Phần lớn doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ là doanh nghiệp nhỏ và vừa, trình độ sản xuất còn nhiều hạn chế

Theo các chuyên gia kinh tế, ở tầm vĩ mô, phát triển công nghiệp hỗ trợ giúp giảm nhẹ kim ngạch nhập khẩu đầu vào sản xuất, qua đó, giúp hạn chế các căng thẳng về thâm hụt cán cân thanh toán quốc tế (nhất là cán cân thương mại) cũng như ngoại tệ đối với những nước nhập khẩu hàng hóa.

Ông Trương Thanh Hoài, Cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương khẳng định: Phát triển công nghiệp hỗ trợ có ý nghĩa quan trọng trong quá trình tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, chuyển dịch cơ cấu, tăng tỉ trọng đóng góp của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo trong GDP, nâng cao giá trị gia tăng trong nước và sức cạnh tranh của ngành công nghiệp.

Trong các ngành dệt may, da giày, 64% doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ cung cấp cho thị trường trong nước (trong đó 3% cung cấp cho doanh nghiệp FDI), 9% xuất khẩu và 27% cung cấp cho cả hai thị trường; trong các ngành cao su, nhựa, hóa chất, số doanh nghiệp cung cấp cho trường trong nước chiếm 52% và hoàn toàn cho xuất khẩu là 4%, 44% còn lại cung cấp cho cả hai thị trường.

Trong ngành điện tử có 44% doanh nghiệp cung cấp cho thị trường trong nước (trong đó 22% cung cấp hoàn toàn cho FDI), 16% cung cấp cho thị trường xuất khẩu và 40% số doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của ngành cung cấp cho cả thị trường trong nước và xuất khẩu.

Tuy nhiên, kết quả khảo sát của Tổng cục Thống kê cho thấy, phần lớn doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ là doanh nghiệp nhỏ và vừa (88%), thiếu thông tin thị trường và cơ hội tiếp cận khách hàng.

Xét theo chuỗi giá trị, tỉ trọng doanh nghiệp hoạt động ở các phân khúc mang lại giá trị gia tăng cao trong chuỗi giá trị khá thấp, chỉ có khoảng 19% doanh nghiệp dệt may, da giày và 33% doanh nghiệp điện tử có thực hiện công đoạn thiết kế trong quá trình sản xuất.

Tỉ lệ doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ tiếp cận được các ưu đãi, hỗ trợ từ các chương trình của Nhà nước vẫn còn khá thấp, chỉ đạt khoảng 17%.

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam vẫn đang còn rất yếu, chưa đáp ứng được nhu cầu sản xuất trong nước. Một số ngành công nghiệp có thế mạnh của Việt Nam như điện tử, dệt may, da giày, lắp ráp ôtô, xe máy… hầu như chưa có ngành công nghiệp hỗ trợ đi kèm, đang phải phụ thuộc rất nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu.

Các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam có trình độ công nghệ khá thấp, năng lực quản lý, trình độ sản xuất còn nhiều hạn chế... Hiện nay, chỉ có khoảng 20% doanh nghiệp có chứng nhận ISO 9.000.

Bởi vậy, hỗ trợ, ưu tiên để công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam phát triển đóng một vai trò hết sức quan trọng.

Là một trong những khu công nghiệp lớn của cả nước, tỉnh Bình Dương hiện có hơn 2.300 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong các lĩnh vực liên quan đến ngành công nghiệp hỗ trợ, gồm dệt may, da giày, chế biến gỗ và cơ khí. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp sản xuất trong lĩnh vực này có quy mô nhỏ, chưa đủ sức đáp ứng nhu cầu.

Ông Nguyễn Thanh Toàn, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bình Dương cho biết: Để ưu tiên phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ, Bình Dương đã hình thành Khu công nghiệp (KCN) tại huyện Bàu Bàng với quy mô trên 1.000ha, ưu tiên thu hút vốn đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ, nhất là các dự án đầu tư nước ngoài.

Đến nay, đã có nhiều dự án về công nghiệp hỗ trợ từ các tập đoàn lớn trên thế giới được triển khai tại KCN này. Điển hình là dự án nhà máy sản xuất bố lốp, túi khí ôtô với vốn đầu tư lên tới 1 tỷ USD của Tập đoàn Kolon (Hàn Quốc) nhằm cung cấp nguyên liệu cho ngành sản xuất ôtô.

Dự án nhà máy chuyên sản xuất bao bì đóng gói vô trùng từ giấy, nhựa và nhôm để đóng gói thực phẩm của Công ty Cổ phần Tetra Park Bình Dương (Singapore), có vốn đầu tư đăng ký 124 triệu USD tại KCN VSIP II.

Câu chuyện ưu tiên thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ của Bình Dương là một điểm sáng với kỳ vọng tạo sự lan tỏa sang các địa phương trên cả nước.