Gỡ 3 nút thắt thể chế để khai phóng tiềm năng kinh tế tư nhân

Ba "nút thắt" lớn kìm hãm doanh nghiệp

Tại diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam mới đây, bà Lưu Thị Thanh Mẫu - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Trẻ Việt Nam, Tổng Giám đốc CTCP Đầu tư và Xây dựng Phúc Khang khẳng định, thể chế được xem là gốc rễ của mọi vấn đề phát triển. Một thể chế tốt sẽ là bệ phóng cho đất nước và doanh nghiệp, trong khi một thể chế còn bất cập có thể trở thành rào cản lớn nhất, kìm hãm sự phát triển và làm chậm nhịp hội nhập toàn cầu của Việt Nam.

Tại diễn đàn, các chuyên gia, doanh nhân cùng đại diện bộ, ngành đã có những trao đổi đa chiều và thực chất xoay quanh chủ đề thể chế kiến tạo. Từ những thảo luận này, Hiệp hội Doanh nhân Trẻ Việt Nam đã đúc kết và chỉ ra ba "nút thắt" lớn đang cản trở cộng đồng doanh nghiệp.

Thứ nhất, thể chế pháp luật còn chồng chéo, thay đổi nhanh, tạo ra rủi ro pháp lý và chi phí tuân thủ cao cho doanh nghiệp. Sự thiếu ổn định này khiến doanh nghiệp khó hoạch định chiến lược dài hạn.

Thứ hai, doanh nghiệp thiếu kênh phản hồi chính sách hiệu quả. Tư duy "xin - cho" và sự bất bình đẳng trong tiếp cận các nguồn lực (vốn, đất đai,...) vẫn còn tồn tại, gây khó khăn cho sự phát triển lành mạnh của khu vực kinh tế tư nhân.

Thứ ba, thiếu khung pháp lý và nguồn nhân lực chất lượng để bắt kịp các xu thế mới như trí tuệ nhân tạo (AI), kinh tế số, kinh tế xanh và các tiêu chuẩn ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị).

Kiến nghị 3 nhóm giải pháp trọng tâm

Từ việc "bắt bệnh" các vấn đề trên, Hội Doanh nhân Trẻ Việt Nam đã đưa ra 3 nhóm kiến nghị cụ thể và mang tính xây dựng cao.

Một là thiết lập cơ chế đồng kiến tạo thể chế. Trong đó, đề cao sự tham gia của khối tư nhân trong quá trình xây dựng luật. Vận hành cơ chế thử nghiệm chính sách mới (sandbox) đa ngành và đặc biệt, triển khai Cổng pháp luật “ba dễ”: dễ hiểu, dễ tiếp cận và dễ thực thi để mọi doanh nghiệp đều có thể nắm bắt và tuân thủ.

Hai là xây dựng hệ thống phản hồi chính sách minh bạch. Thúc đẩy các kênh phản hồi trực tuyến, thiết lập cơ chế đồng giám sát và đồng bảo hiểm các rủi ro về chính sách, pháp lý cho doanh nghiệp. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp an tâm đầu tư, sản xuất và kinh doanh.

Ba là đồng hành nâng cao năng lực doanh nghiệp. Đẩy mạnh đào tạo kiến thức pháp lý, năng lực quản trị, và đặc biệt là năng lực chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Đồng thời, tăng cường liên kết chặt chẽ giữa các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp để rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và thực tiễn.

Bên cạnh đó, Hiệp hội cũng đề xuất duy trì cơ chế đối thoại thường xuyên, định kỳ hằng quý ở cả cấp trung ương và địa phương. Các kiến nghị cần được ghi nhận trong một "Bản ghi nhớ chính sách công khai" và các bộ, ngành cần cam kết rà soát, phản hồi theo KPI rõ ràng, ví dụ 100% kiến nghị được trả lời trong 30 ngày.

Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Trẻ Việt Nam khẳng định, để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân, cần có sự đồng tâm, hiệp lực của cả hệ thống chính trị, các tổ chức đoàn thể và sự chung tay của truyền thông trong việc lan tỏa các chủ trương đúng đắn.

"Điều cần thiết là chúng ta phải thống nhất nhận thức, đổi mới tư duy, cùng nhau xây dựng và kiến thiết đất nước mạnh mẽ vươn mình trong kỷ nguyên mới. Khi mục tiêu chung đã thông suốt, chúng ta tin rằng đội ngũ cán bộ, công chức sẽ càng thấu hiểu và có sự đồng hành mạnh mẽ hơn với doanh nghiệp để cùng nhau đưa đất nước phát triển hùng cường và thịnh vượng hơn", bà Thanh Mẫu nhấn mạnh.