Món quê: Canh chua cá úc, vừa múc vừa chan, no bụng đói con mắt

Sông Thu Bồn là lưu vực sông lớn nhất tỉnh Quảng Nam mang nhiều huyền thoại dân gian và chứng tích hào hùng, chảy giữa những cánh rừng đại ngàn hoang dã cánh tây - nam Quảng Nam rồi chảy qua phố cổ Hội An, đổ ra biển Cửa Đại với chiều dài gần 200km.

Ảnh minh họa.

Nhiều đoạn trên sông, có những phận đời đã mưu sinh mãi miết với dòng chảy Thu Bồn, vẫn thầm lặng với nghề đánh cá hoặc chèo những chuyến đò ngang gắn liền với cuộc mưu sinh trên sông nước, đời người…

Tùy theo mùa, tùy theo đoạn sông nước lợ, nước ngọt; sông Thu Bồn là nơi có hầu hết các loại cá sinh sống như cá tràu, cá trê, cá chình, cá mòi, cá ngạnh, các leo, các bống, cá ngát, cá úc... Song, người dân rất thích các món ăn từ cá úc do ngư dân hai bên bờ sông chế biến.

Cá úc có thân hình tương đối dài với 2 ngạnh hai bên lườn và 1 ngạnh trên lưng rất bén. Lưng màu xám bạc hoặc xám tro, hai bên thân màu sáng hơn và càng về phần bụng càng chuyển dần sang màu trắng bạc.

So với các loại cá da trơn, cá úc hiếm hơn. Cư dân sống hai bên bờ sông Thu Bồn thường chế biến các món ăn đặc sắc từ cá úc như nướng, chiên, kho nghệ, kho tương, kho sả ớt, kho tiêu, nấu cháo, nấu canh chua…

Cá úc làm món nướng rất thơm ngon, được chế biến như sau: Cá úc làm sạch, để ráo, rồi dùng dao khứa xéo trên hai bên thân cá, sau đó ướp với nước mắm, mì chính, mẻ, nước cốt gừng, nghệ khoảng mười phút cho cá thấm gia vị. Sau đó xâu vào que hay đặt trên vỉ nướng cá trên than hồng.

Thi thoảng phết một lớp dầu phộng lên hai bên thân cá. Khi cá chín, chuyển qua màu vàng, dậy lên mùi thơm quyến rũ là được. Cá úc nướng có thể ăn kèm với bún, cuốn bánh tráng với các loại rau: khế, chuối chát, dưa leo, các loại rau thơm kèm với nước mắm chanh, gừng, ớt, tỏi.

Đặc biệt, cá úc nấu canh chua là một món ăn thơm ngon giải nhiệt, bổ dưỡng được nhiều người ưa chuộng, nhất là trong mùa hè. Canh chua cá úc được chế biến như sau: Làm sạch cá bằng tro bếp, sau đó ngâm cá trong giấm để sạch nhớt và mất mùi tanh, rửa sạch, mổ bụng.Tiếp thepo cắt từng khúc vừa ăn (nếu cá lớn) để ráo, ướp gia vị cho thấm, sau đó phi thơm dầu phộng với hành tím băm rồi cho nghệ tươi và cà chua vào xào lấy nước màu.Tiếp tục cho cá úc và măng chua, khế, dứa (thơm) xắt vào. Một lát sau cho nước dùng vừa đủ vào nấu tiếp. Khi canh chín nhắc xuống, nêm gia vị vừa ăn và bỏ thêm ớt chín, rau hỗ điếc, ngò tàu, hành lá cho thơm.

Trên bát canh cá úc có màu đỏ của ớt và cà chua, màu xanh của rau thơm, màu vàng của dứa và trứng cá, màu trắng ngà của măng chua trông rất bắt mắt. Khi ăn, vị ngọt chua của nước, vị béo thơm của cá, vị cay của ớt, vị đặc trưng của măng chua hoà quyện với nhau làm món ăn rất thơm ngon và cực kỳ hấp dẫn trong những ngày hè.