Hơn 67% doanh nghiệp dự kiến thu hẹp quy mô

Doanh nghiệp "hụt hơi"

Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) vừa trình Thủ tướng Chính phủ báo cáo "Niềm tin kinh doanh năm 2025" với những số liệu đa chiều về tình hình của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Báo cáo là kết quả khảo sát trên diện rộng do Ban IV phối hợp cùng Báo điện tử VnExpress tiến hành, kết hợp với phỏng vấn sâu các lãnh đạo hiệp hội, doanh nghiệp điển hình các ngành, lĩnh vực.

Khảo sát được tiến hành từ ngày 9-22/6/2025 với tổng số 1.531 đại diện lãnh đạo doanh nghiệp tham gia. Hoạt động phỏng vấn chuyên sâu các lãnh đạo doanh nghiệp, hiệp hội từ ngày 1-20/7/2025.

Báo cáo ghi nhận những điểm sáng tích cực. So với cùng kỳ năm 2024, tình hình doanh nghiệp không quá bi quan. Cụ thể, 15,9% doanh nghiệp vẫn đánh giá tích cực về kinh tế vĩ mô, 12,7% lạc quan về kinh tế ngành, và 18,5% có triển vọng tốt trong 12 tháng tới. Đáng chú ý, 12% doanh nghiệp vẫn dự kiến mở rộng quy mô sản xuất.

Niềm tin của doanh nghiệp có dấu hiệu lung lay trong bối cảnh toàn cầu nhiều đổi thay. Ảnh: minh hoạ.

Sự phục hồi của ngành xây dựng nhờ đầu tư công và thị trường bất động sản ấm lên là minh chứng cho thấy các chính sách của Chính phủ đã phát huy tác dụng. Ngay cả trong bối cảnh xuất khẩu gặp khó, niềm tin của doanh nghiệp không sụt giảm quá sâu, thể hiện sự trưởng thành và nội lực của nền kinh tế.

Tuy nhiên, bức tranh vẫn nhuốm màu xám khi có tới 63,7% doanh nghiệp đánh giá tình hình kinh tế hiện tại là “tiêu cực/rất tiêu cực”, và 56,8% có cái nhìn tương tự về triển vọng 12 tháng tới.

Đáng chú ý, 67,6% doanh nghiệp dự kiến sẽ giảm quy mô, tạm ngừng hoặc ngừng hẳn kinh doanh trong năm tới. Trong đó, 15,7% dự kiến ngừng kinh doanh và chờ giải thể, 10,8% tạm ngừng, và 41,1% dự kiến giảm quy mô.

Đặc biệt, khu vực kinh tế tư nhân vẫn tỏ ra “hụt hơi” so với các khu vực khác. 23,6% doanh nghiệp ngoài nhà nước đánh giá kinh tế vĩ mô rất tiêu cực, cao hơn đáng kể so với tỷ lệ 7,7% của doanh nghiệp nhà nước và 14,8% của doanh nghiệp FDI.

Khảo sát cũng chỉ ra những khó khăn cố hữu mà doanh nghiệp đang đối mặt, lớn nhất là vướng mắc trong thủ tục hành chính và quy định pháp luật (69,1%), tiếp theo là nguy cơ hình sự hóa các giao dịch kinh tế (42,8%).

Củng cố niềm tin cho doanh nghiệp

Trước thực trạng trên, Ban IV đã đưa ra 5 nhóm kiến nghị trọng tâm tới Thủ tướng Chính phủ.

Thứ nhất, Chính phủ cần tiếp tục lan tỏa tinh thần quyết liệt, đồng hành cùng doanh nghiệp, tránh tình trạng “trên nóng dưới lạnh”, biến thể chế thành ưu thế cạnh tranh để vun bồi niềm tin chiến lược.

Thứ 2, cần nâng cao năng lực thực thi các nghị quyết của Đảng, đưa tinh thần nghị quyết vào đời sống để tạo xung lực cho tăng trưởng. Các nghị quyết của Đảng đã tạo ra tiếng vang lớn và được cộng đồng doanh nghiệp trông đợi.

Thứ 3, cần có chính sách tài khóa và tiền tệ kịp thời, hiệu quả. Trong bối cảnh xuất khẩu và tiêu dùng nội địa đều yếu, Chính phủ cần đẩy mạnh giãn, giảm, hoàn thuế; nâng mức giảm trừ gia cảnh và thúc đẩy đầu tư công.

Thứ tư, nhanh chóng gỡ các nút thắt cấp bách để củng cố niềm tin, giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội vươn lên.

Thứ 5, Ban IV đề xuất tổ chức thường niên chương trình “Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam” - sáng kiến do Ban IV thiết lập vận hành từ thời điểm bắt đầu dịch COVID - như một kênh hoặc cầu nối toàn diện giữa Chính phủ cùng khu vực tư nhân.