Xuất hóa đơn điện tử bán lẻ xăng dầu: Tại sao doanh nghiệp vẫn chần chừ?

Tránh thất thu thuế

Từ 1/7/2022, Nghị định 123 của Chính phủ quy định về hóa đơn, chứng từ đã chính thức có hiệu lực. Có thể nói việc áp dụng hóa đơn điện tử từ lâu đã được Chính phủ khuyến khích áp dụng với 2 mục tiêu chính là để người nộp thuế nhận được những lợi ích lâu dài và thứ hai là để ngăn chặn thất thu thuế nhà nước. Một ví dụ đơn giản như việc khi đi mua hàng hóa vô tình không lấy hóa đơn chính là việc tiếp tay cho hành vi gian lận thuế gây thất thu thuế cho nhà nước.

Quét mã giao dịch và nhập các thông tin cần thiết sau khi mua xăng chỉ mất chưa đầy 30 giây, hoá đơn điện tử đã được người bán phát hành và gửi cho người tiêu dùng. Với hoá đơn điện tử này, khách hàng sẽ quản lý, đối chiếu được giao dịch.

Anh Ngô Quốc Thịnh - người tiêu dùng cho hay: "Tôi nhớ Petrolimex đã triển khai phát hành hóa đơn theo từng lần bán hàng từ tháng 5/2023. Việc phát hành hóa đơn rất nhanh chóng, thuận tiện, thông tin mua hàng lấy trực tiếp từ cột bơm, đảm bảo tính chính xác, minh bạch".

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam đã tiên phong triển khai hóa đơn điện tử trên toàn hệ thống. Qua thời gian thực hiện mang lại kết quả minh bạch hơn trong hoạt động của doanh nghiệp.

"Nếu trước đây tần suất phát hành hoá đơn của chúng tôi là khoảng 25 triệu hoá đơn mỗi năm thì hiện nay khi thực hiện Nghị định 123 thì chúng tôi tính toán đã phát hành là trên 1 tỷ hoá đơn trong một năm", ông Lưu Văn Tuyên - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn xăng dầu Việt Nam cho hay.

Tình trạng kinh doanh không xuất hóa đơn đỏ để trốn thuế VAT diễn ra khá phổ biến bởi thói quen không lấy hóa đơn khi mua hàng của người tiêu dùng. Các đơn vị kinh doanh dễ dàng trục lợi từ điều này. Như vậy, để chống thất thu thuế và quản lý tốt hoạt độngkinh doanh xăng dầu, việc triển khai hóa đơn điện tử là giải pháp hiệu quả trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Tài Hải - Phó Cục trưởng Cục Thuế doanh nghiệp lớn, Tổng cục Thuế cho biết: "Đảm bảo thực hiện đúng quy định tại khoản 4 Điều 9 Nghị định số 123 của Chính phủ quy định về hóa đơn chứng từ. Qua đó hạn chế chống gian lận trong hoạt động kinh doanh bán lẻ xăng dầu, góp phần tạo môi trường kinh doanh xăng dầu minh bạch, bình đẳng, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng".

Triển khai hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng là điều cấp thiết

Tổng cục Thuế cũng cho biết, có tình trạng doanh nghiệp cuối ngày mới xuất hóa đơn tổng bán trong ngày, hoặc xuất một hóa đơn theo tuần, tháng. Thậm chí, bán hàng nhưng không xuất hóa đơn, không kê khai thuế gây thất thu cho ngân sách. Và để ngăn chặn những hành vi này, việc triển khai hóa đơn điện tử theo từng lần bán hàng của các cửa hàng xăng dầu được xem là điều cấp thiết.

Triển khai ngay các giải pháp phù hợp, khả thi, hiệu quả để giám sát chặt chẽ, tăng cường thanh tra, kiểm tra việc phát hành và sử dụng hóa đơn điện tử, nhất là tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu là yêu cầu tại công điện của Thủ tướng Chính phủ mới đây.

Việc quản lý, sử dụng hóa đơn điện được quy định trong Luật Quản lý thuế có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2022. Tuy nhiên, vẫn còn địa phương, doanh nghiệp gặp các khó khăn, vướng mắc trong triển khai hoá đơn điện tử.

