.

"Những ngày này hàng chục hiệp hội, hàng chục ngàn doanh nghiệp đang hồi hộp chờ đón quyết định của Quốc hội với hy vọng những nút thắt pháp lý sẽ được tháo gỡ để nông sản, thủy sản Việt Nam đóng góp xứng đáng hơn cho nền kinh tế", đại biểu chia sẻ.