Phát triển bền vững: Lối đi nào cho doanh nghiệp nhỏ và vừa?

Chiến lược toàn diện của các "ông lớn"

Các doanh nghiệp lớn không chỉ xem phát triển bền vững là một phần của trách nhiệm xã hội, mà còn là động lực cốt lõi cho sự tăng trưởng. Họ đang đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, đổi mới sáng tạo và xây dựng các mô hình kinh doanh có trách nhiệm trên toàn bộ chuỗi giá trị.

Tại toạ đàm "Thúc đẩy kinh doanh bền vững: Doanh nghiệp đồng hành cùng đất nước trong kỷ nguyên vươn mình" diễn ra mới đây, bà Lê Thị Hồng Nhi - Phó Tổng giám đốc Truyền thông, Đối ngoại & Phát triển bền vững Unilever chia sẻ, doanh nghiệp đã gắn liền hoạt động của mình với các mục tiêu phát triển bền vững quốc gia ngay từ khi có mặt tại Việt Nam. Công ty đã đạt được những thành tựu đáng kể như thu gom và tái chế lượng bao bì nhiều hơn lượng đưa ra thị trường mỗi năm, đồng thời hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050.

Một sáng kiến nổi bật là mô hình hợp tác tại nhà máy Bắc Ninh, giúp giảm khoảng 4.000 tấn CO2 mỗi năm bằng cách vận chuyển chai trực tiếp qua đường ống thay vì xe tải.

Tại Vinamilk, đổi mới sáng tạo là chìa khóa cho chiến lược bền vững. Ông Lê Hoàng Minh - Giám đốc điều hành sản xuất kiêm Trưởng dự án Net Zero cho hay, công ty đã cam kết lộ trình hướng tới Net Zero vào năm 2050.

"Chúng tôi có một khối R&D chuyên nắm bắt xu hướng chuyển đổi xanh và phát triển các sản phẩm mới phù hợp, như dòng sữa hạt có nguồn gốc hoàn toàn từ thực vật. Những cải tiến trong thiết kế bao bì không chỉ thân thiện với môi trường mà còn giúp tiết kiệm khoảng 50 tỷ đồng chi phí mỗi năm. Để bù đắp tác động môi trường, Vinamilk cũng đã khoanh nuôi tái sinh 25 ha rừng tại Cà Mau", ông Minh chia sẻ.

Đối với British American Tobacco (BAT), phát triển bền vững là động lực phát triển. Bà Đỗ Hoàng Anh - Giám đốc Đối ngoại và Phát triển bền vững vùng Đông Á cho biết, công ty đang áp dụng các giải pháp bền vững trên 5 trụ cột: Khí hậu, Thiên nhiên, Kinh tế tuần hoàn, Cộng đồng và Quản trị. Công ty đã giảm được khoảng 17.000 tấn CO2 mỗi năm và triển khai "lò sấy điện" giúp nông dân giảm phát thải. Đặc biệt, hệ thống làm việc tích hợp (IWS) đã giúp các nhà máy tăng hiệu quả sản xuất lên trên 85% và tiết kiệm khoảng 5.200 tỷ đồng chi phí sản xuất.

Doanh nghiệp nhỏ tham gia cuộc đua bền vững thế nào?

Với lực lượng doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đa số tại Việt Nam, câu hỏi làm thế nào để họ có thể tham gia vào cuộc đua bền vững một cách hiệu quả là vô cùng quan trọng. Các chuyên gia và lãnh đạo doanh nghiệp đã đưa ra những khuyến nghị thiết thực và đa chiều.

Bà Đỗ Hoàng Anh - Giám đốc Đối ngoại và Phát triển bền vững vùng Đông Á, British American Tobacco (BAT) cho rằng, điều đầu tiên và căn bản nhất là phải thay đổi tư duy. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần nhìn nhận phát triển bền vững không phải là gánh nặng hay trách nhiệm xã hội đơn thuần, mà là một lợi ích, một con đường tạo ra giá trị lâu dài.

Bà Hà Thu Thanh - Phó Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam cũng khẳng định nguồn lực phi tài chính quan trọng nhất của doanh nghiệp nhỏ và vừa đến từ tư duy và chiến lược. Khi thay đổi tư duy, doanh nghiệp sẽ tạo ra một nguồn lực mạnh mẽ để tiếp cận các cơ hội mới.

Trong khi đó, đại diện Vinamilk khuyến nghị, doanh nghiệp phải tích hợp phát triển bền vững vào chiến lược của chính mình và coi đó là yếu tố cốt lõi.

Bà Lê Thị Hồng Nhi cũng đồng tình khi cho rằng bền vững của doanh nghiệp vừa và nhỏ nên gắn chặt với cơ hội kinh doanh và lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp, tức là điều gì đã tạo ra sự khác biệt của họ. Không nên bỏ qua những yếu tố nhỏ nhưng đặc biệt đã tạo nên bản sắc của doanh nghiệp.

Từ góc độ tài chính, ông Vương Thành Long - Phó Trưởng khối Kinh doanh vốn và tiền tệ, Ngân hàng TMCP Đầu tư & Phát triển Việt Nam (BIDV) khuyên doanh nghiệp nên biến sự bền vững thành sức mạnh cạnh tranh, giúp tạo thêm giá trị cho thương hiệu và dễ dàng tiếp cận vốn hơn. Ông gợi ý doanh nghiệp nên bắt đầu từ những việc nhỏ nhất, như công khai hóa việc tiêu thụ năng lượng.

Từ góc nhìn quốc tế, ông Nico Barito - Đặc phái viên của Tổng thống nước Cộng hoà Seychelles tại ASEAN) nói: "Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, khi bạn nhỏ, bạn phải giữ quy mô nhỏ nhưng chất lượng cao và thu nhập cao. Thay vì sao chép các mô hình lớn, các doanh nghiệp nhỏ và vừa nên tập trung vào việc duy trì chất lượng và bản sắc riêng để tạo ra giá trị độc đáo". Ông lấy ví dụ về các nhà hàng gia đình hay homestay nhỏ ở Seychelles có thể đạt thu nhập rất cao nhờ chiến lược này.

Những chia sẻ trên cho thấy, dù quy mô khác nhau, con đường phát triển bền vững luôn mở ra cơ hội cho mọi doanh nghiệp. Bằng cách thay đổi tư duy, tích hợp bền vững vào chiến lược cốt lõi và tập trung vào thế mạnh riêng, các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá và cùng nhau viết nên một chương mới cho nền kinh tế quốc gia – một nền kinh tế không chỉ thịnh vượng mà còn xanh và bền vững.