Hành động quyết liệt để gỡ 'thẻ vàng' IUU

DNVN - Trước đợt kiểm tra của Ủy ban châu Âu (EC) vào tháng 10 tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì phiên họp Ban Chỉ đạo Quốc gia, đưa ra những chỉ đạo mạnh mẽ, yêu cầu một cách tiếp cận căn cơ, tổng thể và xác định mục tiêu gỡ bỏ "thẻ vàng" trong năm 2025, xem đây là nhiệm vụ cấp bách của cả hệ thống chính trị.

Tạo đòn bẩy cho doanh nghiệp SME vì mục tiêu tăng trưởng hai con số / Vì sao doanh nghiệp Việt chật vật vào chuỗi cung ứng toàn cầu?

Nhìn thẳng vào tồn tại, quyết liệt hành động

Ngày 23/9, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), đã chủ trì Phiên họp lần thứ 14 của Ban Chỉ đạo. Phiên họp được kết nối trực tuyến tới 21 tỉnh, thành phố ven biển, với sự tham dự của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và địa phương.

Phiên họp diễn ra trong bối cảnh ngành thủy sản Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn khi đoàn kiểm tra của EC sắp có chuyến làm việc tại Việt Nam. Các đại biểu đã thẳng thắn đánh giá thực trạng, chỉ rõ những tồn tại, vướng mắc và trách nhiệm của từng cơ quan, địa phương trong nỗ lực gỡ cảnh báo "thẻ vàng".

Sau gần 8 năm triển khai các biện pháp chống khai thác IUU, Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Với quyết tâm chính trị cao, hành lang pháp lý đã được củng cố, hoàn thiện, tiêu biểu là Nghị quyết số 04 năm 2024 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao quy định xử lý hình sự một số hành vi vi phạm IUU.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp lần thứ 14 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU. Ảnh: VPG.

Công tác quản lý đội tàu đã có chuyển biến tích cực. Đến nay, 99% tàu cá (28.083/28.354 tàu) đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Việc điều tra, xử lý vi phạm được thực hiện quyết liệt hơn, từ đầu năm 2024 đến nay đã xử phạt hành chính 26 tàu và khởi tố hình sự 8 vụ. Nhờ đó, số lượng tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài trong 9 tháng đầu năm đã giảm so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn còn tồn tại, gây ảnh hưởng xấu đến hình ảnh quốc gia và nỗ lực chung của cả nước. Việc kiểm soát tàu cá không đủ điều kiện hoạt động vẫn chưa triệt để, trở thành điểm nghẽn lớn cản trở quá trình gỡ "thẻ vàng".

Cách tiếp cận tổng thể và 5 mục tiêu xuyên suốt

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chống khai thác IUU không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn liên quan đến chủ quyền quốc gia, đời sống người dân và uy tín đất nước. Thủ tướng yêu cầu phải thay đổi tư duy, có cách tiếp cận căn cơ, bài bản, tổng thể chứ không đối phó.

"Chúng ta giải quyết vấn đề này vì lợi ích lâu dài của Việt Nam, của nhân dân, góp phần bảo vệ độc lập, chủ quyền và danh dự quốc gia", Thủ tướng khẳng định.

Theo Thủ tướng, nguyên nhân của những tồn tại là do một số cấp ủy, chính quyền, nhất là người đứng đầu còn lơ là, buông lỏng; ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế; hạ tầng nghề cá chưa đáp ứng yêu cầu.

Thủ tướng đã đề ra 5 mục tiêu toàn diện, xuyên suốt, bao gồm: thiết lập lại trật tự quản lý đội tàu chặt chẽ, nghiêm minh; phát triển nghề cá bền vững, an toàn, đúng pháp luật quốc tế; chuyển đổi cơ cấu từ khai thác sang nuôi trồng, chế biến để tạo sinh kế bền vững và bảo vệ nguồn lợi; bảo vệ hình ảnh, uy tín, danh dự của đất nước; quyết tâm gỡ "thẻ vàng" IUU trong năm 2025; giao nhiệm vụ cụ thể, ấn định thời hạn hoàn thành

Để hiện thực hóa các mục tiêu trên, Thủ tướng đã giao hàng loạt nhiệm vụ cấp bách với thời hạn rõ ràng. Đáng chú ý, một Tổ công tác đặc biệt do thứ trưởng Bộ Công an làm tổ trưởng sẽ được thành lập để xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm hình sự, hoàn thành trước ngày 15/10.

Thủ tướng yêu cầu số hóa toàn bộ công tác quản lý tàu cá, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, giao Tập đoàn Viettel triển khai và hoàn thành trước ngày 15/10. Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm trực tiếp trước Chính phủ, xử lý dứt điểm tình trạng tàu cá "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép) trước thời hạn này.

Bộ Quốc phòng được giao nhiệm vụ tăng cường tuần tra, kiểm soát 100% tàu cá ra vào cảng, xử lý nghiêm các hành vi mất kết nối VMS. Bộ Công an tập trung điều tra, triệt phá các đường dây môi giới đưa tàu cá đi khai thác bất hợp pháp. Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng phải quan tâm, chăm lo đời sống, hỗ trợ chuyển đổi nghề và tạo sinh kế bền vững cho ngư dân.

Với tinh thần "trí tuệ Việt Nam, sức mạnh Việt Nam, uy tín và danh dự Việt Nam", Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường chuẩn bị kỹ lưỡng các nội dung làm việc với đoàn EC, thể hiện thiện chí và quyết tâm cao nhất của Việt Nam trong việc xây dựng một ngành thủy sản minh bạch, trách nhiệm và bền vững.