Mấy ai biết nắp chai bia ta thường uống đó giờ luôn có 21 chiếc răng cưa, tìm hiểu nguyên nhân mới bất ngờ

Những chai bia, rượu hay nước ngọt có ga từ lâu đã là loại thức uống quen thuộc xuất hiện trong rất nhiều quán xá hay những buổi tiệc nhộn nhịp. Sử dụng nhiều là vậy, thế nhưng không phải ai cũng để ý rằng các loại nắp chai này luôn được thiết kế theo hình dạng răng cưa, hơn nữa con số răng cưa đó lúc nào cũng phải là 21. Tại sao lại như thế?

Quay ngược lại lịch sử một chút để tìm hiểu những nắp chai bia hình răng cưa có xuất xứ từ đâu. Vào những năm 1880, trên thị trường xuất hiện ngày càng nhiều các loại nước giải khát có ga và chúng rất được ưa chuộng. Nhưng việc vận chuyển loại nước này lại gặp nhiều khó khăn vì các loại nút bằng gỗ bần, sứ hoặc kim loại đều không bảo đảm được độ kín dẫn đến ga bị thất thoát và chất lượng nước giải khát cũng bị ảnh hưởng.

Quyết tâm giải quyết vấn đề này, William Painter - một nhà sáng chế người Mỹ đã phát minh ra loại nắp chai với tên gọi Crown Cork (hay còn gọi là nắp chai vương miện). Kể từ ngày 2/2/1892, ngành công nghiệp đóng chai cũng mãi mãi thay đổi nhờ sự xuất hiện của chiếc nắp có phần viền lượn sóng và một miếng lót phía trong nhằm ngăn chất lỏng tiếp xúc với miếng kim loại.

Sau khi làm việc với các nhà sản xuất chai lọ để hoàn thiện sản phẩm, vào năm 1892 Painter xin cấp bằng sáng chế cho phát minh của mình. Đến năm 1893, ông thành lập hãng "Crown Cork and Seal Company", hiện có tên là "Crown Holdings Inc.", là một công ty chuyên sản xuất các loại nút chai và vật dụng trong ngành giải khát thuộc top đầu thế giới vẫn tồn tại cho đến ngày nay và có trụ sở chính nằm ở Philadelphia, Mỹ.

Khi công nghệ ngày càng tiến bộ, chiếc nắp chai cũng được tinh chế dần với phần chất liệu được thay từ kim loại thành nhựa PVC, số răng cưa trên nút chai và độ cao của nắp cũng được giảm bớt đi. Tuy nhiên phần đường viền lượn sóng như hình chiếc vương miện vẫn được giữ lại cho tới nay.

Trên thực tế, những nắp bia đầu tiên do William Painter sáng chế ra có 24 răng cưa. Trong những năm 1930, mọi người đều sử dụng loại nắp chai này nhưng sau đó họ phát hiện ra rằng vì có quá nhiều răng cưa nên nắp chai bia quá chặt và rất khó mở. Sau nhiều thí nghiệm lặp đi lặp lại, số lượng răng cưa cuối cùng được điều chỉnh thành 21 như ngày hôm nay.

Giải thích cho con số này, có 3 lý do chính được đưa ra:

- Đầu tiên, 21 là bội số của 3. Trong nguyên tắc cơ học của vật lý, 3 điểm chống đỡ một vật nào đó đều sẽ ổn định hơn so với 2 hoặc 4 điểm. Nhưng áp dụng nguyên tắc 3 điểm để cố định miệng chai tròn lại có độ khó rất cao, vì thế nắp chai bia cần phải có số răng cưa là bội số của 3.

- Thứ hai, nắp chai phải đáp ứng 2 yêu cầu cơ bản: 1 là phải được niêm phong thật kỹ, 2 là cố định chắc chắn. Nắp chai có 21 răng cưa thỏa mãn được cả hai yêu cầu này.

- Cuối cùng, vì bia chứa một lượng ga nhất định. Khi mở không đúng cách có thể dẫn đến áp suất không đồng đều bên trong chai, khiến người sử dụng bị tổn thương. Nắp chai 21 răng cưa có thể bảo đảm an toàn cho người sử dụng khi mở nắp. Hơn nữa, thiết kế lượn sóng của nắp không chỉ làm tăng ma sát mà còn tạo điều kiện giúp việc mở nắp chai thuận tiện hơn.

Như vậy có thể thấy do hiệu suất tốt nhất về độ kín, độ cứng và độ dễ mở, nắp chai bia 21 răng cưa đã được hoàn thiện và trở thành tiêu chuẩn quốc tế cho tới ngày hôm nay. Tại Việt Nam hay nhiều quốc gia khác, không chỉ có bia mà những loại nước giải khát, nước ngọt có ga đựng trong chai thuỷ tinh phổ biến khác đều sử dụng loại nắp này.