CEO IPPG Lê Hồng Thủy Tiên: Doanh nghiệp cần cơ chế, chính sách đột phá để vượt khó

6 rào cản điển hình

Tại phiên tọa đàm “Tăng cường nội lực, khơi thông nguồn lực, hỗ trợ doanh nghiệp vượt khó” sáng 19/9 tại Hà Nội, ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng thư ký, Trường ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, các doanh nghiệp (DN) Việt Nam đang đối diện với những thách thức to lớn.

8 tháng đầu năm 2023, tổng số DN đăng ký thành lập mới và tái gia nhập thị trường là 149,4 nghìn DN. Trong khi đó, số DN rút khỏi hoặc tạm thời rút khỏi thị trường tăng đến 15,6% so với cùng kỳ năm ngoái lên tới 124,7. Con số 8 tháng năm nay đã cao hơn tổng số DN rời khỏi thị trường cả năm của các năm từ 2018 - 2021, gần bằng giá trị cả năm 2022. Đây là một chỉ báo quan trọng cho thấy “sức khoẻ” của khu vực DN đáng báo động.

Sức khỏe của nền kinh tế và DN còn thể hiện qua một chỉ số khác là xuất, nhập khẩu. 8 tháng đầu năm nay, lần đầu tiên sau nhiều năm, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam đã giảm so với cùng kỳ năm trước. Sự suy giảm này thể hiện rõ ở các sản phẩm xuất khẩu chủ chốt của Việt Nam từ sản phẩm dệt may, điện tử, đồ gỗ cho đến thuỷ hải sản…

“Những con số trên thể hiện phần nào bức tranh khó khăn của nền kinh tế và các DN trong giai đoạn gần 1 năm vừa qua”, ông Tuấn đánh giá.

Theo ông Tuấn, cộng đồng DN Việt Nam phải đối diện với 6 rào cản điển hình. Đó là chất lượng cơ sở hạ tầng chưa theo kịp nhu cầu phát triển kinh tế. Việc tiếp cận các nguồn lực sản xuất kinh doanh cơ bản chưa thực sự thuận lợi. Chi phí sản xuất kinh doanh cao làm giảm sức cạnh tranh của DN. Chất lượng quy định pháp luật và thực thi pháp luật cần tiếp tục được cải thiện. Các DN sản xuất nội địa chưa phát triển mạnh mẽ và thiếu cơ chế hỗ trợ hiệu quả. Còn DN tư nhân trong nước còn gặp bất lợi so với DN xuyên biên giới.

Cần chính sách đột phá

Là đơn vị kinh doanh đa ngành, bà Lê Hồng Thủy Tiên - Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Liên Thái Bình Dương (IPPG) cho biết, nếu như trong năm 2021 - 2022, DN rơi vào khó khăn như đứt gãy chuỗi cung ứng, giãn cách xã hội lạm phát tăng cao, giá xăng dầu tăng, cước vận tải tăng… thì đến năm nay họ lại rơi vào thế bị động khi bị hủy đơn hàng hàng loạt, doanh số sụt giảm.

Do đó, bà Tiên kiến nghị, chính sách thuế tài chính, hỗ trợ lãi vay cần giải pháp cụ thể cho từng nhóm DN, cần có cơ quan độc lập đánh giá để điều chỉnh hỗ trợ một cách hiệu quả hơn.

Lãnh đạo Tập đoàn IPPG cũng đề xuất dỡ bỏ những rào cản đối với DN, rà soát những quy định thiếu thực tế, không đặt ra những quy định cao hơn khu vực, thế giới hoặc cao hơn mức cần thiết để tránh lãng phí nguồn lực DN.

“Không phải DN muốn “chậm lớn” mà nhiều DN chân chính, đầu tư tìm tòi, học hỏi để lớn và trưởng thành một cách vững chắc nhưng còn vướng cơ chế, thiếu chính sách mang tính chiến lược bền vững. Các DN cần cơ chế, chính sách đột phá nhằm tăng cường nội lực và vượt khó", bà Lê Hồng Thủy Tiên nhấn mạnh.

Phải có giải pháp đặc thù

Đề cập đến chính sách hỗ trợ DN phát triển, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI cho rằng, cần đặc biệt quan tâm tới phát triển các thị trường, như thị trường tín dụng, thị trường trái phiếu và thị trường bất động sản.

Ngoài ra, cần phải quan tâm đến việc hỗ trợ DN tiếp cận và mở rộng thị trường quốc tế, khai thác các hiệp định thương mại mà Việt Nam đã ký kết. Khai thông các nguồn lực cho DN phát triển.

Hiện nay trật tự chuỗi cung ứng đã thay đổi, đang có sự dịch chuyển về dòng vốn và công nghệ cũng như các xu thế phát triển mới của thế giới, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số đang tạo ra cơ hội cho nước đi sau như Việt Nam. Chúng ta phải tranh thủ cơ hội này để thu hút mạnh mẽ hơn nguồn lực FDI vào Việt Nam.

Ở góc độ cơ quan quản lý, đề cập về khó khăn tiếp cận vốn, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú đánh giá, lãi suất như hiện nay không phải là còn cao. Vấn đề làm sao tiếp cận được tín dụng thì phải nhìn từ hai phía. Bản thân DN cũng phải cơ cấu lại. Phía ngân hàng phải có điều kiện vì vay tín dụng là khoản vay có hoàn trả, không phải khoản cấp phát. Phải có điều kiện tối thiểu để bảo đảm an toàn cho khoản vay cũng như an toàn cho các tổ chức tín dụng.

Về vấn đề này, GS,TS Tô Trung Thành (Đại học Kinh tế quốc dân) phân tích, hơn 90% DN Việt Nam có quy mô vừa và nhỏ. Kết quả các cuộc điều tra cho thấy, phần lớn trong các điều tra cho thấy khó, rất khó, gặp rất nhiều phiền hà trong tiếp cận các gói hỗ trợ.

Điều này xuất phát từ hai bên. Bản thân DN vừa và nhỏ có quy mô nhỏ, không có chuẩn mực kế toán, tiêu chuẩn kế toán, liên quan tới tài sản bảo đảm. Bản thân ngân hàng cũng không thể hạ chuẩn cho vay vì phải bảo đảm chuẩn về an toàn.

Theo chuyên gia này, khó khăn lớn nhất với DN là thủ tục hành chính, quy trình tiếp cận các gói hỗ trợ, chính sách hỗ trợ.

“Để các chính sách đến được với DN thì điểm quan trọng nhất là cần phải cải cách, xử lý minh bạch về đối tượng cũng như giảm thiểu thủ tục, quy trình tiếp cận được các gói hỗ trợ. Cần phải có giải pháp mang tính đặc thù có thể hỗ trợ được DN vừa và nhỏ”, ông Thành kiến nghị.

Để các chính sách có thể bao phủ được các đối tượng thực sự cần hỗ trợ thì cần phải tinh chỉnh chính sách hơn nữa theo quy mô cũng như theo ngành nghề.

Ngoài ra, cần tập trung hơn nữa vào các ngành, khu vực có độ lan tỏa đến các ngành, lĩnh vực khác của nền kinh tế. Từ đó mới có thể sử dụng các nguồn lực một cách hiệu quả nhất trong quá trình khôi phục tổng cầu trong giai đoạn hiện nay.