Tiểu Lý Quảng Hoa Vinh: Nhất tiễn định càn khôn trong Thủy Hử

Tam Quốc diễn nghĩa có Hoàng Trung và “Chiến thần” Lã Bố là những mãnh tướng có tài nghệ bắn tên tuyệt luân. Trong “Anh hùng xạ điêu” của Kim Dung, Quánh Tĩnh và thầy Triết Biệt (đây là nhân vật có thật trong lịch sử - đại tướng dưới trướng Thành Cát Tư Hãn) là những cung thủ danh chấn thiên hạ. Và tất nhiên, không thể thiếu TIểu Lý quảng Hoa Vinh trong “Thủy Hử” của Thi Nại Am.

Tiểu Lý Quảng Hoa Vinh, cung thủ đệ nhất xưa nay.

Tiểu Lý Quảng vượt xa nguyên mẫu có thật

Hoa Vinh là đầu lĩnh thứ 9 trong 108 đầu lĩnh Lương Sơn Bạc, được sao Thiên Anh Tinh chiếu mệnh. Vì giỏi bắn cung nên Hoa Vinh có biệt hiệu là "Tiểu Lý Quảng". Lý Quảng là một danh tướng có thật thời Hán, sở hữu tài nghệ bắn cung tuyệt đỉnh, tham gia nhiều trận đánh giặc Hung Nô, phục vụ 3 đời vua Hán Cảnh Đế - Vũ Đế - Văn Đế. Sử gia Tư Mã Thiên đánh giá rất cao tư cách và tài năng của Lý Quảng, coi ông là biểu tượng của lòng dũng cảm, sự liêm chính.

Cuối phần Liệt truyện về Lý Quảng trong Sử ký, Tư Mã Thiên đã nhân xét như thế này: “Sách dạy rằng: "Thân mình mà chính, không ra lệnh người ta cũng làm. Thân mình mà không chính, dù ra lệnh cũng không ai theo!". Đó phải chăng là chuyện Lý tướng quân! Lý tướng quân chất phác như người nhà quê, miệng nói chẳng nên lời. Đến khi chết trong thiên hạ quen hay không quen, đều hết sức thương xót. Đó là vì lòng trung thực của ông làm cho tướng sĩ tin yêu”.

Thi Nại Am khi xây dựng nhân vật Hoa Vinh, ít nhiều đã mượn hình ảnh của Lý Quảng. Nhưng thực ra chỉ mượn một phần (tài bắn cung tuyệt luân, lòng dùng cảm và tính thanh liêm), còn lại Hoa Vinh được mô tả hoàn toàn khác với nguyên mẫu.

Hoa Vinh được Thi Nại Am xây dựng dựa trên nguyên mẫu danh tướng nhà Hán Lý Quảng.

Nếu Lý Quảng là kẻ ngoại hình to lớn thô kệch, tay dài bất thường thì Hoa Vinh, lần đầu xuất hiện trong Thủy Hử ở hồi 33 được mô tả là trang tu mi nam tử “môi đỏ thắm, răng trắng đẹp, khuôn mặt khôi ngô trẻ trung, cao khoảng 6 thước, ngực nở vai rộng nhưng dáng người cân đối, bước chân thanh thoát, khoan thai”.

Nếu Lý Quảng hệt như một anh nông dân, chất phác, khi đánh trận thì thường cậy tài sức chứ ít dùng mưu thì Hoa Vinh lại là người văn nhã, tài hoa, lại điềm đạm, biết tùy cơ ứng biết, là một tướng trí dũng song toàn, lại là người rất biết lo cho đại cục.

Còn nhớ khi Tống Giang lừa để Mộ Dung tri phủ giết cả nhà Tần Minh, ép Tần lên núi. Sau khi biết dược chuyện này, “Tần Minh nghe nói như xé đứt ruột gan, toan đứng tên đánh nhau với bọn Tống Giang cho hả dạ”. Khi đó Hoa Vinh khẳng khái hứa đem em gái gả cho Tần để chu toàn đại cục.

Nhưng Hoa Vinh trong Thủy Hử truyện vượt xa Lý Quảng từ dung mạo đến trí tuệ.

Cung thủ đệ nhất thiên hạ

Còn tài bắn cung của Hoa Vinh thì kể cả ngày không hết bởi chàng có lẽ là nhân vật mà Thi Nại Am (và La Quán trung trong Hậu Thủy hử) tâm đắc nhất và dành cho nhiều đất diễn nhất. Là Hoa Vinh bắt 1 tên tách được ngũ kích; Là Hoa Vinh bắn đứt đôi lá liễu ở khoảng cách xa 100 thước; Là Hoa Vinh bắn xuyên mắt chim nhạn bay trên trời; Là Hoa Vinh trong đêm tối bắn liên tiếp những mũi tên vừa làm rơi được lồng đèn, lại vừa giữ được lồng đèn cố định trên cột gỗ; Là Hoa Vinh có thể dùng cả chân để giương dây cung bắn tên hạ định: Là Hoa vinh với một cung và vài chục mũi tên, tự mình phá tan trận đồ Bát Quái. Đúng là không hổ danh “Nhất tiễn định càn khôn” vậy!

Tích lịch hỏa Tần Minh là người đầu tiên được “nếm trải” tài nghệ bắn cung siêu hạng của Hoa Vinh, khi hai người giao chiến ở Hồi 33 Thủy Hử. Cụ thể như sau: “Đôi bên cự địch với nhau, có tới bốn năm mươi hiệp, chưa quyết được thua, Hoa Vinh lừa miếng phá đĩnh, rồi quay ngựa ra lối đường nhỏ ở dưới núi mà chạy. Tần Minh cả giận phóng ngựa đuổi theo Hoa Vinh, Hoa Vinh cắp giáo vào nách, tay tả cầm cung, tay hữu tút một mũi tên đặt lên trên cung, rồi dừng ngựa giương cung mà quay mình lại bắn một phát trúng ngay vào mũ Tần Minh. Tần Minh giật mình kinh sợ, không dám đuổi theo”

Hay như trong trận Lương Sơn đánh Tăng Đầu Thị ở hồi 67, đỉnh cao của cung thủ Hoa Vinh cũng được mô tả qua một đoạn viết rất chi tiết như thế này:

Hoa Vinh một cung và một túi tên phá tan trận đồ Bát Quái.

