Gia đình nữ Giáo sư được Bác Hồ đặc biệt quý mến: Mẹ là liệt sĩ, bố là Đại tướng lẫy lừng sử Việt

Giáo sư, Tiến sĩ Võ Hồng Anh (1939 - 2009) là nhân vật cực kì nổi tiếng trong ngành toán lý tại Việt Nam nói riêng và trên thế giới nói chung. Năm 1988, bà là người đầu tiên nhận được Giải thưởng Kovalevskaya - giải thưởng cao nhất của Việt Nam về khoa học kỹ thuật dành cho các nhà khoa học nữ.

Không thể phủ nhận rằng, tài năng và những đóng góp to lớn của Giáo sư Võ Hồng Anh có một phần đến từ thân thế của bà. Giáo sư chính là con gái đầu và duy nhất của Đại tướng Võ Nguyên Giáp với Liệt sĩ Nguyễn Thị Quang Thái - em gái ruột của nhà yêu nước Nguyễn Thị Minh Khai. Bà thừa hưởng gene ưu tú khi có cha là vị Đại tướng huyền thoại, thiên tài quân sự và người Anh Cả của QĐND Việt Nam, mẹ là nhà hoạt động cách mạng xuất sắc trong lịch sử dân tộc.

Mẹ mất sớm, bố vì sự nghiệp giành lại độc lập, tự do cho dân tộc mà không thể ở bên cạnh chăm sóc, bà Hồng Anh chủ yếu do ông bà nội, ngoại nuôi dưỡng. Mãi đến năm 1946, bà mới gặp lại bố và phải đến năm 1951, bà mới tiếp tục được gặp lại bố lần hai, sau đó được chính phủ đưa sang Quế Lâm và Khu học xá Nam Ninh, Trung Quốc để học tập. Năm 1954, bà được đưa sang Liên Xô, trở thành học sinh của Trường Thiếu nhi Việt Nam Internat Moskva. Năm 1959, bà tốt nghiệp Phổ thông với Huy chương vàng rồi theo học ngành Vật lý lý thuyết lượng tử, Đại học Tổng hợp Quốc gia Lomonosov Moskva và tốt nghiệp với tấm bằng đỏ (hạng ưu) vào năm 1965.

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành cho Giáo sư Võ Hồng Anh sự quý mến đặc biệt. Mỗi lần sang thăm Liên Xô, Bác đều ghé thăm ngôi trường Thiếu nhi Việt Nam Internat Moskva mà bà Hồng Anh khi đó đang theo học. Bà còn được tập thể tin tưởng giao trọng trách viết và đọc lời chúc mừng Bác, kể cho Bác nghe về tình hình học tập, sinh hoạt của sinh viên Việt Nam tại Xô Viết. Đó là "những kỷ niệm không bao giờ quên" và được bà nhắc lại mãi về sau.

Không phụ sự tin yêu của Bác, Giáo sư Võ Hồng Anh đã có rất nhiều đóng góp trong công tác nghiên cứu và giảng dạy khoa học. Tầm vóc của bà vươn tầm thế giới, trở thành tên tuổi nổi bật khi từng xuất bản trên 50 công trình khoa học được công bố, phần lớn ở nước ngoài, tiêu biểu là cuốn sách về Lý thuyết tương tác của bức xạ cường độ mạnh lên chất rắn được xuất bản ở Nga.

Trước khi đạt được Giải thưởng Khoa học Quốc tế Kovalevskaia vào năm 1988, bà từngđược khen thưởng toàn Viện Liên hợp Nghiên cứu Hạt nhân Dubna khóa 1979-1983. Sau này, Giáo sư cònđược trao tặng Huy chương Vì sự nghiệp Khoa học và Công nghệ và Huy chương Vì sự nghiệp Khuyến học cho những đóng góp của mình trong việc nghiên cứu khoa học và công tác khuyến học.