Hiệu suất bao nhiêu là đủ đối với vaccine ngừa COVID-19?
'360 độ' kỳ thú của các loài động vật có vú / Vì sao lăng mộ Lưu Bị và Tôn Quyền không được khai quật?
Các quốc gia đang nỗ lực tìm ra vaccine ngừa COVID-19 Nguồn: Reuters.
Nước Mỹ đang đặt kỳ vọng vào việc tìm ra vaccine ngừa COVID-19. Thế nhưng, liệu một mình vaccine thôi có đủ để ngăn chặn đà lây lan của đại dịch COVID-19 và giúp thế giới trở lại với cuộc sống "bình thường cũ"? Câu trả lời phụ thuộc vào độ "tốt" của vaccine.
Trong một nghiên cứu được công bố vào ngày 15 tháng 7 trên Tạp chí Y học Dự phòng Hoa Kỳ, những mô phỏng máy tính về hành vi của người dân Mỹ đã được sử dụng, để tìm ra mức độ hiệu quả của vaccine ngừa COVID-19, cũng như số lượng người Mỹ sẽ phải tiêm vaccine để chấm dứt đại dịch.
Nghiên cứu chỉ ra rằng, hiệu suất của vaccine COVID-19 (phần trăm giảm bệnh trong một nhóm người được tiêm chủng so với nhóm chưa được tiêm chủng) có thể sẽ phải cao hơn 70%, thậm chí là 80% trước khi người Mỹ ngừng phụ thuộc vào các biện pháp giãn cách xã hội. Vaccine phòng sởi có hiệu suất từ 95 - 98%, còn vaccine cúm là 20 - 60%. Điều này cho thấy, hiệu suất vaccine thấp, không có nghĩa là vaccine kém hiệu quả, chỉ là các biện pháp giãn cách vẫn cần phải áp dụng ở một số hình thức để đảm bảo an toàn.
Sự quan trọng của hiệu suất vaccine
Vaccine COVID-19 vẫn đang trong quá trình thử nghiệm (Nguồn: Reuters)
Một số giới chức cho rằng nước Mỹ sẽ sớm trở lại như trước khoảng thời gian đại dịch COVID-19 bùng phát, nếu một loại vaccine được tìm ra vào cuối năm nay hoặc đầu năm 2021. Vaccine ngừa COVID-19 hiện vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm ban đầu. Mốc thời gian trên được cho là tương đối "lạc quan".
Thế nhưng, điều đáng quan tâm nhất chính là mức độ hiệu suất của thứ vaccine mà cả thế giới mong đợi này. Mỗi loại vaccine sẽ có cơ chế bảo vệ khác nhau. Các nhà khoa học nhận định điều này tương đương với hiệu suất của chúng. Nếu 100 người chưa phơi nhiễm với virus được tiêm một loại vaccine có hiệu suất 80%, điều đó có nghĩa trung bình 80 người trong số họ sẽ không bị nhiễm virus.
Sự khác biệt giữa hiệu suất và hiệu quả ở chỗ, khái niệm hiệu suất của vaccine được áp dụng khi vaccine được kiểm soát trong các trường hợp nhất định, ví dụ như quá trình thử nghiệm lâm sàng. Khái niệm hiệu quả sẽ được dùng sau khi vaccine được đưa vào sử dụng trong thực tế. Thông thường, mức độ hiệu quả của vaccine sẽ thấp hơn hiệu suất.
Mô phỏng máy tính
Vaccine COVID-19 vẫn đang trong quá trình thử nghiệm. Đây là thời điểm vàng để thiết lập các mức hiệu suất khác nhau của vaccine để kiểm soát quá trình thử nghiệm. Xét về mặt đạo đức, chạy mô phỏng máy tính thực sự là cách duy nhất để thực hiện điều này.
Thông thường, khi có nhiều người tiếp xúc với virus, số ca nhiễm mới mỗi ngày sẽ tăng đều đặn cho đến khi đạt đỉnh và bắt đầu chuyển sang xu hướng giảm dần. Tất nhiên, việc quá trình này kéo dài bao lâu còn phụ thuộc vào virus và cách cơ thể phản ứng với chúng theo thời gian.
