Doanh nghiệp sẽ phá sản nếu không nới room tín dụng

Qua trao đổi, thảo luận, nắm bắt nhanh tình hình từ 16 tổ chức, hiệp hội DN trong nửa đầu tháng 8 vừa qua, Ban IV Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV - Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) đã tổng hợp, báo cáo Thủ tướng về một số vấn đề khó khăn, thách thức liên quan đến quá trình phục hồi sau đại dịch COVID-19 của DN.

Theo Ban IV, một trong những khó khăn lớn nhất của DN liên quan đến quá trình phục hồi của DN là tài chính.

Cộng đồng DN, bao gồm các DN thành lập mới và DN vừa quay trở lại hoạt động trong 6 tháng đầu năm, cũng như các DN đã kiên trì chống chọi, nỗ lực duy trì hoạt động suốt thời gian qua, vẫn rất cần có sự trợ lực về tài chính để có thể duy trì hoạt động và phục hồi.

Những phản ánh từ các tổ chức, hiệp hội cho thấy, hầu hết DN vẫn đứng trước khó khăn hết sức lớn về tài chính bởi nhiều lý do. Trong đó, lý do điển hình là thiếu vốn lưu động. Do hậu quả của hơn hai năm đại dịch không có hoặc ít doanh thu nhưng vẫn phải đảm bảo chi trả tiền nợ, lãi vay ngân hàng cùng các khoản khác để duy trì, vận hành DN ở mức độ tối thiểu.

Trong khi đó, chi phí đầu vào cho sản xuất tăng cao. Tỷ giá USD/VND đã tăng từ đầu năm và tăng mạnh thời gian gần đây do Cục Dự trữ liên bang Hoa Kỳ (Fed) tăng lãi suất. Tỷ giá tăng làm tăng giá nhập khẩu nguyên liệu đầu vào cho sản xuất đối với các DN nhập khẩu giao dịch bằng USD. Bên cạnh đó, việc giá nhiên liệu tăng cao do xung đột Nga - Ukraine kéo dài làm tăng áp lực lên chi phí vận tải và logistics vốn đã tăng rất cao trong hơn hai năm dịch, kéo theo sự tăng giá của hàng loạt loạt các mặt hàng.

Thêm vào đó, DN đối mặt với thách thức lớn khi số lượng và lợi nhuận đơn hàng đầu ra sụt giảm. Sự thắt chặt của điều kiện tài chính toàn cầu, cộng với đứt gãy chuỗi cung ứng làm giảm triển vọng tăng trưởng của kinh tế toàn cầu, dẫn đến nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam thấp đi rất nhiều ở hầu hết các thị trường.

Hơn nữa, việc đồng Việt Nam mạnh hơn tương đối so với những đồng tiền khác như YEN Nhật hay đồng tiền chung châu Âu (EURO) khiến cho các DN có thị trường xuất khẩu tại Liên minh châu Âu hay Nhật Bản chịu nhiều bất lợi do thu về những đồng tiền đang mất giá mạnh.

Ngoài ra, khó khăn trong tiếp cận vốn vay cũng là điều đáng lưu tâm. Hầu hết DN, đặc biệt các DN vừa và nhỏ đang gặp tình trạng này. Theo phản ánh của DN, do quy mô DN hầu hết là vừa và nhỏ nên tài sản đảm bảo của DN thấp, dẫn đến việc các ngân hàng thường không ưu tiên cho các DN này vay. Dòng tiền “tự thân” của các DN cũng nhỏ và không ổn định khiến các DN cơ bản không thỏa mãn được các điều kiện khi muốn tiếp cận những nguồn vay hỗ trợ, vay ưu đãi, vay vốn trung và dài hạn.

Ngay cả đối với các DN không gặp vướng mắc bởi hai yếu tố trên thì trong bối cảnh hiện nay, khi Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, các ngân hàng thương mại cũng không còn room tín dụng để cho DN vay.

Thực tế các DN vừa và nhỏ, hộ kinh doanh chiếm tới 95% tổng số DN đang hoạt động của Việt Nam. Nếu không giải quyết vấn đề cho vay tín dụng thì các DN và hộ kinh doanh này sẽ có nguy cơ phá sản. Bởi lẽ, thứ nhất là không có tiền trả lương cho người lao động và theo đó, DN sẽ mất nguồn nhân lực.

Thứ hai là không có vốn để kinh doanh và đầu tư mới, không thể khắc phục được các hậu quả sau những năm COVID-19 vừa qua. Các DN vừa và nhỏ có vai trò như những DN vệ tinh, hỗ trợ cho các DN và tập đoàn lớn trong quá trình triển khai những dự án trọng điểm của đất nước.

Do đó, việc cần thiết lúc này là phải có các biện pháp kiểm soát mức tăng lạm phát một cách hợp lý để nới room tín dụng nhằm hỗ trợ các DN và hộ kinh doanh nói trên. Nếu không sẽ xảy ra kịch bản trong năm tới là các DN này bị phá sản, không thể tồn tại được, kéo theo suy thoái kinh tế. Như vậy còn nguy hiểm hơn lạm phát.

Từ nhận diện và phản ánh thực trạng khó khăn trên, Ban IV và các hiệp hội DN đề xuất Chính phủ tiếp tục duy trì các chính sách hỗ trợ DN về thuế, phí, tín dụng, giao Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, mở rộng hỗ trợ nhằm giảm gánh nặng chi phí của DN trong quá trình phục hồi.

Đẩy nhanh các gói hỗ trợ kinh tế bao gồm gói bù lãi suất bổ sung 40 nghìn tỷ, giải ngân gói đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng trị giá hơn 113.000 tỷ đồng nhằm tạo điều kiện tốt hơn cho phục hồi nền kinh tế.

Ngoài ra, đề xuất Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu phương án nâng “trần” tăng trưởng tín dụng đối với các ngân hàng thương mại để ưu tiên thúc đẩy các lĩnh vực sản xuất và dịch vụ, đặc biệt là các lĩnh vực kinh doanh trọng điểm như du lịch, công nghiệp, xuất nhập khẩu, nông, lâm, thủy sản; bên cạnh mục tiêu kiểm soát kỹ lưỡng dòng vốn tín dụng vào các lĩnh vực rủi ro cao như bất động sản, chứng khoán.