Loài người gặp nguy vì động vật suy giảm quá giới hạn

Các loài động thực vật đang giảm nhanh đến nỗi mất đa dạng sinh học trên thế giới không còn trong vòng "giới hạn an toàn". Điều này có thể đe dọa đến khả năng hỗ trợ con người của hành tinh, theo một nghiên cứu lớn đã được công bố trên tạp chí khoa học uy tín Science.

Nhóm nghiên cứu bao gồm các chuyên gia từ Trung tâm giám sát bảo tồn thế giới ở Cambridge của Chương trình môi trường Liên Hợp Quốc, Bảo tàng lịch sử tự nhiên Anh, Bảo tàng lịch sử tự nhiên Đan Mạch, và Tổ chức nghiên cứu khoa học và công nghệ khối Thịnh vượng chung tại Úc.

Họ đã phân tích gần 2,4 triệu hồ sơ về hơn 39.000 loài tại 18.600 địa điểm khác nhau trên thế giới. Nhóm phát hiện ra rằng 58,1% bề mặt Trái đất mất đa dạng sinh học là đủ nghiêm trọng để đặt ra câu hỏi về khả năng duy trì sự sống của hàng tỉ người sống trên đó.

Tỉ lệ suy giảm các loài trên toàn hành tinh đang ở mức vượt ngưỡng an toàn - Ảnh: Independent

Một trong những nhà nghiên cứu, tiến sĩ Tim Newbold đến từ Đại học College London, cho biết: "Đây là lần đầu tiên chúng tôi định lượng tác động của việc mất môi trường sống đa dạng sinh học trên toàn cầu một cách chi tiết như vậy. Chúng tôi nhận thấy trên hầu hết mất đa dạng sinh học toàn thế giới đã không còn trong giới hạn an toàn như tiêu chuẩn các nhà sinh thái đưa ra nữa”.

"Chúng tôi biết mất đa dạng sinh học ảnh hưởng đến chức năng của hệ sinh thái, nhưng điều này cụ thể như thế nào thì không hoàn toàn rõ ràng. Những gì chúng ta biết là ở nhiều nơi trên thế giới xảy ra tình huống cần sự can thiệp của con người để duy trì chức năng của hệ sinh thái, ông nói thêm.

"Giới hạn an toàn" được cho là sự giảm 10% độ phong phú các loài so với số lượng ban đầu trước khi con người chiếm cứ mặt đất. Tuy nhiên, định nghĩa này là gây nhiều tranh cãi bởi một số nhà nghiên cứu tin rằng tỉ lệ giảm 70% vẫn nằm ở vùng an toàn. Cho dù như vậy, các nhà nghiên cứu phát hiện sự phong phú của loài giảm xuống đến 88% một khi có loài mới trong hệ.

Nếu con người muốn tồn tại và sinh sống tốt trên Trái Đất, phải can thiệp để nâng cao sự đa dạng sinh thái toàn cầu - Ảnh: Alamy

Các chuyên cảnh báo rằng có một xu hướng đáng báo động về tỉ lệ tuyệt chủng trên Trái đất. Đồng cỏ, thảo nguyên và cây bụi là những khu vực bị ảnh hưởng tồi tệ nhất, tiếp theo là rừng rậm.

"Những thay đổi lớn nhất - đã xảy ra ở hầu hết những nơi dân cư sinh sống - có thể ảnh hưởng đến thể chất và tâm lý. Để giải quyết điều này, chúng ta sẽ phải bảo tồn các khu vực còn lại của thảm thực vật tự nhiên và khôi phục vùng đất con người đã sử dụng”, tiến sĩ Newbold nói.

Giáo sư Andy Purvis, của Bảo tàng lịch sử tự nhiên ở London, người cũng tham gia nghiên cứu, bày tỏ mối lo ngại trước những phát hiện nói trên. Giáo sư phát biểu: "Các nhà ra quyết định lo lắng rất nhiều về suy thoái kinh tế, nhưng một cuộc suy thoái sinh thái có thể có những hậu quả còn tồi tệ hơn… Cho đến khi và chỉ khi chúng ta có thể mang lại tỉ lệ đa dạng sinh học tăng lại, nếu không thì chúng ta đang đánh bạc với sinh thái”.

Họ cho rằng chỉ có đảo ngược sự mất đa dạng sinh học thì mới có lợi cho hệ sinh tái và đảm bảo cho cuộc sống con người.

Các nhà khoa học cũng đang xem xét việc xác định lại thời đại địa chất hiện tại, coi nó là Kỷ nguyên Anthropocene (kỷ nguyên của con người/kỷ nhân sinh). Lý do vì con người đã gây ra tác động cực lớn lên Trái Đất, bao gồm cả những điều khiến người ta lo sợ sẽ gây ra tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu trong lịch sử hành tinh.