Không tránh được những lúc hồ đồ, Gia Cát Lượng phải ôm hối hận tiếc nuối một đời vì lấy nhầm người, tin sai người và theo nhầm người

Việc đáng tiếc thứ hai là tin sai người

Gia Cát Lượng cả đời dùng người vô cùng cẩn thận, không bao giờ tùy tiện dùng sai người, cũng tức là giống như "nghi người thì không dùng, dùng người thì không nghi".

Nhưng cũng đã có lúc ông không tránh khỏi sai sót, khiến thuyền lật trong mương. Sai lầm trong việc dùng Mã Tắc đã khiến của chiến dịch Bắc phạt khi đó của Gia Cát Lượng rơi vào thất bại.

Mã Tắc cũng giống như Triệu Quát có tài dùng binh trên giấy, chỉ có lí thuyết sách vở còn kinh nghiệm thực tế thì thiếu sót rất nhiều.

Trước khi qua đời, Lưu Bị cũng đã nhắc Gia Cát Lượng không được trọng dụng Mã Tắc. Ấy thế nhưng trong lần Bắc phạt đầu tiên, Gia Cát Lượng đã làm trái lời dặn của Lưu Bị, cử Mã Tắc đảm đương vị trí tiên phong.

Thực ra, nếu như Mã Tắc cẩn thận từng bước theo kế hoạch của Thừa tướng, hẳn đã có thể đã giúp Thục quốc mở mang bờ cõi, củng cố vị trí của mình, đồng thời dần dần xâm chiếm thế lực của Ngụy quốc.

Tuy nhiên một Mã Tắc không có mấy kinh nghiệm thực chiến nhưng lại nóng lòng muốn thể hiện hiểu biết của bản thân, ngang ngạnh cố chấp, qua loa khinh địch, làm trái kế hoạch tác chiến đã đề ra, đã dẫn đến việc đánh mất Nhai Đình, gây nên đại họa. Việc này khiến cho một Thục quốc đã lung lay sắp đổ lại càng trở nên khó khăn hơn, đẩy Thục quốc rơi vào con đường diệt vong nhanh hơn.

Dùng sai người khiến Nhai Đình thất thủ, việc này chính là việc đáng tiếc thứ hai trong đời Gia Cát Lượng.

Việc đáng tiếc thứ ba là Gia Cát Lượng phò tá sai chủ

Dựa vào tài năng, trí tuệ và danh tiếng của Gia Cát Lượng, nếu như ông đầu quân cho minh chủ như Tào Tháo hay Tôn Quyền, thì đã có thể thoải mái phát huy, bộc lộ hết tài hoa của bản thân, chỉ tiếc là Gia Cát Lượng lại chọn theo phò tá một người giả nhân giả nghĩa như Lưu Bị.

 

Lưu Bị mở miệng là nhân nghĩa đạo đức, nhưng điều ông ta nói là việc ông ta làm lại không giống nhau, Lưu Bị luôn tự xưng bản thân vì lê dân bách tính, vì chấn hưng nhà Hán, nhưng thực tế lại chỉ vì dã tâm của chính bản thân, vì sự ích kỷ của bản thân.

Gia Cát Lượng là một người trung nghĩa, dù cho biết là chọn sai người nhưng ông vẫn bên cạnh theo Lưu Bị đến cuối cùng, nhưng điều đó cũng đã trở thành tâm bệnh của chính ông.