Tại một trong những cửa hàng bán lẻ xăng dầu có lượng khách lớn tại Hà Nội, nếu chỉ tính riêng xe ô tô, mỗi ngày cũng có gần 200 lượt xe đổ xăng dầu tại đây. Công việc di chuyển nhiều, anh Tùng là khách hàng thường xuyên sử dụng hoá đơn điện tử từng lần tại cây xăng.

"Mình cần hóa đơn điện tử bên cửa hàng gửi luôn về mail mình rất tiện. Mình chỉ cần cung cấp mã số thuế thôi là có thể ra hết thông tin rất chính xác", anh Tùng cho hay.

Việc tạo thói quen sử dụng, xuất hoá đơn điện tử cho khách hàng đã được thực hiện hơn 5 năm nay trên toàn hệ thống. Ở thời điểm hiện tại chỉ mất hơn 1 phút đồng hồ thì khách hàng sẽ nhận được các hoá đơn điện tử về hộp thư điện tử của mình để có thể tra soát đối chiếu.

Sau hơn 5 năm triển khai hoá đơn điện tử, trung bình một năm doanh nghiệp này xuất hơn 1 tỷ hoá đơn điện tử. Lợi ích từ việc này khá rõ rệt. Tuy nhiên, việc triển khai hóa đơn điện tử tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu cũng có những khó khăn nhất định như chi phí, thói quen người tiêu dùng. Ghi nhận thực tế cho thấy, người đi xe máy chưa có thói quen lấy hóa đơn mỗi lần mua xăng.

"Khó khăn là ở các cửa hàng vùng sâu, vùng xa thì vẫn chưa sẵn sàng do nhu cầu của khách hàng. Tuy nhiên chúng tôi đã sẵn sàng để đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng", ông Trần Mạnh Hà - Giám đốc Công ty CP Xăng dầu dầu khí Hà Nội (PVOil Hà Nội) cho hay.

Các chuyên gia cũng đánh giá, hầu hết các đơn vị lớn đều có việc tổ chức triển khai rốt ráo. Nhưng cũng nhấn mạnh rằng, việc chuyển đổi số có hiệu quả cũng cần đưa chi phí chuyển đổi số này vào trong cơ cấu giá thành xăng dầu.

Công điện của Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài chính cùng các bộ ngành, địa phương xử lý nghiêm việc không lập hóa đơn điện tử tại các cửa hàng bán lẻ xăng dầu.

Theo ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, đa số các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu lại chưa sẵn sàng phát hành hoá đơn điện tử theo từng lần bán là do hiện nay đa số mọi người sử dụng xe là cá nhân nên không có nhu cầu về hóa đơn.

"Chính vì lý do đó trong nhiều năm các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu chỉ phát hành hóa đơn, kể cả hóa đơn điện tử cho đối tượng cho doanh nghiệp mà họ có yêu cầu về hóa đơn trị giá gia tăng", ông Bùi Ngọc Bảo cho hay.

Cũng theo ông Bùi Ngọc Bảo, đối với Nghị định 123 và Thông tư 78 mặc dù có những hướng dẫn rất cụ thể nhưng những hướng dẫn này không bao trùm được những hoạt động mang tính đặc thù của kinh doanh xăng dầu. Chính vì lý do đó nhiều doanh nghiệp xăng dầu cũng chờ đợi sự hướng dẫn thêm bởi những quy định trong Thông tư 78 cũng chưa phù hợp với thực tế tình hình kinh doanh xăng dầu.

Quy trình xuất hóa đơn tại các cửa hàng xăng dầu gần như không thông dụng bởi sự phức tạp, thủ công và mất thời gian cho cả người bán và người mua xăng dầu. Nên xảy ra tình trạng ai cần hóa đơn thì viết. Chính điều này tạo điều kiện cho sự gian lận trong việc hợp thức hóa hóa đơn lĩnh vực xăng dầu.

Do vậy, việc áp dụng hóa đơn điện tử trên từng lần bán xăng dầu sẽ giúp tăng cường kiểm soát phát hành hóa đơn cũng như quản lý doanh thu và thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, ngăn chặn tình trạng trốn thuế, gian lận trong kinh doanh xăng, hạn chế tình trạng dầu lậu, kém chất lượng… và đảm bảo công bằng cho những doanh nghiệp làm ăn chân chính.