Kỳ lạ loài ong 'viên ngọc sống' không bao giờ tạo mật

Euglossines, hay còn gọi là Ong phong lan thuộc bộ tộc ong rực rỡ nhất thế giới, toàn cơ thể ánh lên thứ màu xanh lá đẹp mắt tựa như những viên ngọc đắt tiền.

Vẻ ngoài khác biệt khiến chúng trở nên nổi bật nhất trong họ nhà ong. Ong phong lan rất ít lông so với họ ong khác, có màu xanh lá cây, xanh lam và vàng là phổ biến hơn cả. Đấy là một trong những loài côn trùng đẹp và ấn tượng nhất trên Trái Đất. Đặc biệt hơn, không giống những loài ong khác, ong phong lan không tạo ra mật, không xây tổ, thích sự cô độc.

Những con đực có chân biến đổi độc đáo, thu thập, lưu trữ, sản xuất loại nước hoa thơm lừng mà sau đó chúng sử dụng để gây ấn tượng với con cái. Trong vòng đời từ 3 đến 5 tháng, ong đực tập trung phần lớn thời gian và công sức để thu thập và tạo ra loại nước hoa độc đáo của riêng mình, sử dụng để thu hút con cái. Ong hoa lan đực có chân biến đổi độc đáo được sử dụng để thu thập và lưu trữ các hợp chất dễ bay hơi khác nhau, thường là este.

Chúng dùng chân trước để thu thập nước hoa, hương thơm từ mọi loại bề mặt, từ hoa lan đến vỏ cây vani và thậm chí cả những mẩu giấy thơm. Sau đó ong cất trong những chiếc túi thiết kế đặc biệt ở chân sau.

Vào thời điểm chúng sẵn sàng giao phối, con đực tập trung tại các vị trí đặc biệt như trên các thân cây rồi lưu hương thơm của nó ở đó như một cách đánh dấu địa bàn. Sau này có quay lại tìm con cái cũng dễ dàng hơn.

Ong phong lancó nhiều màu sắc đẹp mắt và những con đực sở hữu mùi hương thơm đặc biệt quyến rũ

Mặc dù từ lâu các nhà khoa học tin rằng con đực thu thập sử dụng hương thơm thu hút con cái nhưng điều này chưa bao giờ được chứng mình trong các thí nghiệm. Ngay cả với con người, việc thu thập các loại nước hoa khác nhau và tạo ra thứ mùi hương phức tạp phù hợp với bản thân không phải là điều dễ dàng. Vì vậy, chỉ những người khéo léo nhất mới có thể tạo ra hỗn hợp ấn tượng.

Điều thú vị là các nhà khoa học dễ dàng có thể đánh lừa con ong đực bằng hợp chất thơm đơn lẻ nhưng không bao giờ thu hút được con cái với hợp chất đơn giản đó, dù sử dụng nhiều thế nào đi chăng nữa.

Nếu không có con cái nào muốn giao phối với con đực, ong phong lan đực hiểu rằng nó cần thu thập nhiều mùi hương hơn và tổng hợp tạo ra loại nước hoa đặc biệt hơn.

Ngoài vẻ ngoài hào nhoáng hay hương thơm đặc biệt ở ong đực, ong hoa phong lan có thể dễ dàng phân biệt với các loài ong khác bởi chiếc lưỡi cực kỳ dài và mỏng. Thậm chí, chiếc lưỡi dài gấp đôi kích thước cơ thể. Điều này cho phép chúng có thể tiến sâu vào bên trong hoa để hút mật hoa và phấn hoa.

Được biết, ong phong lan có khoảng 200 loài khác nhau, tất cả sinh sống ở châu Mỹ. Hầu hết sống trong các khu rừng từ bắc Mexico tới đông nam Brazil, chỉ có một loài duy nhất được tìm thấy gần đây ở khu vực Florida, Mỹ.