Vì sao tháng 5 âm lịch được gọi là tháng 'cửu độc', khiến nhiều người phải kiêng sợ?

Dân gian tương truyền, tháng 5 âm lịch được coi là tháng Cửu độc, do trong tháng có 9 ngày mà thân thể dễ bị tổn hao nguyên khí.

Cái tên nghe thôi cũng thấy có phần đáng sợ. Theo lời các cụ, trong tháng này có rất nhiều điều phải kiêng kị, nhất là chuyện chăn gối càng nên tránh, không nghe lời mà làm bừa thì hậu họa khôn lường, nhẹ thì sức khỏe hư hao, nặng thì mệnh vong mệnh sát.

Vậy quan điểm trên có chính xác hay không? Bạn đã hiểu gì về tháng 5 “Cửu độc”? Hãy cùng Lịch ngày tốt lần về ngọn nguồn của những quan niệm dân gian để lý giải một cách đúng đắn nhất nhé.

9 quan niệm dân gian và kiêng kị trong tháng Cửu độc

Tháng 5 theo lịch âm có 9 ngày sau được coi là 9 ngày độc trong tháng 5 âm lịch (Cửu độc):

5, 6, 7 và 15, 16, 17 cùng 25, 26, 27. Đây là những ngày mà dân gian đồn đại là thời điểm mà “Thiên địa giao thái cửu độc nhật”, các loại độc trong trời đất cùng tụ lại.

Ngoài ra, còn có ngày 14 âm lịch cùng được liệt vào cấm kị. Trong những ngày này, phải khiêm nhường đoan trang, cấm kị sát sinh, hành lạc, nếu không sẽ tổn hao nguyên khí nghiêm trọng. Cụ thể phân chia các cấp độ "Độc" như sau:

Sơ độc nhật

Mùng 5 tháng 5 âm, tức Tết Đoan Ngọ
Mùng 6 tháng 5 âm
Mùng 7 tháng 5 âm

Trung độc nhật

Ngày 15 tháng 5 âm
Ngày 16 tháng 5 âm
Ngày 17 tháng 5 âm

Mạt độc nhật

Ngày 25 tháng 5 âm
Ngày 26 tháng 5 âm
Ngày 27 tháng 5 âm

Thiên địa giao thái nhật

Ngày 14 tháng 5 âm

Ngày Thiên địa giao thái được tính là thời điểm giờ Tý ngày 14 tháng 5 âm lịch, là lúc mà Tứ thiên vương tuần hành.

Tháng 5 âm lịch là “tháng độc”:

Nam giới phải tiết chế lục dục, ăn uống thanh đạm, không nên ăn đồ chua mà năng ăn đồ có vị đắng để ích gan bổ thận. Nên tĩnh dưỡng, giữ tâm thế an yên, hài hòa.

- Trong tháng 5 âm lịch, con gái đã đi lấy chồng thì nên về nhà đẻ ở một tháng, nhất là trong các ngày Cửu độc.

- Dân gian còn gọi tháng 5 âm lịch là “tháng thối nát”, vì thời điểm này những đồ vải vóc, gỗ hay sợi dễ bị ẩm mốc, thối nát.

- Thời cổ đại, vì cho rằng tháng 5 âm lịch mang nhiều điềm không lành nên gọi là “tháng ác” hay “tháng độc”.

Tháng này trời sinh đủ loại kịch độc, trong đó có 5 loài động vật độc nhất là Rắn độc, Bò cạp, Rết độc, Thằn lằn độc, Cóc độc.

Tương truyền, trong ngày Tết Đoan Ngọ, người ta cắt giấy đỏ thành hình 5 con vật này rồi dán lên cửa sổ, làm “Bùa ngũ độc”, xua đuổi chúng tránh xa nơi người ở.

- Tháng 5 âm lịch, không được cạo trọc đầu, cắt trụi tóc trẻ sơ sinh, bởi trẻ nhỏ trên đỉnh đầu Tín Môn (tức thóp) vẫn chưa hoàn toàn được phong bế.