“Tiểu Ôn Hầu Lã Phương vác Thiên Phương Hoạ Kích vỗ ngựa ra đánh Tăng Đồ, đánh chừng cỡ ba mươi hiệp thì Lã Phương có phần hơi núng không địch nổi. Quách Thịnh thấy vậy liền vỗ ngựa xông ra cũng múa Thiên Phương Hoạ Kích để cùng đánh Tăng Đồ. Ba người ba ngựa quần nhau ở trước trận bỗng đâu ba thứ quân khí bị mắc cả vào nhau không dằng ra được. Tiểu Lý Quảng Hoa Vinh đứng trong trận thấy vậy bèn sấn ngựa ra tay, tả co dây cung, tay hữu đặt tên nhằm ngay giữa Tăng Đồ để bắn , khi đó Tăng Đồ đã rút được cây thương ra mà hai cây kích của Lã Phương , Quách Thịnh còn soắn sít lấy nhau chưa gỡ ra được , Tăng Đồ thấy thế vừa giơ thương lên đánh thì hay mũi tên của Hoa Vinh đã tới bắn trúng ngay vai của Tăng Đồ, khiến hắn ngã lăn xuống ngựa . Lã Phương , Quách Thịnh thấy Tăng Đồ ngã chém ngay một nhát chết ở giữa trận”

Ở trận chiến đánh Phương Lạp, Hoa Vinh cũng khiếp đảm quần hùng nhờ tài cung tiễn bách phát bách trúng của mình: “Bốn viên tướng tổng quản thuỷ quân của Phương Lạp cùng lúc lên bờ, hội với bọn Vương Tích, Tiểu Trung từ trên đèo đánh xuống. Hoa Vinh vội ra chặn đánh phía sau. Giao chiến với VươngTích chưa được vài hiệp, Hoa Vinh quay ngựa bỏ chạy. Vương Tích, Tiểu Trung thừa thắng đuổi theo. Hoa Vinh nâng tay thả hai mũi tên liên châu trúng đích, hất nhào hai tướng xuống ngựa. Quân sĩ hoảng sợ la hét chạy dạt về phía sau. Bốn viên tổng quản thuỷ quân thấy một lúc cả Vương Tích, và Tiểu Trung đều chết thì không dám tiến”.

Tri kỷ số 1 của Tống Giang

Thống kê cho thấy, Hoa Vinh trong cuộc đời binh nghiệp của mình đã hạ tổng cộng 12 tướng địch nhờ tài nghệ bắn cung của chàng. Trong số này, bại tướng mạnh nhất của Hoa Vinh chính là Đặng Nguyên Giáp – nguyên soái của Phương Lạp, người có sức khỏe lạ thường, đến ngay cả hai đầu lĩnh bộ binh bậc nhất Lương Sơn, Lỗ Trí Thâm và Võ Tòng, hợp sức liên thủ cũng không hạ nổi.

Tài nghệ xạ tiễn bách phát bách trúng của Hoa Vinh được mô tả dày đặc trong Thủy Hử và Hậu thủy Hử.

“Đặng Nguyên Giác dẫn 5.000 tinh binh xuống Ô Long vây lấy Tần Minh. Tần Minh dẫn quân chạy ra, theo kế Hoa Vinh cố ý chọc tức Nguyên Giác, Giác thấy vậy tức giận vỗ ngựa đuổi theo. Hoa Vinh mai phục đợi sẵn ở bìa rừng rồi giương cung bắn tên, Giác bị tên trúng trán mà chết, quân Phương Lạp đại bại” (Tóm lược từ Hồi 117 – Hậu Thủy Hử). Đặng Nguyên Giáp cũng là “nạn nhân” cuối cùng thiệt mạng bởi tài xạ tiễn của Hoa Vinh.

Trong 108 vị anh hùng Lương Sơn Bạc, huynh đệ thân thiết với Tống Giang nhất, hiểu “Cập thời vũ” nhất chính Hoa Vinh. Họ có thể nói là một đôi tri kỉ. Hoa Vinh, khác với nhiều đầu lĩnh từng làm quan cùng đường mà lên Lương Sơn, chàng đơn giản gia nhập “Bến nước” vì Tống Giang. Làm giặc cỏ cũng được, làm quan cũng xong, miễn là được chung đường với huynh trưởng họ Tống.

Đệ nhất tri kỉ của Tống Giang, còn ai hơn được người toàn vẹn như Hoa Vinh?

Là người nhân nghĩa anh hùng, quan hệ rộng khắp và có uy tín, nên Hoa Vinh cũng giúp Lương Sơn thu phục được nhiều anh hùng gia nhập Nghĩa quân, cùng đứng chung dưới là cờ “Thế thiên hành đạo”. Sống sót trở về sau chiến dịch Phương Lạp, Hoa Vinh được bổ nhiệm chức Đô thống chế phủ Thương Châu quận Hoành Hải. Được tin Tống Giang và Lý Quỳ bị gian thần hãm hại, Hoa Vinh đến nơi và gặp Ngô Dụng cũng ở đó. Hai người, sau khi mai táng chu toàn cho huynh đệ tại đầm Lục Nhi, cùng treo cổ tự vẫn.