Để ngăn chặn đại dịch, số ca nhiễm mới trong ngày phải bằng 0, hoặc ít nhất, phải là con số rất thấp, càng nhanh càng tốt. Nếu đại dịch COVID-19 mới chỉ đang ở giai đoạn đầu và tỷ lệ người mắc virus SARS-CoV-2 gần bằng 0%, phương pháp mô phỏng máy tính cho thấy, mức độ hiệu quả của vaccine phải đạt ít nhất 60% và toàn bộ người dân phải được tiêm chủng để có thể ngăn làn sóng siêu lây nhiễm của COVID-19. Nếu có một số nhóm đối tượng không thể tiến hành tiêm vaccine vì lý do sức khoẻ, tuổi tác, hoặc đơn giản chỉ là "từ chối" được tiêm, viễn cảnh trên sẽ không thể xảy ra.
Một nhà nghiên cứu đang làm việc bên trong phòng thí nghiệm tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc gia của Đại học Chulalongkorn (Nguồn: Reuters)
Nếu chỉ 75% dân số được tiêm chủng, hiệu suất của vaccine phải đạt khoảng 70%. Ngưỡng này thậm chí có thể lên đến 80% để đảm bảo virus không thể tìm thêm đối tượng để lây nhiễm nếu chỉ 60% dân số được tiêm phòng. Số liệu này mô phỏng cho giả định trung bình một người nhiễm virus sẽ lây cho 2,5 người khác. Nếu virus dễ dàng lây lan hơn, vaccine cũng cần phải hiệu quả hơn.
Dịch bệnh càng kéo dài, khả năng đi xuống của số ca lây nhiễm sau khi đạt đỉnh sẽ càng thấp. Thêm vào đó, việc dập tắt đại dịch sẽ càng khó khăn khi ngày càng có nhiều người mắc virus SARS-CoV-2. Vì vậy, khi 5% dân số đã bị nhiễm virus, điều tốt nhất có thể làm là giảm mức đỉnh điểm khoảng 85%. Sự khác biệt giữa 0% và 5% có thể tạo ra hàng triệu ca lây nhiễm. Cho đến nay, khoảng 1% dân số nước Mỹ được xác nhận đã dương tính với virus SARS-CoV-2. Tuy nhiên, giới chức Mỹ ước tính tỷ lệ thực tế còn cao hơn nhiều.
Mức độ hiệu suất từ 60-80%
Nghiên cứu cho thấy, một loại vaccine có hiệu suất chỉ đạt 60% vẫn có thể ngăn chặn đại dịch và cho phép nước Mỹ quay trở lại cuộc sống "bình thường cũ". Tuy nhiên, hầu hết, nếu không muốn nói là tất cả người dân nước Mỹ sẽ phải tiến hành tiêm vaccine. Viễn cảnh này dường như khó có thể xảy ra, bởi theo những cuộc khảo sát gần đây, chỉ có khoảng 3/4 người Mỹ nói rằng họ sẽ chỉ tiêm vaccine nếu chúng được đảm bảo về sự an toàn.
Càng ít người được tiêm chủng, đồng nghĩa với việc hiệu suất vaccine phải đạt ít nhất 80% để các biện pháp giãn cách có thể được nới lỏng hoàn toàn. Đây sẽ là mục tiêu mà các nhà nghiên cứu Mỹ hướng tới trong quá trình phát triển vaccine ngừa COVID-19.
Một lần nữa, phải khẳng định lại rằng, mức độ hiệu suất thấp, không có nghĩa là vaccine kém hiệu quả. Các biện pháp phong toả, cách ly xã hội và đeo khẩu trang vẫn phải tiếp tục cho đến khi một loại vaccine thực sự "đủ tốt" được tìm ra.
Đằng sau cuộc đua trị giá hàng tỷ USD cho vaccine COVID-19
Vaccine COVID-19 phải trải qua nhiều giai đoạn mới có thể được đưa vào sử dụng (Nguồn: Reuters)
Bốn năm. Đây là khoảng thời gian nhanh nhất một loại vaccine được tìm ra, trong khi số khác phải mất tới 10 - 15 năm nghiên cứu. Thế nhưng các nhà khoa học trên toàn cầu đang rút ngắn khoảng thời gian này xuống còn 1 năm, trong nỗ lực chạy đua tìm ra vaccine ngừa COVID-19.
Chi phí cho công cuộc này chưa bao giờ lớn đến thế, lên tới hàng tỷ USD nhằm một mục đích cuối cùng là tạo ra một thứ có thể kiểm soát đại dịch. Trong đó, Mỹ, Trung Quốc và châu Âu là những quốc gia rót lượng tiền lớn nhất. Tuy nhiên, trước khi tất cả người dân đều được tiêm phòng, có rất nhiều việc phải làm, rất nhiều thỏa thuận phải được ký kết.