- Buổi trưa các ngày nên nghỉ ngơi, tốt nhất là ngủ trưa một lát.

- Không nên nghỉ qua đêm ở ngoài trời, lộ thiên. Không ngủ trên đất, đá… dễ bị nhiễm lạnh, cảm phong hàn.

- Quần áo phải giữ sạch sẽ, thường xuyên giặt giũ, nếu không sẽ dễ bị mụn nhọt.

Lý giải khoa học về tháng Cửu độc

- Luận về tiết khí, tháng 5 âm lịch là thời điểm mà dương khí cực vượng, tăng tiến tới đỉnh điểm và bắt đầu sinh phát, người ta gọi đây là thời điểm Thiên địa giao thái cũng chính là chỉ điều này.

Trong vũ trụ, hai nguồn khí âm dương pha trộn vào nhau không thể phân biệt, loài người lại được coi là mang linh khí của vạn vật, do hai nguồn khí âm dương hợp lại mà thành.

Lẽ đương nhiên, khi hai nguồn khí này có sự thay đổi thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thể con người và gây ra đủ loại phản ứng cả tiêu cực lẫn tích cực.

- Trong “Thương Hàn luận” có viết “Biện mạch pháp, vào tiết tháng 5, khi dương khí cực thịnh, tì vị hư lãnh, dương khí nội vi”.

Trong các cổ thư về Đông y, tháng 5 âm lịch thực tế được dùng để chỉ rằng: Từ tiết Mang Chủng, tính cả 3 tháng Tị, Ngọ, Mùi, đây là thời điểm mà dương khí trong cơ thể con người bị phát tán ra ngoài, tất nhiên sẽ khiến cho cơ thể rơi vào tình trạng suy kiệt.

Lúc này, các cơ quan nội tạng bên trong cơ thể sẽ suy yếu, dễ bị nhiễm hàn, tà khí bên ngoài cũng nhân cơ hội mà xâm nhập. Đặc biệt, đây cũng là thời điểm mà vi khuẩn, vi sinh vật sinh sôi nảy nở, phát tán trong không khí. Tiến hành chuyện phòng the vào thời điểm này sẽ làm tổn hao dương khí con người. Nội khuyết âm khí, ngoại tán dương khí, tà khí bên ngoài vượng phát, việc động phòng xảy ra dễ gây bệnh tật.

- Trong các ngày cấm kị, mặt trăng, trái đất, mặt trời đều có sự dịch chuyển khác thường, điều này có ảnh hưởng nhất định đến tâm sinh lý con người.

- Dân gian truyền rằng: “Tháng 5 âm lịch, tháng độc trong năm. Tinh mỏng như nước, giao hợp tất hao tinh. Tháng 11 âm lịch, tinh nồng như keo, giao hợp tất hại thân.”

Trước những lời răn dạy được tổng kết lại qua kinh nghiệm của các bậc cha ông, có lẽ con cháu thời nay, lớn lên trong thời đại khoa học kĩ thuật khó có thể thấy đáng tin.

Tuy nhiên, những thứ thực sự tốt sẽ chẳng bao giờ đến dễ dàng. Người có thành tâm sẽ tìm mọi cách để tìm hiểu được sự thật về cái mà mình có hứng thú. Với những người không công nhận thì có nói nhiều cũng vô ích. Tin hay không tin, điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của bạn!

Nên làm gì trong Cửu độc nguyệt để tránh xui xẻo?

Kiêng chuyện “chăn gối”

Tương truyền, “tháng 5 âm lịch, tháng độc trong năm. Tinh mỏng như nước, giao hợp tất hao tinh”, thế nên trong những điều cần nên làm trong tháng có 9 ngày độc này thì điều đầu tiên cần nhắc đến đó chính là hạn chế chuyện phòng the.

