Bí mật sinh học đằng sau hiện tượng ngón tay nhăn nheo khi ngâm nước lâu

Khi đi bơi hoặc ngâm mình trong bồn tắm, chỉ sau một thời gian ngắn bạn sẽ nhận thấy các ngón tay và ngón chân bắt đầu nhăn nheo. Đây là hiện tượng quen thuộc, nhưng hiếm ai lý giải được nguyên nhân thực sự.

Ảnh minh họa.

Cách giải thích phổ biến từ trước đến nay cho rằng da nhăn lại là do hấp thụ nước. Thế nhưng, theo nghiên cứu của Guy German - Phó giáo sư khoa Kỹ thuật y sinh tại Đại học Binghamton (New York, Mỹ) - điều này không đúng. Trong một thí nghiệm, ông đã tuyển chọn ba tình nguyện viên, yêu cầu họ ngâm tay trong 30 phút, sau đó quan sát và chú thích các mô hình “đỉnh” và “thung lũng” xuất hiện trên da. Kết quả cho thấy những kiểu mẫu này thường lặp lại khi ngón tay được ngâm lại sau 24 giờ.

Trao đổi với The Conversation, Guy German thừa nhận: “Mọi người thường cho rằng các nếp nhăn này hình thành do da hấp thụ nước, khiến da sưng lên và cong vênh. Thành thật mà nói, tôi cũng từng nghĩ như vậy trong một thời gian dài”.

Theo ông, hiện tượng ngón tay nhăn nheo là do hệ thần kinh tự chủ – hệ thống kiểm soát các hoạt động không tự nguyện như nhịp tim, hơi thở và sự co giãn của mạch máu. Khi bàn tay hoặc bàn chân tiếp xúc với nước trong vài phút, các ống dẫn mồ hôi trên da sẽ mở ra, cho phép nước thấm vào mô. Điều này làm giảm nồng độ muối bên trong da. Các sợi thần kinh ngay lập tức gửi tín hiệu về sự thay đổi này đến não, và hệ thần kinh tự chủ phản ứng bằng cách co thắt các mạch máu dưới da.

Sự co lại của mạch máu khiến thể tích da giảm xuống, tạo nên các nếp nhăn đặc trưng - tương tự như quả nho tươi mất nước và biến thành quả nho khô. Điều đặc biệt là các nếp nhăn này thường xuất hiện theo cùng một kiểu, bởi mạch máu ở ngón tay không thay đổi vị trí nhiều.

Các phát hiện này đã được công bố trên Tạp chí Hành vi Cơ học của Vật liệu Y sinh, đồng thời chỉ ra rằng hiện tượng nhăn nheo không xảy ra ở những người bị tổn thương thần kinh ở ngón tay, càng củng cố thêm vai trò của hệ thần kinh trong cơ chế này.

Ngoài ra, Tiến sĩ German còn cho biết sự nhăn nheo của ngón tay, ngón chân mang lại lợi ích sinh học quan trọng: giúp cầm nắm vật thể dưới nước chắc chắn hơn so với khi da còn mịn. Các nhà nghiên cứu nhận định, đặc điểm này có thể tiến hóa nhằm hỗ trợ con người di chuyển hoặc cầm nắm dễ dàng hơn trong môi trường ẩm ướt, giảm nguy cơ trượt ngã.