Cây kiếm có niên đại 2.000 năm, độc nhất Việt Nam

Kiếm ngắn núi Nưa được tìm thấy dưới chân núi Nưa, xã Tân Ninh, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hoá năm 1961. Theo các nhà khoa học, thanh kiếm này có niên đại từ nền Văn hoá Đông Sơn muộn, cách ngày nay khoảng 2.000 năm.

Kiếm ngắn núi Nưa là hiện vật độc bản (chỉ có một cây duy nhất), dài 46,5 cm; rộng 5 cm; cán dài 18 cm, nặng 620 gram. Kiếm hiện được lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa.

Kiếm có kiểu chuôi và lưỡi hình lá tre, mang đặc trưng phong cách sông Mã. Trong đó, lưỡi hình lá tre, mỏng, hai rìa sắc, nhọn, chắn tay có hình sừng trâu.

Cán kiếm ngắn núi Nưa là khối tượng tròn thể hiện người phụ nữ được đúc liền lưỡi kiếm. Người phụ nữ đứng nhìn thẳng, hai tay khuỳnh chống nạnh đầy uy quyền, đầu vấn khăn hình chóp giống búp hoa sen. Nhiều nhà lịch sử nhận định cán kiếm được trang trí với hình tượng người phụ nữ thời đại Văn hoá Đông Sơn.

Theo các nhà nghiên cứu, kiếm ngắn núi Nưa liên quan sự nghiệp của nữ tướng Triệu Thị Trinh (Bà Triệu). Nó được phát hiện dưới chân núi Nưa, xã Tân Ninh, huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hoá - căn cứ khởi nghĩa của Bà Triệu. Rất có thể hình phụ nữ được khắc trên cán kiếm chính là nữ tướng. Nó còn được gọi là kiếm ngắn cán hình người.

Theo "Đại Việt sử ký toàn thư", năm 248, Bà Triệu là người có sức khoẻ, chí lớn, mưu trí, mới 20 tuổi đã cùng anh trai Triệu Quốc Đạt, người có thế lực ở miền núi Quan Yên, thuộc quận Cửu Chân, đứng lên tập hợp nghĩa sĩ, luyện tập võ nghệ, khởi nghĩa đánh đuổi quân Ngô.

Triệu Thị Trinh là một trong những nữ tướng tiêu biểu. Theo sử sách, mỗi khi ra trận cầm quân đánh giặc, bà thường mặc áo giáp, cài trâm vàng, cưỡi voi chiến, rất oai phong lẫm liệt.