Con gái về nhà đẻ

Theo phong tục dân gian truyền lại thì cứ đến thời điểm này trong năm, con gái đã đi lấy chồng sẽ về nhà mẹ đẻ ở 1 tháng tĩnh dưỡng, nhất là trong các ngày Cửu Độc.

Điều này cũng là nhằm mục đích hạn chế chuyện phòng the giữa vợ chồng để giữ sức khỏe cho cả 2 người.

Ăn uống thanh đạm, giữ tâm bình an

Trong Cửu độc nguyệt, cần ăn uống thanh đạm, chớ dùng quá nhiều đồ dầu mỡ. Giữ tâm an yên, hài hòa, không để sắc dục lôi kéo. Tránh nổi nóng hay u sầu thái quá, cố gắng vui vẻ, suy nghĩ lạc quan, có thế các trường khí mới lưu thông tốt.

Thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ quần áo

Trong thời gian này những đồ gỗ hay vải sợi dễ bị ẩm mốc, thối nát.

Chính vì thế, để xua bớt xui xẻo, trong tháng 5 âm nên thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, lau dọn bàn ghế, tủ bàn, dẹp bỏ những đồ không cần thiết hay rác thải trong nhà để không khí lúc nào cũng được sạch sẽ, trong lành.

Tháng Cửu Độc chớ nên trang hoàng nhà cửa mà dọn dẹp là đủ, bởi khoảng thời gian này trời mưa nhiều, nhiệt độ tăng cao, trời nóng ẩm dễ sinh nấm mốc, vi khuẩn có hại. Trang hoàng nhà cửa, sơn sửa mới khiến các chất hóa học khó tiêu tán, gây hại cho sức khỏe.

Làm bùa xua ngũ độc

Tháng này trời sinh đủ loại kịch độc, trong đó phổ biến nhất là 5 loài động vật mang chất độc trong người như Rắn độc, Bò cạp, Rết, Thằn lằn, Cóc.

Để đối phó với những loài mang kịch độc này, ngoài dọn dẹp nhà cửa, hun cỏ ngải thì người ta còn cắt giấy đỏ làm bùa xua ngũ độc.

Bùa cắt theo hình 5 con vật kể trên bằng giấy đỏ, dán lên cửa sổ, gọi là Bùa ngũ độc. Bùa này có tác dụng xua đuổi những con vật này không dám bén mảng đến nơi người ở.

Chú ý giấc ngủ

Tháng này dễ khiến sinh lực tiêu hao, thế nên vào buổi trưa nên nghỉ ngơi, tốt nhất là chợp mắt 1 lát sau đó thức dậy làm việc.

Buổi tối không nên ở ngoài trời quá muộn, cũng tuyệt đối không được thấy mát mà nằm ngoài trời ngủ, toát mồ hôi rồi lại bị gió thổi, dễ trúng gió. Tốt nhất nên vào trong nhà ngủ, tránh được tà khí bên ngoài, cũng tránh được các loài kịch độc.

Để mắt đến trẻ nhỏ

Tương truyền, vào tháng 5 âm lịch, cha mẹ cần chú ý trông con khi ngủ, không được để con ngủ say lăn từ trên giường xuống đất, nếu không sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của con, con chậm lớn, hay ốm yếu.

Nếu không may trẻ bị ngã xuống giường thì người nhà cần dùng chỉ đỏ hoặc chỉ ngũ sắc xâu 100 hạt gạo hay hạt lúa đeo vào tay cho trẻ đến khi nào chỉ tự đứt thì thôi.

Trẻ sơ sinh không được cạo trọc hay cắt trụi tóc trong thời điểm này, bởi khi đó Tín Môn trên đỉnh đầu, tức thóp của đứa trẻ vẫn chưa hoàn toàn phong bế, mất đi sự bảo vệ của tóc sẽ dễ bị tà khí xâm nhập.

Bài viết mang tính tham khảo.