Dưới đây là cách vaccine được đưa đến tay công chúng, cũng như cách Mỹ, Trung Quốc và châu Âu nỗ lực biến viễn cảnh đó trở thành sự thật một cách nhanh nhất có thể.
Các giai đoạn nghiên cứu vaccine
Một loại vaccine phải trải qua nhiều giai đoạn mới có thể được đưa vào sử dụng. Giai đoạn nghiên cứu và phát triển ban đầu được theo sau bởi một loạt các thử nghiệm tiền lâm sàng và lâm sàng (bao gồm ba giai đoạn). Thông thường mỗi giai đoạn có thể mất ít nhất hai năm để hoàn thành. Tuy nhiên, trong cuộc chạy đua ngăn chặn virus SARS-CoV-2, một số giai đoạn đang được thực hiện song song với nhau, thậm chí là bỏ qua hoàn toàn, chỉ nhằm một mục đích sau cùng là nhanh chóng tìm ra vaccine.
Tiền lâm sàng: Trước khi thử nghiệm trên cơ thể người, các nhà nghiên cứu thường tiêm vaccine cho động vật để đánh giá độ an toàn và xem xét liệu vaccine có kích hoạt phản ứng miễn dịch hay không. Nhưng đối với quá trình tìm kiếm vaccine ngừa COVID-19, động vật và con người đang được thử nghiệm song song.
Giai đoạn 1: Vaccine được thử nghiệm trên 10-15 người để đánh giá về độ an toàn
Giai đoạn 2: Vaccine sau đó được thử nghiệm trên vài trăm người nữa để đánh giá thêm về độ an toàn, tác dụng phụ, cũng như phản ứng miễn dịch và liều lượng. Thế nhưng, trên thực tế, vaccine ngừa virus SARS-CoV-2 lại được thử nghiệm trên cơ thể hàng trăm người ngay từ những lần thử nghiệm đầu tiên.
Giai đoạn 3: Ở giai đoạn cuối này, các nhà khoa học sẽ tiêm vaccine cho hàng nghìn người ở các độ tuổi và địa điểm khác nhau, đồng thời đưa ra kết luận sẽ có bao nhiêu người nhiễm virus so với những đối tượng được dùng giả dược. Điều này giúp các nhà nghiên cứu xác định được hiệu suất của vaccine.
Thực hiện: Các cơ quan quản lý xem xét kết quả thử nghiệm và đưa ra kết luận liệu có chấp thuận, cấp phép và sản xuất vaccine trên quy mô lớn hay không. Nhiều loại vaccine thậm chí vẫn phải trải qua giai đoạn 4 sau khi chúng được phê duyệt và cấp phép.
Hầu hết những người tham gia thử nghiệm vaccine đều được hỗ trợ tài chính bởi Mỹ, Châu Âu hoặc Trung Quốc. Một số chuyên gia tin rằng 1 trong 3 quốc gia trên sẽ là nước đầu tiên tìm ra vaccine ngừa COVID-19.
Công ty công nghệ sinh học Moderna của Mỹ là công ty đầu tiên trên thế giới bắt đầu thử nghiệm vaccine trên người vào ngày 16 tháng 3, chỉ hai tháng sau khi xác định được trình tự gen của virus SARS-CoV-2.
Hiện có sáu loại vaccine đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng trên người (Giai đoạn 3): ba loại vaccine từ Trung Quốc (hai loại do công ty nhà nước Sinopharm phát triển và một loại đến từ công ty tư nhân Trung Quốc Sinovac Biotech); một loại vaccine từ Anh (được sản xuất dưới sự hợp tác của Đại học Oxford và AstraZeneca) và hai loại vaccine từ Mỹ (một của hãng dược phẩm khổng lồ Pfizer và một từ Moderna).
Theo Giáo sư Adrian Hill, giám đốc Viện Jenner tại Đại học Oxford, việc tiến tới giai đoạn cuối của thử nghiệm chỉ sau sáu tháng là quá nhanh. Thông thường, quá trình này sẽ diễn ra trong vòng ít nhất 6 năm.
