Đội trinh sát 25 tay súng tiêu diệt 5 nghìn quân Đức

Các đơn vị của Tập đoàn quân 51, mới được chuyển từ phía nam cho Phượng diện quân Baltic số 1 đã phát động một cuộc tấn công vào địa bàn quận Shavelsky của tỉnh Coven cũ, gần biên giới với Kurland. Trong thành phần đơn vị tiền phong của Quân đoàn cơ giới Cận vệ số 3 của Trung tướng Obukhov là Lữ đoàn Cơ giới Cận vệ số 9 của Trung tá Cận vệ Sergey Starodubtsev.

Đội trinh sát của Hồng quân cải trang thành lính Đức; Nguồn: historygreatrussia.ru

Ngày 27/7/1944, Trung tá Starodubtsev đã phái một đội trinh sát dưới sự chỉ huy của Đại úy Grigory Galuza vào hậu phương kẻ thù với nhiệm vụ mở đường đột kích cho biệt đội của Trung tá Cận vệ Sokolov. Đội trinh sát gồm 25 tay súng đi trên 3 xe bọc thép BA-64, hai xe tăng T-80 và 3 xe bọc thép SdKfz-251 của Đức. Những chiếc xe bọc thép chở quân này do người Đức lái, là chiến lợi phẩm từ thành phố Molodechno của Belorussia của Lữ đoàn 9.

Khi bị bắt, những người Đức này không chỉ cùng nhau hét lên “Đả đảo Hitler” mà còn tuyên bố rằng, họ là những người chống phát xít bí mật. Biết điều này, Bộ chỉ huy Hồng quân thay vì gửi các tù binh đến các trại tập trung, đã để họ ở lại mặt trận với vị trí trước đây của họ là lái xe. Các chiến sĩ trinh sát của Hồng quân đã thay đổi sang đồng phục của lính Đức và các cây thánh giá Balkan được sơn lên xe BA-64 và T-80 để lính Đức nhầm chúng là chiến lợi phẩm đang phục vụ người Đức.

Các trinh sát rời khỏi vị trí đóng quân của Lữ đoàn tại Meshkuchai khi màn đêm buông xuống và vào lúc 0h30, di chuyển trong đêm dọc theo đường cao tốc Šiauliai - Riga về phía Mitava. Họ đi với tốc độ nhanh nhất. Sau khi đi 37 dặm về phía hậu phương quân Đức, lúc 2h00 ngày 28/7, đội trinh sát tiếp cận thị trấn cũ Janiseks, thuộc Litva.

Trong thành phố này có Lữ đoàn SS số 15 (với 3.866 quân) dưới sự chỉ huy của Fuhrer von Bredov, Tiểu đoàn bộ binh Đức Quốc xã số 62, Đại đội 3 của Trung đoàn Công binh số 4, hai khẩu đội pháo binh và ba khẩu đội súng cối. Tổng số quân của các lực lượng này vào khoảng 5.000 tên. Bộ chỉ huy chung của các đơn vị trong thành phố nằm dưới sự điều hành của tướng cảnh sát Friedrich Eckeln.

Vào tháng 2-4/1943, Eckeln chỉ đạo thực hiện chiến dịch chống du kích mang tên “Mùa đông ma thuật” ở phía bắc Belorussia. Trong suốt chiến dịch, bọn ngụy quyền người Latvia, Litva và Ukraine đã bắn và thiêu vài nghìn dân thường, hơn 10.000 người đã bị đưa sang Đức làm việc.

Người Đức đã biến hai giáo đường cũ thành nhà chứa xe tăng. Bảo vệ ban đêm được thực hiện bởi các cảnh sát Litva từ đội cảnh sát Libau dưới sự chỉ huy của Elsh - một Đại úy người Latvia. Trong số những cảnh sát này, có một người địa phương Juozas Kiselyus - cha đẻ của một diễn viên điện ảnh nổi tiếng Liên Xô trong tương lai. Người Đức chủ yếu ngủ trong các ngôi nhà, chỉ bố trí ở cửa vào Janiseks một trạm kiểm soát nhỏ.

