Bảo quản máu, an toàn cho sự sống: Vì sao 4 độ C lại là điểm nhiệt độ vàng?

DNVN - Không ít người thắc mắc vì sao người ta lại chọn mức nhiệt độ 4 độ C để bảo quản máu và thực phẩm. Cùng tìm hiểu lý do dưới bài viết sau.

Lần đầu tiên Việt Nam nhân bản thành công lợn ỉ từ tế bào soma / Phát hiện tế bào não còn nguyên vẹn sau 2.000 năm ở Italy

Tính chất đặc biệt của nước ở 4 độ C đã cứu vớt sự sống của nhiều sinh vật.

Theo các nhà khoa học, nước thể hiện một hiện tượng "co lại khi nóng lên và nở ra khi lạnh đi" khi nhiệt độ của nó nằm trong khoảng từ 0°C đến 4°C. Lúc này, liên kết hydro giữa các phân tử nước đạt cực đại, nước đạt mật độ cao nhất ở mức 4 độ C. Dưới nhiệt độ đó, các tinh thể băng bắt đầu hình thành và sự giãn nở thể tích làm mật độ nước giảm xuống. Vào mùa đông lạnh giá, khi bề mặt hồ và sông đóng băng, lớp nước đặc hơn ở nhiệt độ 4°C sẽ chìm xuống đáy, tạo thành một "lớp ấm" ổn định. Đặc tính này của nước giúp các sinh vật sống dưới hồ, sông có thể sống sót qua mùa đông lạnh giá.

Trong khi đó, với y học và nghiên cứu khoa học, 4 độ C là nhiệt độ được ưa chuộng.

Tại các ngân hàng máu, 4°C là "nhiệt độ tối ưu" cho việc lưu trữ máu. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng ở nhiệt độ này, tốc độ phát triển của các vi khuẩn gây nhiễm khuẩn phổ biến như Escherichia coli và Staphylococcus aureus giảm đáng kể, trong khi độ ổn định của màng tế bào hồng cầu và khả năng vận chuyển oxy của chúng vẫn được duy trì hiệu quả. Quan trọng hơn, 4°C sẽ không làm đông máu, nhưng sẽ giảm thiểu sự mất hoạt động của tiểu cầu và các yếu tố đông máu, đảm bảo an toàn cho việc truyền máu.

Với nghiên cứu khoa học, môi trường 4°C có thể làm chậm đáng kể tốc độ chuyển hóa tế bào và ức chế hoạt động của enzyme, do đó ngăn ngừa tế bào bị vỡ hoặc biến tính do quá trình chuyển hóa quá mức.

Tuy nhiên, một số vi khuẩn vẫn hoạt động ở nhiệt độ 4 độ C. Vi khuẩn Listeria gây bệnh kháng lạnh này vẫn có thể sinh sôi chậm ở nhiệt độ 4°C, gây nguy hiểm cho phụ nữ mang thai và những người có hệ miễn dịch suy yếu.