Đích thân tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố nước này phê duyệt vaccine đầu tiên trên thế giới ngừa virus gây bệnh COVID-19 (Nguồn: Getty Images)
Hôm 11/8 vừa qua, Tổng thống Vladimir Putin thông báo Nga đã đăng ký loại vaccine ngừa COVID-19 đầu tiên trên thế giới có tên Sputnik V. Vaccine này do Viện Nghiên cứu Dịch tễ học và Vi sinh học quốc gia Gamaleya cùng Viện Nghiên cứu 48 - Bộ Quốc phòng Nga hợp tác phát triển. Tuy nhiên, Nga hiện chưa công bố dữ liệu khoa học về thử nghiệm của mình. Sputnik V được Nga phê duyệt một ngày trước khi bắt đầu bước sang thử nghiệm Giai đoạn 3 - bước cuối cùng và cũng là quan trọng nhất. Chính điều này khiến Tiến sĩ Anthony Fauci, Giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh truyền nhiễm Quốc gia Hoa Kỳ hoài nghi về sự an toàn của loại vaccine này.
Trong khi điều này sẽ khó có thể xảy ra ở Mỹ hoặc các nước châu Âu - những quốc gia được yêu cầu phải thực hiện nghiêm ngặt những thử nghiệm về độ an toàn và tính hiệu quả của vaccine, một số công ty dược phẩm hiện vẫn đang thúc đẩy tạo các kho dự trữ thuốc.
Công ty dược phẩm và dược phẩm sinh học đa quốc gia Anh-Thụy Điển AstraZeneca cho biết họ đã đạt được thỏa thuận với Mỹ và Anh để sản xuất ít nhất 2 tỷ liều vaccine ngừa COVID-19. Những đợt giao hàng đầu tiên sẽ bắt đầu vào tháng 9 tới.
Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển nâng cao Y sinh (BARDA) thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ hiện đang rót hàng tỷ USD cho các công ty dược, trong đó có cả AstraZeneca. Cơ quan này cũng ký hợp đồng về liều lượng vaccine với Novavax, Pfizer-BioNTech, Johnson & Johnson, Moderna và Sanofi và GSK. Tuy nhiên, quá trình tìm ra vaccine được thúc đẩy quá nhanh khiến người dân Mỹ dần trở nên "cảnh giác".
Và ngay cả khi tất cả mọi người đều đã được tiêm vaccine, gần như chắc chắn sự hiệu quả sẽ không thể đạt 100%. Nhiều loại vaccine có mức độ hiệu quả không đạt 100%. Ví dụ như vaccine sốt rét đầu tiên trên thế giới - RTS, S hay Mosquirix - được triển khai trên khắp châu Phi vào năm ngoái, chỉ có mức độ hiệu quả là 39% đối với nhóm trẻ em từ 5-17 tháng tuổi.
Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết vaccine ngừa COVID-19 phải bảo vệ được ít nhất 50% số người được tiêm chủng mới được coi là hiệu quả. Hiệu suất vaccine có thể giúp ngừng sự lây lan của virus, đặc biệt khi kết hợp với các biện pháp điều trị và phòng ngừa khác.
Một số chuyên gia tin rằng virus sẽ không thực sự biến mất, thay vào đó, sẽ trở thành một bệnh nhiễm trùng điển hình và dễ kiểm soát hơn, giống như bệnh cúm. Heidi Tworek, một chuyên gia về truyền thông sức khỏe tại Đại học British Columbia, cho biết cam kết đại dịch sẽ chấm dứt ngay khi có vaccine sẽ là một lời hứa "nguy hiểm". Sự thật là, hiện chỉ có một loại bệnh duy nhất được loại bỏ hoàn toàn nhờ vaccine, đó là đậu mùa. Thành công này cũng phải mất đến hàng trăm năm.
Người Mỹ biểu tình không tiêm vaccine để các bang được mở cửa trở lại (Nguồn: CNN)
Quá trình tìm kiếm vaccine ngừa COVID-19 đang lộ ra nhiều lỗ hổng trong chuỗi cung ứng dược phẩm. Thế giới hiện không có đủ lọ thủy tinh để đựng vaccine, các nhà máy thì không đủ công suất để chiết rót và đóng gói. Chính vì vậy, các quốc gia vẫn đang tạo lập nhiều quỹ mới để lấp đầy khoảng trống này. Mỹ chi tới 1,5 tỷ USD cho sản xuất và phân phối trong nước để đảm bảo vaccine có thể được sản xuất theo quy mô lớn.