Trung úy Liệt sĩ Anh hùng Liên Xô Ivan Pavlovich Chechulin; Nguồn: wikipedia.org

Bọn lính Đức dường như không có gì phải sợ - mặt trận cách Janiseks gần 40km, và các đơn vị ở đây là lực lượng dự bị. Khi đội trinh sát của Hồng quân đến gần Janiseks, bọn lính gác Đức dừng đoàn xe lại. Khi được hỏi về mật khẩu, tài xế người Đức của chiếc SdKfz-251 đã trả lời rằng nhóm của họ vừa trốn thoát khỏi cuộc vây đuổi của người Nga và không biết bất kỳ mật khẩu nào. Tin vào câu trả lời này, tên trung sĩ trực ban đã ra lệnh mở rào chắn, và đội trinh sát của Hồng quân đi vào thành phố không gặp trở ngại gì.

Khử những tên cảnh sát bảo vệ xe tăng bằng dao găm, các trinh sát bắt đầu cho nổ máy 7 xe tăng Con Hổ và từ trung tâm thành phố đánh thẳng nơi bọn lính Đức đang say giấc. Yếu tố bất ngờ đã phát huy hiệu quả của nó, một số binh sĩ Đức và lính lê dương Baltic, bao gồm lính SS, lo sợ rút lui về Kurzeme. Phần lớn binh lính Đức đã bị biệt đội của Trung tá Sokolov, người đã đến sau nửa giờ bắt giữ. Chiếc cầu bắc qua sông Prezentcia vẫn được bảo toàn nguyên vẹn.

Để lại các xe tăng Con Hổ cho Lữ đoàn 9, nhóm trinh sát và biệt đội tiền phong tiếp tục di chuyển. Vào lúc 4h30 sáng, một đoàn tàu bọc thép của Đức bắt đầu nổ súng vào đội trinh sát trên đoạn giữa các ga đường sắt Dimzas và Platon. Chiếc xe bọc thép dưới sự chỉ huy của trung úy Martyanov đi thoát, không bị bắn, còn xe bọc thép, trong đó có Đại úy Griory Galuza, bị bắn ở khoảng trống và bị rơi xuống một rãnh sâu. Bị đạn bắn thẳng, chỉ huy xe bọc thép, Thượng sĩ Pogodin và lái xe người Đức bị trúng đạn, hy sinh. Trung sĩ Samodeyev và Đại úy Galuza bị thương nặng.

Anh hùng Liên Xô Grigory Galuza; Nguồn: armflot.ru

Trung úy Ivan Pavlovich Chechulin đảm nhận chỉ huy đội trinh sát. Dưới sự chỉ huy của anh, nhóm trinh sát đuổi theo quân địch đang rút lui, đã vượt qua một đoàn xe với bộ binh, và thiết lập một ổ phục kích, nhóm trinh sát đã phá hủy 17 chiếc ô-tô và giết tới 60 tên Đức cùng đồng bọn người Litva và Latvia. Chechulin đã đích thân phá hủy ba chiếc xe bằng lựu đạn. Ba xe kéo, một khẩu pháo và năm xe mô-tô đã bị thu làm chiến lợi phẩm.

Vào lúc 5h30 sáng, cả đội đến vùng ngoại ô Mitava (nay là Jelgava), theo lệnh của Bộ chỉ huy, tổ chức phòng thủ, chờ đợi sự tiếp viện của các lực lượng chính. Tổng cộng, trong cuộc đột kích, đội trinh sát đã vượt qua 80km trong hậu phương địch. Ngày 2/2/1945, Trung úy Chechulin đã anh dũng hy sinh trong một trận chiến đấu gần Priekuli. Chỉ huy của đội Grigory Galuza đã được phong và Ivan Chechulin đã được truy phong Anh hùng Liên Xô vào tháng 3/1945.

Cựu chỉ huy đồn trú, Tướng Eckeln bị quân đội Liên Xô bắt giữ ngày 2/5/1945. Tại phiên tòa ở thành phố Riga, vì tội ác chiến tranh, y đã bị một tòa án quân sự của Quân khu Baltic kết án tử hình và bị treo cổ công khai tại thành phố Riga vào ngày 3/2/1946. Anh hùng Liên Xô Grigory Galuza sống sót qua chiến tranh và qua đời ở Balashikha, gần Moscow, vào năm 2006.