Bí ẩn màu xanh trong bể bơi: Sự kết hợp giữa thiên nhiên và bàn tay con người

Nguyên nhân khiến nước bể bơi có màu xanh

Trái với suy nghĩ của nhiều người, nước bể bơi có màu xanh không phải chủ yếu do hóa chất mà là do hiện tượng quang học tự nhiên:

Nước tinh khiết hấp thụ ánh sáng đỏ và phản xạ ánh sáng xanh, khiến mắt người nhìn thấy màu xanh lam.

Độ sâu của nước càng lớn, hiện tượng tán xạ càng mạnh, màu xanh càng rõ.

Màu nền gạch lát (thường là xanh, trắng hoặc ngọc lam) cũng góp phần tạo cảm giác nước có màu xanh đặc trưng.

Ngoài ra, trong một số trường hợp, đồng sunfat (CuSO₄) được bổ sung vào hồ bơi để ức chế sự phát triển của tảo. Khi hòa tan trong nước, ion đồng có thể khiến nước hơi ánh xanh. Tuy nhiên, đây chỉ là yếu tố phụ, không phải nguyên nhân chính khiến nước bể bơi xanh như nhiều người lầm tưởng.

Ảnh minh họa.

Đồng sunfat trong xử lý hồ bơi - Lợi ích và giới hạn an toàn

Đồng sunfat là chất thường được dùng để kiểm soát tảo trong nước. Ion Cu²⁺ có thể gắn vào protein của tế bào vi sinh vật, ức chế hoạt động của chúng.

Tuy nhiên, nếu nồng độ đồng vượt quá mức cho phép, nó có thể gây độc cho cơ thể người và ăn mòn thiết bị bể bơi. Theo nhiều tiêu chuẩn quản lý, mức khuyến nghị an toàn cho đồng sunfat trong nước hồ bơi nằm trong khoảng 0,25 - 0,5 mg/L, thấp hơn ngưỡng an toàn chung dưới 1-2 mg/L được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) áp dụng cho nước uống.

Điều này cho thấy: một chất hóa học có thể vừa là “thuốc” vừa là “độc”, tùy thuộc vào hàm lượng được sử dụng.

Các chất khử trùng phổ biến trong hồ bơi

Để giữ cho nước hồ bơi trong và an toàn, nhiều loại hóa chất được sử dụng, trong đó phổ biến nhất là các chất khử trùng gốc clo:

Canxi hypoclorit [Ca(OCl)₂]: chứa 25–30% clo hoạt tính, giải phóng axit hypoclorơ có khả năng phá hủy enzyme của vi khuẩn. Đây là chất diệt khuẩn hiệu quả, nhưng dễ bị phân hủy bởi ánh sáng, nhiệt và độ ẩm. Thời hạn bảo quản thường dưới 1 năm.

Clo dioxit (ClO₂): có khả năng khử khuẩn mạnh, ít tạo sản phẩm phụ độc hại hơn clo truyền thống.

Ozon (O₃): là chất oxy hóa mạnh, diệt khuẩn hiệu quả nhưng khó bảo quản và phải tạo trực tiếp tại chỗ.

Axit trichloroisocyanuric (TCCA, còn gọi là “clo mạnh”): dạng viên nén hoặc bột, được dùng rộng rãi nhờ tính ổn định cao.

Mỗi loại hóa chất có ưu nhược điểm riêng, vì vậy việc lựa chọn và phối hợp phụ thuộc vào quy mô hồ bơi và điều kiện vận hành.

Màu xanh của nước bể bơi phần lớn là kết quả của hiện tượng quang học và màu sắc của nền hồ, không phải do hóa chất như nhiều người lầm tưởng. Các chất như đồng sunfat chỉ đóng vai trò phụ trong việc ngăn ngừa rêu tảo.

Trong khi đó, để đảm bảo nước bể bơi an toàn cho sức khỏe, các biện pháp khử trùng bằng clo, clo dioxit, ozon hay TCCA vẫn là lựa chọn chính, với điều kiện được sử dụng đúng nồng độ và quy chuẩn an toàn.

Hiểu rõ về cơ chế này không chỉ giúp người bơi an tâm hơn mà còn góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng hóa chất trong xử lý nước một cách khoa học và an toàn.