Giải pháp nào giúp hiện thực hóa mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030?

Đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) nêu rõ, trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn tiếp tục gia tăng, hoạt động sản xuất kinh doanh còn gặp nhiều trở ngại. Điều này tạo thêm áp lực cho việc thực hiện mục tiêu đến năm 2030 có 2 triệu doanh nghiệp hoạt động, theo tinh thần của Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.

Trả lời câu hỏi về giải pháp cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu này, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định đây là một nhiệm vụ có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện khát vọng phát triển kinh tế mạnh mẽ của đất nước, nhưng cũng đầy thách thức trong bối cảnh hiện nay. Riêng trong 5 tháng đầu năm 2025, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn ở mức cao, cho thấy những khó khăn đang bào mòn sức chống chịu của cộng đồng doanh nghiệp.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, Bộ Tài chính đang tập trung vào ba nhóm giải pháp căn cơ.

Thứ nhất, kiến tạo môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi. Cụ thể là tiếp tục cắt giảm thực chất các thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ, cải cách điều kiện kinh doanh để giảm rào cản gia nhập và hoạt động trên thị trường. Song song đó là đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý nhà nước, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp khi tiếp cận dịch vụ công, đặc biệt trong lĩnh vực thuế và hải quan.

Thứ hai, thúc đẩy chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp. Hiện nay, cả nước có trên 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, là lực lượng tiềm năng để hiện thực hóa mục tiêu tăng quy mô doanh nghiệp. Bộ Tài chính đang hoàn thiện khung pháp lý để thu hẹp khoảng cách giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp về mặt quản trị, kế toán, tài chính. Đồng thời triển khai chính sách bỏ thuế khoán từ năm 2026, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm, miễn thuế môn bài, cung cấp phần mềm kế toán và nền tảng số miễn phí... nhằm thúc đẩy quá trình minh bạch hóa, chuyên nghiệp hóa hộ kinh doanh.

Thứ ba, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Nhóm giải pháp này sẽ tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn trong tiếp cận đất đai, tín dụng, công nghệ, thị trường và phát triển nguồn nhân lực. Đây là các yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp tăng khả năng thích ứng, giảm nguy cơ rút lui khỏi thị trường trong bối cảnh nhiều biến động hiện nay.

Đề cập chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp tư nhân, hộ và cá nhân kinh doanh thực hiện dự án xanh, tuần hoàn, đại biểu Hoàng Quốc Khánh (Lai Châu) cho biết cử tri rất kỳ vọng nhưng cũng lo ngại về khâu thực thi, bởi trước đó chính sách tương tự theo Nghị quyết 43 chỉ đạt tỷ lệ giải ngân 3,05%.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho rằng, hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi xanh là cần thiết trong bối cảnh hội nhập sâu, song tiếp cận tài chính xanh – đặc biệt với khối doanh nghiệp vừa và nhỏ – vẫn là rào cản lớn. Theo Nghị quyết 198, các đối tượng này được hỗ trợ lãi suất 2%/năm, nhưng để chính sách đi vào thực tiễn, cần giải quyết ba vấn đề:

Thứ nhất, văn bản hướng dẫn phải rõ ràng, khả thi. Bộ Tài chính đã báo cáo Chính phủ ban hành Nghị quyết 138, định hướng thực hiện qua hai kênh: các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách và hệ thống ngân hàng thương mại. Cả hai kênh này đều đang được gấp rút xây dựng Nghị định hướng dẫn với quy trình minh bạch, điều kiện thụ hưởng rõ ràng, thủ tục đơn giản.

Thứ hai, bảo đảm bố trí đủ nguồn lực thực hiện, bao gồm bổ sung vốn cho các quỹ như Quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ bảo vệ môi trường, Quỹ đầu tư phát triển địa phương, đồng thời hỗ trợ các ngân hàng thương mại trong triển khai chính sách

Đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) cho rằng, kinh tế tư nhân đông nhưng chưa mạnh, nguyên nhân là thể chế còn bất cập, chồng chéo, chưa tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển. Quốc hội đã ban hành nhiều nghị quyết tháo gỡ các thể chế, vấn đề còn lại là triển khai thực hiện. Ông đề nghị Bộ trưởng nêu những luật nào cần sửa và việc thực hiện thế nào để bảo đảm kinh tế tư nhân đột phá phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, các nghị quyết của Trung ương và Quốc hội thể hiện các chính sách giải pháp tổng thể, toàn diện phát triển kinh tế tư nhân. Bộ Tài chính đã nghiên cứu, đưa ra ba nhóm nhiệm vụ. Với vấn đề đã rõ, có tác động lớn đến doanh nghiệp, doanh nhân mà chưa thuộc phạm vi sửa đổi của luật, đã được thể chế hóa tại Nghị quyết 198.

Các nhóm vấn đề đã được Chính phủ giao các bộ ngành triển khai rà soát, xây dựng ban hành các văn bản pháp luật với 6 quan điểm là "rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm và rõ thẩm quyền". Kỳ họp thứ 10 tới, Chính phủ sẽ trình Quốc hội sửa đổi các luật còn lại liên quan đến doanh nghiệp đảm bảo toàn diện.