Với hy vọng tránh lặp lại những gì đã xảy ra vào năm 2009 - khi mà dịch H1N1 bùng phát và những quốc gia nghèo bị bỏ lại phía sau, WHO đã công bố Công cụ tăng tốc truy cập COVID-19 (ACT) vào ngày 24 tháng 4. Theo đó, các quốc gia phải cam kết "mọi người dân phải có quyền truy cập vào tất cả các công cụ giúp ngăn chặn, phát hiện và điều trị COVID-19. Mỹ và Trung Quốc là hai nước không ký thỏa thuận này.
Mỹ
Mỹ trước đó đã công bố Chiến dịch Warp Speed - một quan hệ đối tác tư nhân công khai do chính phủ liên bang Hoa Kỳ khởi xướng, nhằm tạo điều kiện và thúc đẩy phát triển, sản xuất và phân phối vaccine COVID-19, trị liệu và chẩn đoán. Mục tiêu của chính dịch này là cung cấp 300 triệu liều vaccine an toàn và hiệu quả vào tháng 1/2021.
Tám công ty dược sáng giá nhất sẽ được hỗ trợ tài chính bởi chính phủ, từ sản xuất tại các tiểu bang đến quá trình phân phối bởi Bộ Quốc phòng Mỹ. Con số tài trợ đã lên tới 12,3 tỷ USD.
Mỹ tuyên bố dừng tài trợ cho WHO (Nguồn: CNN)
Thế nhưng, trong lúc "cuộc chiến" khẩu trang và các thiết bị bảo hộ cá nhân còn chưa kết thúc, cuộc tranh giành ai là người đầu tiên nhận được vaccine COVID-19 lại bắt đầu. Paul Hudson, CEO của "người khổng lồ" dược phẩm Pháp Sanofi, phát biểu rằng nước Mỹ sẽ được ưu tiên trước nếu Sanofi phát triển được vaccine phòng COVID-19. Điều này là dễ hiểu bởi Mỹ đã tài trợ 30 triệu USD cho việc nghiên cứu vaccine của hãng này. Phát biểu của lãnh đạo Sanofi lập tức gây bão trong dư luận và chính phủ Pháp. Thứ trưởng Tài chính Pháp Agnès Pannier-Runacher tuyên bố: "Với chúng tôi, không thể chấp nhận được việc Pháp dành ưu tiên cho bất cứ quốc gia nào chỉ vì lý do tài chính".
Châu Âu
Ủy ban Châu Âu đã bắt đầu triển khai các chương trình tài trợ cho nghiên cứu và phát triển vaccine. Cho đến nay, EU đã chi 350 triệu Euro cho nỗ lực này. Nhờ chương trình nghiên cứu và đổi mới Horizon 2020, cùng sự trợ giúp tài chính từ Ngân hàng Đầu tư Châu Âu, các khoản vay cũng được thiết lập để thúc đẩy quá trình tìm ra vaccine.
EU đã cung cấp khoản vay trị giá 75 triệu euro cho công ty công nghệ sinh học Curevac của Đức và 100 triệu euro cho BioNTech. Cả hai công ty đến từ Đức này đều đang phát triển loại vaccine tiềm năng trong các cuộc thử nghiệm trên người.
EU cũng cam kết trích một phần đáng kể từ quỹ hỗ trợ khẩn cấp trị giá 2,7 tỷ Euro để mua số lượng lớn vaccine cho tất cả các nước thành viên EU và hỗ trợ chi phí cho các công ty phát triển vaccine để đổi lấy liều lượng.
Trên thực tế, Ủy ban châu Âu đã đồng ý trả trước chi phí sản xuất để có thể mua với số lượng và giá thành nhất định ngay sau khi vaccine được cấp phép. Cách làm này giống với Mỹ, khi nước này đã tài trợ 30 triệu USD cho Sanofi để được ưu tiên nhận vaccine COVID-19. Sanofi trước đó cũng cam kết sẽ cung cấp 300 triệu liều vaccine cho tất cả các nước thành viên EU. Cho đến nay, EU đã ủng hộ hoặc tạm thời đồng ý ủng hộ việc mua ít nhất sáu loại vaccine COVID-19.
Tổng thống Emmanuel Macron tới thăm hãng dược phẩm Pháp Sanofi (Nguồn: CNN)
Anh không tham gia vào kế hoạch này của EU. Thay vào đó, chính phủ nước này tự cam kết cung cấp ít nhất 380 triệu liều vaccine từ nhiều công ty dược bao gồm Oxford-AstraZeneca, BioNTech-Pfizer, Valneva, Imperial và Sanofi-GSK. Hồi tháng 5, Anh tuyên bố chi 84 triệu bảng Anh tài trợ cho một số vaccine tiềm năng của Đại học Oxford và Đại học Hoàng gia London. 65,5 triệu bảng Anh sẽ dành cho Oxford.
