Nguy cơ tiềm ẩn khi thường xuyên sử dụng thực phẩm siêu chế biến

Thực phẩm siêu chế biến là những loại thực phẩm được chế biến công nghiệp, thức ăn sẵn, đang được ưa chuộng hiện nay.

Thực phẩm chế biến sẵn thường có từ 5 thành phần trở lên, bao gồm muối, đường, chất chống oxy hóa, chất ổn định, bảo quản. Trong thực phẩm siêu chế biến, từ bánh kẹo cho đến những loại súp đóng hộp có chứa nhiều hương vị nhân tạo, chất phụ gia, nhưng rất khó để nhận ra và không thể đọc được trong danh sách các thành phần gây hại sinh ra qua quá trình chế biến có trong thực phẩm đó.

Ảnh minh họa

Thực phẩm siêu chế biến rất hấp dẫn bởi vì chúng thường rẻ hơn và ngon miệng do có lượng đường, muối và chất béo bão hòa cao; được bán rộng rãi trên thị trường, có thể ăn ngay, và thời hạn sử dụng dài.

Tuy tiện lợi và ngon miệng, nhưng việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến - bao gồm bánh mì tinh chế, bánh kẹo và thịt chế biến, các loại đồ hộp... có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh béo phì, tăng huyết áp và ung thư.

Dưới đây là một số tác hại của việc thường xuyên ăn thực phẩm siêu chế biến:

Có thể gây viêm ruột

Một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã sử dụng thông tin về dinh dưỡng của 116 nghìn người từ 35 đến 70 tuổi, sống ở 21 quốc gia có thu nhập thấp, trung bình và cao. Thời gian theo dõi trung bình là 9,7 năm. Trong thời gian này, 467 người tham gia được chẩn đoán mắc bệnhviêm ruột (IBD), bao gồm bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng.

Ảnh minh họa

Sau khi điều chỉnh các yếu tố tiềm ẩn quan trọng khác, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến siêu tốc có liên quan đến nguy cơ mắc IBD cao hơn. Những người tiêu thụ 5 hoặc nhiều hơn khẩu phần thực phẩm chế biến sẵn, nguy cơ viêm ruột tăng 82% so với những người ăn một khẩu phần thực phẩm chế biến sẵn/ngày.

Ảnh hưởng tới quá trình trao đổi chất

Các chuyên gia vẫn chưa có những nhận định chắc chắn về tác hại của thực phẩm siêu chế biến là do những thực phẩm này chứa hay thiếu những gì. Một số hóa chất, chất bảo quản, chất tạo ngọt - thậm chí cả những chất không chứa calo - có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất.

Ảnh minh họa

Thực phẩm siêu chế biến, mặc dù không phải tất cả chúng, có xu hướng ít chất xơ và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác. Nếu những món ăn nhẹ này thay thế thực phẩm toàn phần trong chế độ ăn uống thì người dùng sẽ bỏ lỡ những chất dinh dưỡng đó và có thể thấy những hậu quả sức khỏe đi kèm với đó.

Tăng nguy cơ béo phì

Ảnh minh họa

Nghiên cứu mối liên quan giữa thực phẩm siêu chế biến với một số vấn đề sức khỏe. Những người ăn nhiều thức ăn này có nhiều khả năng bị béo phì và mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim và bệnh mạch máu bao gồm cả đột quỵ.

Có khả năng mắc ung thư

Một nghiên cứu gần đây thậm chí còn gắn thực phẩm làm sẵn với nguy cơ ung thư. Các nhà nghiên cứu đã theo dõi thói quen ăn uống và hồ sơ sức khỏe của 104.980 người trưởng thành trong 5 năm. Những người ăn nhiều thực phẩm chế biến quá kỹ có nhiều khả năng mắc một số dạng ung thư nhất trong thời gian nghiên cứu.

Ảnh minh họa

Sau đó, các nhà nghiên cứu xem xét nguy cơ ung thư dựa trên số lượng khẩu phần ăn trung bình mỗi ngày trong 5 năm. Đối với mỗi mức tăng 10% lượng thực phẩm chế biến quá kỹ, thì nguy cơ ung thư tổng thể tăng 12%. Đó là sự khác biệt giữa người ăn toàn bộ Twinkie mỗi tuần trong 5 năm và người ăn toàn bộ Twinkie cộng với một miếng khác mỗi tuần trong cùng một khoảng thời gian. Có thể do nguy cơ mắc các bệnh này mà các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ăn nhiều thực phẩm chế biến quá kỹ tương đương với cuộc sống ngắn hơn.

Không đáp ứng đủ dinh dưỡng như thực phẩm toàn phần

Một số nghiên cứu phát hiện ra rằng thực phẩm siêu chế biến, bất kể hàm lượng chất dinh dưỡng của chúng là bao nhiêu, đều không đáp ứng được như thực phẩm toàn phần. Điều đó có thể giải thích kết quả của một thí nghiệm gần đây, với nghiên cứu tiến hành ở 20 người trưởng thành khỏe mạnh trong phòng thí nghiệm dưới sự giám sát chặt chẽ trong 28 ngày. 10 người trong số họ nhận được chế độ ăn kiêng chủ yếu là thực phẩm chế biến cực nhanh, bao gồm bánh mì trắng, thịt ăn trưa, lát pho mát, khoai tây chiên và đồ uống ăn kiêng có đường nhân tạo. 10 người còn lại nhận được cùng một lượng calo, đường, chất xơ, chất béo và carbohydrate trong mỗi bữa ăn, nhưng chỉ ở dạng thực phẩm chưa qua chế biến và chế biến tối thiểu. Họ ăn những món như thịt bò với bông cải xanh, gạo lứt, táo và salad. (Lưu ý: Cần nhiều bông cải xanh và táo để tương ứng với lượng calo trong một bát khoai tây chiên).

Ảnh minh họa

Những người tham gia nghiên cứu chỉ có thể ăn thức ăn được cung cấp. Vào cuối 4 tuần, những người trong nhóm siêu chế biến đã ăn nhiều hơn khoảng 500 calo mỗi ngày so với những người khác. Và họ đã tăng được 2 cân, trong khi những người khác giảm được 2 cân.

Các nhà nghiên cứu không biết chắc chắn lý do tại sao mọi người ăn nhiều hơn đáng kể những thứ đã qua chế biến. Tuy nhiên, dù bằng cách nào thì thực phẩm chế biến quá kỹ cũng dẫn đến ăn quá nhiều và tăng cân.