Trẻ thiếu máu, thiếu sắt vì uống quá nhiều sữa tươi?

Bà Võ Thị Cầm (63 tuổi, ngụ phường Hiệp Bình Chánh, Q. Thủ Đức, TP.HCM) cho biết, khoảng 1 tháng trở lại đây đứa cháu nội 6 tuổi của bà biếng ăn, chậm lớn, ngày càng còi cọc xanh xao, kém linh hoạt hơn so với trước đây. Nhận thấy đó là những biểu hiện bất thường, bà liền đưa cháu đến BV Nhi đồng 2 để khám. Sau khi xét nghiệm, các BS cho biết cháu của bà bị thiếu máu do thiếu sắt, phải uống bổ sung viên sắt theo đơn thuốc và chỉ dẫn của BS.

Bà Cầm chia sẻ: “Ở nhà tôi đều rất chú trọng trong việc ăn uống của cháu, ngày nào cũng đầy đủ thịt, trứng, cá, rau… các món luân phiên nhau. Mỗi ngày, tôi còn cho cháu uống đầy đủ 2 hộp sữa bò tươi. Được biết uống sữa cũng cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và sắt… nhưng không ngờ cháu vẫn bị thiếu máu”.

Cứ khoảng 10 trẻ thì có 1-2 trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt. Ảnh: L.N

Chị Nguyễn Thị Thắm (32 tuổi, quê Đà Nẵng, tạm trú Q. Thủ Đức, TP.HCM) cũng cho hay, con gái chịcàng ngày càng kém ăn, còi cọc, da nhợt nhạt, và hay quấy khóc, cáu kỉnh… nhưng vợ chồng chịcứ chủ quan, nghĩ cháu đang tuổi lớn phát triển chiều cao nên còi cọc, do vậy không đưa con đi khám.

Mấyngày trước, khi đang chơi ở nhà người họ hàng ở Q. 10 thì cháu bị ngã, chấn thương ở đầu gối. Quá lo lắng, vợ chồng chịđưa con vào BV Nhi đồng 1 để kiểm tra, kết quả cháu chỉ bị phần mềm, nhưng BS cho hay cháu có những biểu hiện của thiếu máu, nên khám và điều trị sớm, nếu không trẻ sẽ chậm phát triển, kém linh hoạt và ảnh hưởng tới trí thông minh sau này.

"Kết quả đúng như BS chẩn đoán, con gái tôi bị thiếu máu. BS cho biết ngoài bổ sung viên sắt, sau này chế độ ăn hàng ngày nên cho con ăn nhiều loại thực phẩm giàu chất sắt như thịt bò, hải sản, các loại đậu, quả nhiều vitamin C…”, chị Thắm chia sẻ.

Các BS cho biết, trẻ thiếu máu do thiếu sắt có thể do nhiều nguyên nhân như trong khẩu phần ăn uốngnghèo nàn chất sắt hoặc trẻ ăn với lượng thức ăn nhỏ, không thể cung cấp đủ chất theo nhu cầu của cơ thể; trẻ sinh non thiếu tháng; trẻ mắc các bệnh mạn tính; trẻ bị nhiễm ký sinh trùng đường ruột (nhiễm giun đũa, giun tóc, giun móc, giun kim…); trẻ đi ngoài kéo dài, bị viêm ruột; trẻ sinh ra từ người mẹ thiếu máu trong khi mang thai…

Theo BS Vương Ngọc Thiên Thanh,Khoa Sốt xuất huyết, BV Nhi đồng 1, Giảng viên Bộ môn Nhi -Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, ngoài những nguyên nhân trên, hiện nay nhiều bậc phụ huynh thường lầm tưởng rằng trong thành phần sữa tươi đã chứa chất sắt, việc cho con uống nhiều sữa tươi đã bổ sung đầy đủ chất sắt cho con. Đó là quan niệm sai lầm, thậm chí có thể khiến tình trạng thiếu máu do thiếu sắt của trẻ trầm trọng hơn.

Theo BS Thanh, nghiên cứu tại BV Nhi Đồng 1 năm 2018 cho thấy, có khoảng 82% trẻ trên 12 tháng tuổi bị thiếu máu thiếu sắt được ghi nhận uống hơn 600 ml sữa tươi/ngày. Đặc biệt, ngay cả những trẻ thừa cân béo phì cũng có thể bị thiếu sắt nếu uống sữa tươi quá nhiều.

Theo đó, nguyên nhân được xác định do giữa canxi, photpho trong sữa và sắt có sự cạnh tranh với nhau. Canxi, photpho cạnh tranh hấp thụ với sắt, khiến sắt không được hấp thụ hoặc hấp thụ không đủ. Đối với trẻ em thì tình trạng thiếu máu do thiếu sắt thường xuất hiện ở trẻ em dưới 5 tuổi. Các nghiên cứu đã thực hiện cho thấy tỷ lệ thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em Việt Nam nằm trong khoảng 9 đến 20% tùy địa phương, nghĩa là cứ 10 trẻ thì có 1-2 trẻ bị thiếu máu thiếu sắt.

Một số loại thực phẩm giàu sắt như: thịt đỏ, gan, các loại đậu, cải bó xôi...

BS Thanh khuyến cáo, sữa vẫn là một trong những nguồn dinh dưỡng thiết yếunhưng phụ huynh không nên cho con uống quá nhiều.Theo các chuyên gia dinh dưỡng, hầu hết trẻ em sẽ nhận được đủ lượng canxi và vitamin D nếu uống 300-400ml (khoảng 2 ly) sữa bò mỗi ngày. Phụ huynhcần có chếđộ dinh dưỡng đa dạng bổ sung nhiều thực phẩm giàu sắt cho con.

Khi trẻ có những biểu hiện còi cọc, xanh xao, biếng ăn…, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám, điều trị sớm, nếu không ảnh hưởng đến sức khỏe, trí tuệ của trẻ sau này.