Loài ong có thể học… giải được toán

Cách đây chưa lâu, một nhóm các nhà nghiên cứu ở Australia đã báo cáo rằng những con ong có thể hiểu khái niệm "không". Mới đây nhất, một nghiên cứu mới còn cho thấy rằng một số loài côn trùng cũng có thể thực hiện phép cộng và phép trừ cơ bản. Nhóm nghiên cứu đã báo cáo phát hiện của mình trên tạp chí Science Advances.

Một vài thập kỷ trước, các nhà khoa học từng nghĩ rằng việc xử lý những con số ở cấp độ cao hơn như vậy chỉ giới hạn ở con người và một số bộ não các loài linh trưởng khác. Nhưng sau đó, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng cá heo có thể hiểu ý nghĩa của số 0 và con vẹt Alex nổi tiếng (và thậm chí một số loài nhện) có thể làm các bài toán cơ bản.

Bộ não của những loài côn trùng này chỉ có dưới 1 triệu tế bào thần kinh, so với khoảng 86 tỷ tế bào thần kinh trong não người. Vì vậy, việc thực hiện và hiểu được các bài toán cơ bản là điều rất ngạc nhiên.

“Những con ong có bộ não rất nhỏ và kiến ​​trúc não rất khác với chúng ta", Adrian Dyer, PGS tại Đại học RMIT ở Melbourne, Australia, cho biết. Tuy nhiên, chúng có thể thực hiện các nhiệm vụ từng được cho chỉ có người mới làm được.

Đối với nghiên cứu mới, Dyer và nhóm của ông đã sử dụng 14 “sinh viên” ong mật. Những con ong được sắp đặt tìm kiếm đồ ăn nhẹ sẽ đi vào một mê cung hình chữ Y nơi chúng sẽ nhìn thấy từ một đến năm hình dạng có màu xanh hoặc vàng. Những con ong sau đó có một lựa chọn để bay sang bên trái hoặc bên phải của mê cung, với một bên chứa thêm một yếu tố và bên còn lại chứa một yếu tố.

Các nhà nghiên cứu muốn những con ong hoàn thành một nhiệm vụ cụ thể như nếu hình dạng có màu xanh, những con ong cần thêm một yếu tố; nếu màu vàng, chúng phải trừ đi. Các nhà nghiên cứu đã thưởng cho những con ong bằng nước đường khi chúng chọn đúng và trừng phạt chúng bằng dung dịch có vị đắng nếu chúng làm sai.

Sau 4 đến 7 giờ huấn luyện, các nhà nghiên cứu đã lặp lại thử thách để kiểm tra kiến ​​thức của các con ong, nhưng không sử dụng hình phạt hay phần thưởng. Trong hai bài kiểm tra cộng và hai phép trừ, những con ong đã chọn câu trả lời đúng 60 đến 75% thời gian.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, khả năng đặc biệt của loài ông có thể hình thành do chúng phải xử lý rất nhiều thông tin phức tạp trong môi trường sống của mình như khi đi từ bông hoa này đến bông hoa khác để thu thập phấn hoa và mật hoa.

Một vấn đề nữa là chúng có rất nhiều "chất dẻo thần kinh", nghĩa là các kết nối mới có thể dễ dàng phát triển giữa các tế bào thần kinh trong não của ong. Nói cách khác, những con ong thường không làm toán, nhưng bộ não của chúng đủ linh hoạt để học một kỹ năng mới, tương tự như cách con người có thể học làm khối Rubik hoặc học một nhạc cụ.