Hóa thạch dưới biển hé lộ thế giới bị lãng quên của người cổ

Từ đáy biển sâu ngoài khơi Indonesia, các nhà khoa học vừa phát hiện một kho báu khảo cổ học chưa từng có: hơn 6.700 hóa thạch động vật từ cá, bò sát, đến động vật có vú và đặc biệt là hai hộp sọ người tiền sử.

Đây là lần đầu tiên hóa thạch của Homo erectus, loài người cổ sống lâu nhất trong lịch sử nhân loại được tìm thấy giữa các hòn đảo của Indonesia, mở rộng vùng phân bố của họ vượt xa khỏi đảo Java như giới khoa học từng nghĩ.

Ảnh minh họa.

“Homo erectus có thể đã di cư từ lục địa châu Á đến Java. Điều này làm thay đổi hoàn toàn hiểu biết của chúng ta về loài người cổ này,” nhà khảo cổ Harry Berghuis từ Đại học Leiden (Hà Lan) chia sẻ.

Hơn 130.000 năm trước, khi mực nước biển thấp hơn hiện tại 100 mét, một vùng đất rộng lớn Sundaland từng nối liền châu Á với các đảo lớn như Borneo, Sumatra và Java.

Ngày nay, nơi này là đáy biển, nhưng vào thời tiền sử, đó là một thảo nguyên rộng lớn giống như châu Phi, nơi các loài hà mã, cá sấu, voi, rồng Komodo, tê giác và cả sư tử cổ sinh sống.

“Các hóa thạch cho thấy một hệ sinh thái phong phú, nơi Homo erectus có thể sinh sống nhờ nguồn nước và thức ăn dồi dào từ các con sông,” ông Berghuis cho biết.

Đáng chú ý, các nhà khoa học đã tìm thấy dấu cắt trên xương rùa nước và xương động vật bị đập vỡ để lấy tủy, bằng chứng cho thấy Homo erectus biết săn bắt và tiêu thụ tủy xương, hành vi chưa từng thấy ở quần thể Homo erectus trên đảo Java trước đây.

“Điều này cho thấy họ có thể đã học hỏi hoặc tiếp xúc với những loài người hiện đại hơn từ châu Á như Neanderthal hoặc Denisova,” Berghuis nhận định.

Tuy đây mới chỉ là giả thuyết, nhưng nó mở ra khả năng có sự giao lưu, thậm chí là trao đổi di truyền giữa các loài người cổ – điều từng được cho là không thể.

Trước đây, giới khoa học tin rằng đảo Java là nơi Homo erectus tồn tại lâu nhất, loài người đã rời châu Phi và băng qua châu Á trong một hành trình kéo dài 2 triệu năm. Dù đã tuyệt chủng tại châu Á và châu Phi từ 400.000 năm trước, họ vẫn sống sót ở Java đến khoảng 108.000 năm trước.

Giờ đây, phát hiện mới từ một eo biển nhỏ giữa hai đảo không chỉ làm đảo lộn các giả định cũ, mà còn gợi mở câu hỏi lớn:

Liệu Homo erectus đã đi xa đến đâu từ Java?

“Chúng ta có thể sẽ tìm thấy lời giải ở dưới lòng biển,” nhóm nghiên cứu viết trong báo cáo được công bố tại Quaternary Environments and Humans.

Với hàng ngàn hóa thạch còn nằm sâu dưới lớp cát biển, khám phá này có thể chỉ là bước khởi đầu trong hành trình tái hiện một chương sử đã bị đại dương chôn vùi suốt hàng trăm nghìn năm.