Vaccine của Oxford đều nhận được các khoản đầu tư từ EU và Mỹ. Chính phủ Anh đã đảm bảo sẽ tiếp cận sớm khoảng 100 triệu liều vaccine bắt đầu từ tháng 9 tới đây. Liên minh Vaccine tổng hợp châu Âu (IVA) - dẫn đầu bởi Pháp, Đức, Ý và Hà Lan - cũng đạt được thỏa thuận lên tới 400 triệu liều vaccine.
Trung Quốc
Trong khi Mỹ và châu Âu chỉ đơn thuần hàm ý sẽ ưu tiên người dân nước này nhận vaccine ngừa COVID-19, Trung Quốc lại làm ngược lại. Chủ tịch Tập Cận Bình tuyên bố với Đại hội đồng Y tế Thế giới hồi tháng 5 rằng, Bắc Kinh sẽ cung cấp vaccine ra toàn cầu, nhưng chỉ sau khi toàn bộ người dân nước này được tiêm chủng.
Các quan chức y tế Mỹ cho biết Mỹ, G7, EU và ACT Accelerator đang hợp tác chặt chẽ trong việc phát triển vaccine. Trung quốc không tham gia kế hoạch này.
"Tôi tin rằng Trung Quốc đang có hướng đi của riêng mình" - Bộ trưởng HHS Hoa Kỳ Alex Azar chia sẻ.
Trung Quốc không có lịch sử phát triển vaccine bằng Mỹ và châu Âu, nhưng lại có quy mô tương đương. Theo báo cáo của Ngành công nghiệp vaccine cho cơ thể người tại Trung Quốc, Trung Quốc là nhà sản xuất và tiêu thụ vaccine lớn nhất thế giới và có thể cung cấp hơn 1 tỷ liều vaccine mỗi năm từ 40 nhà sản xuất trên khắp đất nước.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đánh giá tiến độ nghiên cứu vaccine và kháng thể trong chuyến thăm Học viện Khoa học Quân y tại Bắc Kinh vào ngày 2/3 (Nguồn: CNN)
Trong số 29 loại vaccine hiện đang được thử nghiệm trên người trên toàn cầu, có tới 9 loại vaccine đến từ Trung Quốc - nhiều hơn bất kỳ các quốc gia nào. 3 trong số 6 vaccine ngừa COVID-19 tiềm năng cũng đang được phát triển bởi công ty Trung Quốc là Sinovac và Sinopharm. Chủ tịch Sinopharm cho biết vaccine ngừa COVID-19 sẽ có thể được công bố vào cuối năm nay.
Tuy nhiên, một số chuyên gia y tế đang bày tỏ lo ngại về sự an toàn của vaccine phát triển bởi Trung Quốc sau một loạt các vụ bê bối trước đó.
Thế nhưng, Bắc Kinh đang cố gắng lấy lại hình ảnh của mình. Các nhà khoa học và giới chức Trung Quốc đang hợp tác chặt chẽ với nhiều đối tác quốc tế, tổ chức y tế và chuyên gia để đảm bảo tính minh bạch trong nỗ lực tìm ra vaccine ngừa virus SARS-CoV-2. Dù quá trình phát triển vaccine đang được thúc đẩy đáng kể, Bắc Kinh vẫn tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc chung về an toàn.
End of content
Không có tin nào tiếp theo
Xem nhiều nhất
Bộ lạc nguyên thủy mạnh nhất thế giới: xé xác dã thú bằng tay, ngồi xổm để sinh con cái
Tể tướng Trung Quốc nạp nhiều thê thiếp hơn cả Hoàng đế, vẫn sống thọ đến 104 tuổi
Danh tướng có chỉ số IQ cao ngất ngưởng ở Tam Quốc: Gia Cát Lượng thua xa, xuất thân danh giá, từng lừa được cả Tào Tháo
Việt Nam xuất hiện thêm 'kho báu' lớn thứ 2 thế giới, tỉnh nắm giữ trữ lượng lớn nhất có 1/3 diện tích nằm trên 'mỏ vàng' này
Bộ lạc nữ duy nhất trên thế giới: Bắt cóc đàn ông mạnh để sinh con và đuổi họ đi khi mang bầu
Bộ lạc nguyên thủy nhất thế giới, nơi phụ nữ cả đời không tắm bằng nước 1 lần nào